Nieuwsbrief januari en februari 2025

Het is een bijzondere situatie in een tijd van grote politieke uitdagingen zoals energietransitie, stikstof en woningbouw. De agenda van de Provinciale Staten is namelijk nagenoeg leeg. Terwijl de de Fryske mienskip staat te wachten op besluiten die door de Provincie moeten worden genomen.

Het past bij een besluiteloze bestuursperiode waarin heel weinig nieuwe dingen gebeuren”, vertelt Charda aan Omrop Fryslân. “Het is eigenlijk ontzettend raar, want het is niet zo dat er in Fryslân geen problemen zijn. Denk maar aan de woningnood, aan de problemen in het openbaar vervoer of de landbouw.

Dan maar zelf actie voeren! Afgelopen maand is de fractie op een korte retraite geweest, een tijd van bezinning. Want hoe kunnen we in deze roerige politieke tijd ons groene en sociale geluid laten horen? Wil je meer weten over ons werk of met ons in gesprek? Je bent van harte welkom op onze bijeenkomst op 5 maart in Leeuwarden! Kom langs, stel je vragen en praat mee over de toekomst van Fryslân.

Lees in deze nieuwsbrief verder over de inzet van GrienLinks in de maanden januari en februari!

Doe mee! Zoals je kunt lezen, kunnen we je steun goed gebruiken… Je vindt meer informatie over ons en onze activiteiten op de website of op facebooktwitter en  instagram. Voor contact met de fractie: grienlinks@fryslan.frl 0582925805.

Word lid

Verder lezen

Krachtige oproep 28 Statenfracties uit het Noorden: minister goedkoop is duurkoop!


Onze telleurstelling is groot dat minister Hermans toch heeft gekozen voor een westelijk tracé, waarbij de kabel(s) ons prachtige Schiermonnikoog en het unieke Wad doorsnijdt. Volgens Hermans kan deze route sneller worden gerealiseerd en is technisch minder gecompliceerd. Maar minister Hermans, haastige spoed is zelden goed en goedkoop is duurkoop!

Daarom heeft Jochem weer een prachtige brief geschreven. En met succes, de oproep is door 28 collega Statenfracties uit Noord-Holland, Groningen en Fryslân ondersteund. De brief is naar alle 150 Tweede Kamerleden verstuurd. Een duidelijk signaal uit het Noorden: minister heroverweeg het besluit en neem de oostelijke varianten serieus!

Voor deze oostelijke varianten is weliswaar iets meer overleg noodzakelijk, maar daarvoor is wel veel meer draagvlak bij de bewoners, bij de gebruikers van de grond en het is het minst schadelijk voor natuur en landbouw. De extra investering die dat vergt is dat dubbel en dwars waard en maakt de kabelverbinding bestendig voor de toekomst. Alleen al het voorkomen van onnodige juridische procedures levert daarbij tijdwinst op. Daarom betrek de noordelijke bestuurders intensief bij het realiseren van de aanleg en betrek hen bij het noodzakelijk overleg met onze oosterburen. De Statenfracties uit het Noorden bieden aan om bij het creëren van draagvlak te helpen.

Lees de sterke oproep van de 28 Noordelijke fracties hier.

Vragen over bescherming van wolven in Fryslân

De Partij voor de Dieren, GrienLinks en de SP hebben schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten over de bescherming van wolven in Fryslân. Aanleiding hiervoor is een recent bericht in De Volkskrant, waarin wordt gemeld dat een kwart van de geregistreerde wolvenpopulatie in Nederland is verdwenen zonder natuurlijke verklaring. Er zijn serieuze aanwijzingen dat stroperij hier een rol in speelt.

Wolven hebben in Nederland een beschermde status en het is de taak van de provincie om deze dieren te beschermen. De partijen willen daarom weten of er ook in Fryslân wolven zijn verdwenen en welke maatregelen de provincie neemt tegen stroperij. Ze vragen om een overzicht van preventieve acties en eerdere gevallen van stroperij in de provincie.
Daarnaast uiten de fracties hun zorgen over de veiligheid van handhavers en wetenschappers, die door de gepolariseerde discussie over de wolf te maken krijgen met bedreigingen. Ze roepen de provincie op om de regierol te nemen in het verminderen van deze polarisatie en meer voorlichting te geven over de strafrechtelijke gevolgen van stroperij.

Kritische vragen over wadkabels

De PvdA en GrienLinks hebben schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten (GS) over het besluitvormingsproces rondom de aanleg van nieuwe stroomkabels door de Waddenzee. Dit besluit lijkt in tegenspraak met een eerder gemaakte intentieovereenkomst, waarin was afgesproken om alternatieve oplossingen te onderzoeken en extra kabels te vermijden.

Hoewel GS stelt dat de onderzoeken aantonen dat nieuwe kabels noodzakelijk zijn voor een robuuste elektriciteitsvoorziening, wijzen de fracties erop dat deze studies juist verschillende alternatieven aandragen. Ze vragen zich af waarom deze opties niet serieus worden overwogen en waarom GS toch voor de aanleg van nieuwe kabels kiest.

Daarnaast wordt de aanleg van extra kabels gezien als een verdere aantasting van het kwetsbare Waddengebied, zeker in combinatie met de mogelijke mijnbouwactiviteiten onder de Waddenzee en de druk op de UNESCO-status van het gebied. Ook wijzen de partijen op een eerder aangenomen motie over eilander energiehubs, waarin juist werd gepleit voor meer energieopwekking op de eilanden zelf om extra kabels overbodig te maken.

De fracties willen helderheid over hoe GS tot dit besluit is gekomen en in hoeverre bewoners en gemeenten bij de afwegingen zijn betrokken.

Strengere regels in Fryslân tegen plasticvervuiling door menggranulaat

Op 4 februari 2025 hebben de Statenfracties van GrienLinks, SP, PvdD, D66 en PvdA schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten (GS) over de schadelijke gevolgen van menggranulaat in Fryslân. Menggranulaat, dat wordt gebruikt voor het verharden van paden en wegen, mag wettelijk tot 1% plastic bevatten. Dit betekent dat jaarlijks tot 2.000 ton plastic in het Friese milieu belandt—vergelijkbaar met de hoeveelheid plastic afval die nog op de zeebodem ligt na de containerramp met de MS Zoë.

Schadelijke gevolgen voor natuur en gezondheid
In de bossen van Beetsterzwaag en Olterterp is gebleken dat grote hoeveelheden plastic in en rond wandelpaden terecht zijn gekomen na het gebruik van menggranulaat. Hoewel dit materiaal aan de wettelijke eisen voldoet, leidt het op lange termijn tot de afbraak van plastic in microplastics, met ernstige gevolgen voor het milieu en de volksgezondheid. De eigenaar van de landgoederen heeft inmiddels erkend spijt te hebben van het gebruik van menggranulaat en de schadelijke impact ervan.

Oproep tot actie
De partijen vragen GS hoe de kwaliteit van menggranulaat wordt gecontroleerd en welke maatregelen genomen kunnen worden om verdere plasticvervuiling te voorkomen. Ook willen zij weten of GS bereid is om het gebruik van menggranulaat in eigen projecten te verbieden en strengere eisen te stellen aan het materiaal. Daarnaast pleiten de indieners ervoor dat GS bij het Rijk aandringt op strengere landelijke regelgeving, waaronder een forse verlaging van de toegestane hoeveelheid plastic in menggranulaat en een verbod op het gebruik ervan in halfverhardingen.

Plastic opruimen, maar ook voorkomen
Volgens de partijen is het ontmoedigend dat enerzijds vrijwilligers zich inspannen om zwerfafval op te ruimen, terwijl anderzijds plastic via menggranulaat bewust in het milieu terechtkomt. Zij roepen op tot een duurzaam alternatief en betere regelgeving om Fryslân schoon en gezond te houden.

De antwoorden van GS op deze vragen worden binnenkort verwacht.

Drie gesteunde voorstellen voor een beter Fryslân: OV, spoorverbinding en studieschuld

Tijdens de Statenvergadering van 29 januari stonden er weinig agendapunten op de agenda. Hierom hebben meerdere partijen moties ingediend over actuele onderwerpen. Deze moties gingen over belangrijke thema’s: de problemen rondom de busconcessie van Qbuzz, de flessenhals op het spoor bij Meppel en het inzetten van het Individueel Keuzebudget (IKB) voor het aflossen van studieschulden (voor ambtenaren bij de provincie Fryslân). Hieronder leggen we uit waarom we deze moties steunden en wat ze inhouden.

Onbetrouwbaar busvervoer: concessie Qbuzz moet beter worden gehandhaafd
GrienLinks maakt zich grote zorgen over de problemen met Qbuzz. De rituitval ligt boven de toegestane norm van 0,2%, de punctualiteit is onder de maat en veel chauffeurs klagen over de werkomstandigheden. Reizigers kunnen niet rekenen op een betrouwbare dienstregeling, en veel nieuwe bussen zijn slecht onderhouden. Statenlid Elsa van der Hoek gaf in de vergadering aan zich diep te schamen voor het resultaat:

“Ik reis regelmatig met de stadsbus in Leeuwarden en ervaar steeds weer dat bussen uitvallen of structureel te laat rijden. Toen we onze klachten deelden met Qbuzz, kregen we als reactie dat dit het reizen met het OV ‘uitdagender’ maakte. Alsof iemand daarop zit te wachten! We moeten nu écht stappen zetten, want het openbaar vervoer is onbetrouwbaar en wankel.”

De motie, die door een ruime meerderheid werd aangenomen (34 voor, 8 tegen), roept het college op om de concessie strenger te controleren en boetes op te leggen als Qbuzz niet voldoet aan de afspraken. Daarnaast moet er een overzicht komen van alle meldingen en klachten, zodat er inzicht komt in de structurele problemen.

Flessenhals spoor Meppel: het Fryslân verdient een betere treinverbinding
Iedereen die met de trein van Fryslân naar de rest van Nederland reist, kent het probleem: alle treinen moeten door de flessenhals bij Meppel. Dit leidt tot vertragingen en overvolle treinen. De Tweede Kamer heeft eerder geld vrijgemaakt om het knelpunt aan te pakken, maar de kosten blijven oplopen en de oplevering schuift steeds verder op.
Met deze motie willen de ondertekenaars de provincie oproepen om druk te zetten op het Rijk en ProRail. De eerste fase van de aanpassingen – zoals spooruitbreiding en extra perrons – moet niet verder worden uitgesteld. De motie werd met overweldigende steun aangenomen (41 voor, 1 tegen), wat laat zien dat de hele provincie het belang inziet van een betrouwbare treinverbinding.

Een eerlijkere start voor jonge werknemers: studieschuld aflossen met IKB
Jongeren met een studieschuld beginnen hun carrière vaak met een flinke financiële achterstand. Steeds meer werkgevers, zoals de Rijksoverheid en ProRail, zetten daarom hun Individueel Keuzebudget (IKB) in om belastingvrij bij te dragen aan de aflossing van studieschulden. GrienLinks vindt dat de provincie Fryslân als werkgever dit voorbeeld moet volgen.
Deze motie, die werd aangenomen met 39 stemmen voor en 3 tegen, roept de provincie op om te onderzoeken hoe het IKB ingezet kan worden voor het aflossen van studieschulden. Mocht dit nog niet mogelijk zijn binnen de provinciale cao, dan moet dit als uitgangspunt worden meegenomen in de komende cao-onderhandelingen.