Uitreiking manifest ‘maak van Fryslân geen mijnbouwparadijs’ aan Gedeputeerde

Voorafgaand de PS vergadering heeft GrienLinks een speciaal moment georganiseerd om het manifest “Maak van Fryslân geen Mijnbouwparadijs” aan te bieden aan gedeputeerde Douwstra. Dit naar aanleiding van het nog te behandelen agendapunt Beroep instellen tegen besluit gaswinning Ternaard. Het manifest is ondersteund door bijna 90 (!) Fryske politieke partijen vanuit de gemeenten, Wetterskip en provincie! Tige grutsk op alle steun. Alle GroenLink- fracties uit onze provincie hebben het manifest ondersteund! Vanuit de Provinciale Staten van Fryslân is het manifest ondertekend door (op alfabetische volgorde) BBB, CDA, ChristenUnie, D66, FNP Fryslân, GrienLinks Fryslân, Provinciaal Belang Fryslân, PvdA Fryslân, PvdD en SP. De oproep van het manifest is heel duidelijk: stop met nieuwe mijnbouwactiviteiten! Fryslân moet geen mijnbouwparadijs worden, maar een regio waarin de bodem, natuur en haar bewoners beschermd worden.
Onder het toeziend oog van Omrop Fryslân overhandigt onze Jochem, samen met Harm Wiegersma (BBB), het manifest aan gedeputeerde Douwstra. En dat de gedeputeerde enthousiast is over dit initiatief, blijkt wel uit zijn verzoek. Onze fractie heeft nog eens ruim 40 extra exemplaren laten drukken, zodat Douwstra de volgende dag het manifest kon uitdelen bij zijn (werk)bezoek aan de Tweede Kamer(leden). Onze eigen Tweede Kamerlid Suzanne Kröger van GroenLinks-PvdA mocht persoonlijk het manifest in ontvangst genomen. Korte lijntjes, daar houden wij van!

Ennuuuu…..mochten nog college-fracties zijn die het manifest willen ondertekenen, dat kan! Geef het door aan onze fractie: i.koopmans@fryslan.frl

Beroep tegen gaswinning in Ternaard

Het is een hele spannende tijd voor de Waddenzee, Ternaard en haar omgeving. De NAM heeft vanaf 2016 bij de minister van Klimaat en Groene Groei meerdere aanvragen ingediend om te kunnen overgaan tot het winnen van aardgas op de mijnbouwlocatie Ternaard. En het aardgas dat gewonnen wordt te kunnen transporteren naar een gasbehandelingsinstallatie in Moddergat. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: ABRvS) heeft op 10 oktober 2024 bepaald dat de minister van Klimaat en Groene Groei vóór 1 januari 2025 aanstaande op die aanvragen moet besluiten. GrienLinks heeft zich consequent, samen met andere partijen vanuit de Provinciale Staten, meermaals uitgesproken tegen gaswinning onder de Waddenzee en haar bezorgdheid uitgesproken over de (mogelijke) gevolgen voor de inwoners van Fryslân, de natuurwaarden, het klimaat, de bodem, het verzilten en de status van het Unesco-werelderfgoed.

Het college van Gedeputeerde Staten beoogt met het voorliggende PS-voorstel om samen met het Wetterskip op te trekken en de oprichting van een stichting te faciliteren. Het algemeen bestuur van het Wetterskip Fryslan heeft onlangs het dagelijks bestuur gevraagd om alle juridische paden, voor zover effectief, te onderzoeken om op te komen tegen besluitvorming van de minister die gaswinning bij Ternaard mogelijk maakt. Hierbij komt het faciliteren en subsidiëren van een op te richten rechtspersoon (Stichting) om te procederen als meest kansrijke mogelijkheid naar voren. Deze stichting kan, binnen de grenzen van de statutaire doelstelling, zelfstandig beroep instellen tegen bovengenoemde besluiten en wordt niet belemmerd door de Crisis- en herstelwet (Chw). Deze wet is namelijk op 1 januari 2024 ingetrokken, maar nog wel van toepassing op de procedure gaswinning Ternaard. De Chw voorziet in een beperking van het beroepsrecht van decentrale overheden. Kort gezegd komt dat er in dit geval op neer dat de Chw bepaalt dat de besturen van de gemeente, het wetterskip of provincie geen beroep (bij de bestuursrechter) kan instellen tegen besluiten van de Minister.

GrienLinks ondersteunt dit PS-voorstel om samen met het Wetterskip op te werken en de oprichting van de stichting mee te faciliteren. Er is wel degelijk haast bij, want deze stichting moet statutair zijn opgericht voor de minister haar bestuur sluit voor het einde van dit jaar (!). Ons manifest “Maak van Fryslân geen Mijnbouwparadijs” welke op 15 november door bijna 90 Fryske fracties van onze Provincie, het Wetterskip en de gemeenten zijn ondertekend, zet hier nog eens extra kracht bij. Zie ook het bericht op Omrop Fryslan. Dit manifest is op 16 november jl. per aangetekend schrijven verzonden naar minister Hermans van Klimaat en Groene Groei en voorafgaand deze PS-vergadering persoonlijk aangeboden aan onze gedeputeerde Douwstra. Met enthousiasme heeft Douwstra op donderdag 28 november jl. nog eens ruim 40 exemplaren persoonlijk overhandigd aan de Tweede Kamer(leden). Het PS- voorstel is met ruime meerderheid aangenomen.
VOOR: 40, GrienLinks, PvdA, PvdD, SP, D66, CU, FNP, CDA, VVD, Steatenlid Jonker, BBB, Ja21, Pbf
TEGEN: 3, PVV en Statenlid Van Dijk 

Beleidsbrief economie: mooie ambities, geen duidelijke kaders

Bij de behandeling van de beleidsbrief Economie wordt de economische ontwikkeling in Fryslân besproken. Een interessant onderwerp waar Jochem, namens de fractie, een drietal moties heeft ingediend. Met enthousiasme verwijst Jochem in zijn bijdrage naar het onlangs gepresenteerde koopstromenonderzoek. “In dit onderzoek wordt vooral duidelijk dat inwoners en toeristen bij hun keuzes de schoonheid van hun omgeving enorm waarderen”.

Geen blokkendozen
In de bijdrage benadruk Jochem het belang van een duurzame gastvrijheidssector en pleit voor duidelijke kaders om de ruimtelijke kwaliteit te behouden,

“Wie over de A7 naar Groningen rijdt ziet de gevolgen. Vanaf Leek is er sprake van een blokkendozenlandschap waar je zo snel mogelijk weer uit wilt komen. GrienLinks dient een motie in om bedrijven met een toegevoegde waarde voor onze Fryske economie bij de inpassing in onze schaarse ruimte de landschappelijke kwaliteit te borgen. Je zou ook kunnen zeggen: geen ruimte verslindende distributiecentra en datacentra (blokkendozen) die onze economie vrijwel niets opleveren”.

Circulaire ambities
In de beleidsbrief staat geschreven dat de missie van de provincie Fryslân is om als regio tot de Europese top te behoren op het gebied van circulariteit. Een prachtige ambitie, welke GrienLinks omarmt. Maar “als je tot de top wilt horen vraagt dat keuzes (met een doordacht plan/strategie)”, aldus Jochem. “Laten we inzetten op bedrijven die bijdragen aan schone grondstoffen stimuleren zich hier in Fryslân te vestigen. Kennis bundelen maakt macht en zorgt dat we de top van Europa daadwerkelijk bereiken”. Onze motie schone circulaire ketens roept hiertoe op.

Gastvrijheidseconomie
Ook onze gastvrijheidseconomie verdient veel meer onze focus. De Fryske gastvrijheidseconomie is, zoals uit het koopstromenonderzoek blijkt, afhankelijk van onze mooie groene omgeving. “Die ruimte kunnen beleven, werken aan gezondheid voor jong en oud, contacten leggen tussen burgers en boeren, kansen bieden voor inkomsten aan bedrijven op het platteland en de dorpen”, geeft Jochem in zijn betoog aan. “Een netwerk van boerenlandpaden draagt daaraan bij. Het is zonde dat initiatieven stuk gelopen zijn”. In onze motie ‘boerepaden hearre by Fryslân’ vraagt GrienLinks, samen met de PvdA, om met de betrokken organisaties, zoals de Marrekrite en Merk Fryslân, dit initiatief nieuw leven in te blazen. Dat is toch de basis voor een gezond en fijnmazig midden- en kleinbedrijf. Juist deze vorm van recreatie is betaalbaar, ook voor de lytse beurs, en bereikbaar voor iedereen en verdient daarom naar de mening van GrienLinks alle aandacht. Ten slotte steunt GrienLinks de prioriteit om de Watercampus te verstreken en uit te bouwen tot een bodem- en watercampus. Jochem spreekt zijn zorgen uit dat de middelen hiervoor echter zeer beperkt zijn.

Onze inzet
Motie ‘Zuinig op schaarse Fryske ruimte’: GrienLinks, dient deze motie samen met de PvdA, PvdD, SP, CDA, D66 en Cu in. Jochem verzoekt namens GrienLinks, het college bij de uitwerking van de provinciale omgevingsvisie in te zetten op bedrijven die een grote toegevoegde (circulaire) waarde hebben en bijdragen aan een toekomstbestendige en gezonde regionale economie. Die passen binnen de schaarse ruimte en de ruimtelijke kwaliteit van het Fryske landschap. De gedeputeerde Douwstra kan de motie ondersteunen. Deze motie heeft het dan ook met ruime meerderheid gehaald.
VOOR: 38 PvdD, SP, GL, PvdA, CU, D66, VVD, Steatelid Jonker, FNP, CDA, BBB
TEGEN: 5 Ja21, pbf, PVV, Steatelid Van Dijk

Ook de motie ‘Circulaire ketens’ kan rekenen op de steun van het college. GrienLinks roept met deze motie op om bij de uitvoering van de acties in de beleidsbrief Economie en de uitwerking van de provinciale omgevingsvisie bedrijven die bijdragen aan hoogwaardige circulariteit actief te stimuleren. Bij de werving van nieuwe bedrijven de bijdrage aan een circulair Fryslân mee te laten wegen en hiervoor criteria op te stellen. Met grote meerderheid is deze motie aangenomen!
VOOR: 38 PvdD, GL, SP, PvdA, CU, D66, VVD, Steatelid Jonker, FNP, CDA, BBB
TEGEN: 4 Ja21, PVV, Steatelid Van Dijk

In de motie ‘boerepaden hearre by Fryslân’ roept GrienLinks samen met de PvdA op om de mogelijkheden voor de aanleg en ontsluiting van een netwerk van boerenlandpaden verder op te pakken en hiervoor in samenwerking met alle maatschappelijke partners een voorstel nader uit te werken. Gedeputeerde Douwstra geeft in het debat aan deze motie te ontraden, omdat er bij de betrokken partijen geen (structurele) financiële ruimte is. Wel ziet het college de meerwaarde van deze boerepaden. Na het debat is in overleg met collega partijen besloten om nog even te wachten met deze motie en niet in te dienen. Dit heeft met name te maken met financiering (structurele lasten van het onderhoud), aldus de gedeputeerde Douwstra. Met een aantal partijen gaat GrienLinks nu overleggen op welke punten het voorstel nog moet worden aangepast. De gedeputeerde Douwstra heeft in het debat toegezegd om het nieuwe voorstel met een integrale blik te bekijken. Wordt vervolgd!

Mee ingediend door GrienLinks
Motie Iedereen aan het werk PvdA, GL, CDA en D66 Fryslân zal er dit jaar en in 2025 volgens de prognose van het UWV in totaal 3000 banen bij krijgen. Echter, het aantal potentiële werknemers neemt komende jaren flink af. Het Sociaal en Cultureel Planbureau in 2022 becijferde dat minder dan één op de vijf werkgevers iemand met een arbeidsbeperking in dienst heeft. Als mensen met een arbeidsbeperking dezelfde baankansen zouden hebben als andere werknemers, bedrijven in Nederland over 600.000 extra werknemers kunnen beschikken. Deze motie roept het college op om te monitoren hoeveel onbenut arbeidspotentieel Fryslân heeft en hoeveel werkgevers in Fryslân mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst heeft. De gedeputeerde geeft aan dat er voor nu geen financiële middelen zijn, maar wil wel het gesprek hierover voeren. De motie is aangenomen.
VOOR (36): PvdA, GL, D66, PvdD, SP, CU, CDA, FNP (Van der Mei), BBB, Ja21, VVD
TEGEN (7): PVV, FNP en Steatelid Alberts

Motie bedrijven betrekken bij taalondersteuning voor werkzoekenden D66, GL, PvdA, SP roept het college op om in gesprek te gaan met gemeenten, bedrijven en werkgevers in de regio om samenwerkingsmogelijkheden te verkennen voor het aanbieden van werkgerelateerde taalondersteuning voor op de werkvloer aan laaggeletterden en statushouders in de arbeidsmarktregio. College onderkent de uitdaging die we gezamenlijk hebben en zit aan tafel bij de gesprekken, echter de Provincie heeft hier geen financiële middelen voor. De motie heeft het helaas net niet gehaald.
VOOR (20): D66, GL, PvdA, SP, FNP, CU, VVD en Steatelid Jonker
TEGEN (23): BBB, CDA, PVV, Ja21,PBF en Steatelid Alberts

(aanvullende) Schriftelijke vragen Pesticidenbeleid

Op 1 november 2024 stelden de fracties van FNP en GrienLinks aanvullende vragen over het pesticidenbeleid na de uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland, waarin de provincie werd gecorrigeerd in een zaak over de teelt van lelies vlakbij het Natura 2000-gebied Drents-Friese Wold. De rechter oordeelde in deze uitspraak dat de provincie niet voldoende onderbouwd had waarom er geen vergunningplicht was voor de teelt, die gepaard gaat met het gebruik van grote hoeveelheden pesticiden.

De schriftelijke vragen van Jochem richten zich op de wettelijke tekortkomingen in het toelaten van pesticiden, het ontbreken van een goed onderzoek naar cumulatieve effecten en de onvoldoende controle door de NVWA op overtredingen in Fryslân. Daarnaast wordt gevraagd naar de stand van het onderzoek naar pesticiden in Natura 2000-gebieden en welke concrete stappen de provincie gaat nemen om het toezicht te verbeteren en het gebruik van pesticiden verder te beperken.

Er wordt ook ingegaan op de gevolgen van de uitspraak voor het vergunningenbeleid en de verantwoordelijkheid van de provincie voor het afgeven van vergunningen voor pesticidengebruik in de buurt van natuurgebieden. GrienLinks en de FNP betwijfelen of de provincie de juiste juridische onderbouwing kan leveren voor toekomstige vergunningen, vooral gezien de omgekeerde bewijslast voor vergunninghouders. Ten slotte wil Jochem met deze schriftelijke vragen onze zorg benadrukken over de gezondheids- en milieueffecten van pesticidengebruik, zowel voor de natuur als voor de inwoners van Fryslân.

(aanvullende) Schriftelijke vragen Wabo vergunning biovergister Sonac 31 oktober 2024

Op 3 april 2024 hebben de fracties van GrienLinks, PvdA, PvdD, D66, FNP, VVD en SP schriftelijke vragen gesteld over de Omgevingsvergunning ten behoeve van de biovergister op het terrein van Sonac te Burgum. De gemeenteraad van Tytsjerksteradiel heeft in december 2023 besloten geen Verklaring Van Geen Bedenkingen voor de bouw van de biovergister af te geven, waardoor de provincie volgens de regels de omgevingsvergunning niet kan verstrekken. Desondanks heeft de provincie de aanvraag aangehouden, omdat Sonac heeft aangegeven de plannen te wijzigen. De gemeenteraad van Tytsjerksteradiel moet nu beslissen of er alsnog een VVGB wordt afgegeven, maar de termijn voor deze beslissing is onduidelijk.

Dit alles roept bij GrienLinks weer nieuwe vragen op, vooral omdat het aanhouden van de aanvraag een uitzonderlijke situatie lijkt te zijn. Jochem vraagt, samen met VVD, FNP, PvdD, PvdA, SP en D66, zich af waarom de aanvraag niet direct werd afgewezen, aangezien dit normaal gesproken zou gebeuren zonder VVGB. Er wordt ook gevraagd of Sonac met een nieuw plan alsnog een nieuwe aanvraag kan indienen, en of de afwijkende procedure extra kans op zienswijzen of beroepen creëert. De betrokkenen in Burgum hebben veel vragen over deze unieke situatie. GrienLinks wil dan ook samen met de andere fracties weten of in de toekomst vergelijkbare aanvragen zullen worden aanhouden bij het ontbreken van een VVGB.

Vragen over mestvergister in Wijnjewoude


Op 17 juli 2024 heeft GrienLinks samen met D66 schriftelijke vragen gesteld over de mogelijke mestvergister in Wijnjewoude. De antwoorden van Gedeputeerde Staten (GS) op 14 augustus jl. gaven inzicht in de verantwoordelijkheid voor de exploitatie, maar er blijven belangrijke vragen bestaan. GrienLinks blijft grote zorgen over de financiële, milieu- en sociale gevolgen van het project. Jochem beoogt met deze schriftelijke vragen de provincie verder aan te sporen om meer duidelijkheid te verschaffen over al deze aspecten.

Er is namelijk nog steeds onduidelijk over wie de formele aanvrager is van de vergunning, de risico’s van een faillissement van de exploitant en de verplichtingen van de boeren die mest gaan leveren. En dat onze zorgen reëel zijn, blijkt wel uit dat onlangs een mestvergister in Oost-Brabant failliet is verklaard. Verder wordt gevraagd naar de maatregelen die de provincie kan nemen om milieurisico’s te beperken als er te weinig mest wordt aangeleverd.

Daarnaast roept de situatie vragen op over de participatie van omwonenden en de onafhankelijkheid van de bureaus die de onderzoeken hebben uitgevoerd. Er wordt gepleit voor een second opinion door een onafhankelijke partij, zoals aanbevolen door de Noordelijke Rekenkamer, om de realisatie en exploitatie van de mestvergister grondig te toetsen. Ten slotte wordt gevraagd naar de resultaten van de Renure-pilot in Friesland en de manier waarop deze gedeeld zullen worden met betrokkenen, zoals omwonenden en andere belanghebbenden.