Nieuwsbrief nr. 42 GRIENLINKS statenfractie Februari 2008

Natuurorganisaties: twéé geborgde zetels bij Wetterskip Fryslân

In de tweede en derde week van november worden in het hele land verkiezingen gehouden met een nieuw – misschien iets herkenbaarder – systeem.

Er komen lijsten met kandidaten waarop gestemd kan worden en de politieke partijen mogen voor het eerst ook meedoen. GroenLinks en GrienLinks zullen vermoedelijk – maar helemáál zeker is dat nog niet – niet zelfstandig meedoen, maar een stemadvies geven.

De landelijke politiek – Tweede en Eerste Kamer – heeft bepaald, dat niet álle toekomstige leden van de algemene besturen van de waterschappen rechtstreeks gekozen mogen worden. Minimaal zeven en maximaal negen leden moeten worden benoemd, dat zijn de zogenaamde geborgde zetels. Bij Wetterskip Fryslân gaat het om zeven geborgde zetels van de in totaal 25 leden van het algemeen bestuur. Provinciale Staten moesten 13 februari bepalen, hoe volgens hen de verdeling van die geborgde zetels moet worden. Het college van Gedeputeerde Staten stelde voor: drie namens ‘de landbouw’ (te benoemen door LTO-Noord), drie namens ‘het bedrijfsleven’ (te benoemen door de Kamer van Koophandel) en één namens ‘bos- en natuurterreinbeheerders’ (te benoemen door het Rijk).

Het college volgde met deze verdeling een model, dat was overeengekomen tussen het IPO (samenwerkende provincies) en de Unie van Waterschappen. Maar omdat geen enkele provincie gelijk is, mogen Provinciale Staten deze verdeling eventueel aanpassen. De fracties van Partij van de Arbeid en GrienLinks waren het er snel met elkaar over eens, dat bovengenoemde verdeling onvoldoende recht doet aan het grote belang van natuur(organisaties) bij kwaliteit goed water en goed peilbeheer. Vandaar dat ze samen het voorstel indienden om te komen tot de verdeling 3-2-2: drie namens ‘de landbouw’, twee namens ‘het bedrijfsleven’ en twee namens ‘de natuur’.

In de statenvergadering kreeg dit voorstel aanvankelijk niet de meerderheid. CDA en VVD hielden vast aan het collegevoorstel. FNP en SP kwamen met een tussenvariant, lijkend op het voorstel zoals dat een week eerder was vastgesteld in de provincie Groningen voor de geborgde zetels van waterschap Noorderzijlvest, met één zetel namens de ‘agrarische natuurorganisaties’ (BoerenNatuur). In het FNP-voorstel ten koste van een zetel namens ‘het bedrijfsleven’, in het SP-voorstel ten koste van ‘de (reguliere) landbouw’.

Maar mede omdat het maar zéér de vraag is, of die constructie juridisch wel toegestaan is, is de SP alsnog tot inkeer gekomen en stemde aan het eind van de dag in met het voorstel van PvdA en GrienLinks. Samen met de fractie van de ChristenUnie leverde dat nét een meerderheid op, mede omdat iemand van de VVD- en iemand van de FNP-fractie ontbrak. Met 21 voor en 20 tegen werd het voorstel van PvdA en GrienLinks aanvaard!

Toch is hierover het laatste woord nog niet gezegd. Omdat een deel van het werkgebied van Wetterskip Fryslân (‘Westerkwartier’) in de provincie Groningen ligt, hebben Provinciale Staten van Groningen er ook iets over te zeggen. En die hebben op 6 februari ingestemd met het voorstel 3-3-1, dus met slechts één geborgde zetel namens ‘de natuur’. Vermoedelijk zullen de Groningse collega’s zich in hun volgende vergadering alsnog aansluiten bij het Friese standpunt.

Grotere én ultrakleine windturbines in Fryslân

De overgrote meerderheid van Provinciale Staten van Fryslân vindt dat er meer mogelijkheden moeten komen voor hogere windturbines dan de maximum hoogtes van 40 tot 60 meter, zoals nu vermeld in het provinciale plan ‘Windstreek 2000’. De GrienLinks-statenfractie is het hier mee eens.

Wel moet in het nieuwe plan worden gestreefd naar minder ‘clusters’ dan één per gemeente. Dit betekent dat gemeenten en de provincie onderling moeten samenwerken om geschikte locaties te kiezen. Of het dan echte ‘clusters’ moeten worden, of dat ook (of juist vooral) sprake moet zijn van plaatsing langs provinciale en rijkswegen, spoorlijnen en grote waterwegen in de provincie (‘lijnopstelling’), is nog niet definitief bepaald. Dit alles bleek woensdag 13 februari 2008 in de Friese Statenvergadering.

GrienLinks-statenlid Theo van de Bles bepleitte ook het weer invoeren van een provinciaal ‘windteam’, maar dan met een bredere doelstelling. Vandaar dat hij de term ‘Energieteam’ invoerde. Zo’n team moet het invoeren van duurzame energie in Fryslân stimuleren. Gedeputeerde Anita Andriesen (PvdA) vond het daarvoor echter nog te vroeg. Zij hoopt nog voor de zomervakantie met een ‘Plan van aanpak’ op het gebied van duurzaamheid te komen. Een motie van GrienLinks voor het zo snel mogelijk invoeren van een ‘Energieteam’ kreeg bij de eindstemming alleen steun van de SP.

GrienLinks en de SP zaten ook op dezelfde lijn, wat betreft het belang van ‘zelfvoorzienendheid’ op het gebied van energieproductie. Daarom moet er een proef komen met het toestaan van ‘ultrakleine windturbines’ (ook wel ‘wokkeltjes’ genoemd), vindt een meerderheid van Provinciale Staten. In de gemeente Tytsjerksteradiel wordt hier al – op politiek niveau – aan gewerkt.

Gedeputeerde Staten wilden aanvankelijk álle kleine windturbines in het buitengebied in Fryslân verbieden. Dat dreigende verbod is nu dus van de baan. Wel wordt het verbod op het plaatsen van reguliere ‘solitaire windturbines’ voortgezet én uitgebreid naar kleine windturbines, zo lijkt het. Met uitzondering dus van de ‘ultrakleine’ types. “Die zullen het klimaatprobleem niet oplossen, maar alle beetjes helpen. Bovendien zijn ze van belang voor een groter draagvlak op het gebied van schone energievoorziening”, beklemtoonde Van de Bles.

Hij bedacht, met het oog op het standpunt van de FNP-statenfractie over windenergie, een nieuwe afkorting: NymF: ‘Net yn myn Fryslân’. De FNP’ers vinden namelijk dat álle windturbines uit Fryslân moeten verdwijnen en dat er alleen nog moet worden ‘opgeclusterd’ richting Eemsmond en op de Noordzee. Maar daarmee stond deze fractie alleen binnen Provinciale Staten.

“Provincie, steek hand in eigen boezem bij energieverspilling!”

De provinsje Fryslân hat mei in soad ynstellingen in “finânsjele relaasje” (jout subsydzjes). Dit kin de provinsje oangripe om te soargjen dat de gebouwen dêr’t dy ynstellingen yn húsfeste binne, in bettere ‘enerzjyprestaasje’ leverje.

Mei oare wurden: dy gebouwen moatte better isolearre wurde en/of of de enerzjyfoarsjenning yn dy gebouwen moat ‘skjinner’. Dêr kaam in CDA-moasje op del, yn it debat yn Provinsjale Steaten fan 13 febrewaris 2008 oer it saneamde ‘Enerzjy-akkoart’. Dit is in oerienkomst op haadlinen fan de provinsjes Noard-Hollân en Grinslân, Drinte en Fryslân mei it Ryk, mei as doel in soad te dwaan oan enerzjybesparjen én oan it stypjen fan skjinne(re) enerzjyfoarsjenning. Wa’t dêrby wat betellet, stiet noch net fêst.

Theo van de Bles (GL) greep it fersyk fan it CDA oan om deputearre Anita Andriesen op te roppen, ek as provinsje enerzjysuniger te wurden. “Nu wordt het hoofdgebouw (it tydlike Provinsjehûs oan de Snekertrekweg yn Ljouwert; red.) vier avonden per week verlicht en verwarmd, terwijl er vaak meerdere avonden per week niemand aan het werk is. De provincie moet de hand in eigen boezem steken!”

Andriesen sei ta, dat yn it ‘Plan fan oanpak’ oangeande it duorsumensbelied ek it eigen hâlden en dragen fan de provinsje, lykas ‘duorsum ynkeapjen’, meinommen wurdt. Mar dit ‘Plan fan oanpak’ wurdt op syn fluchst yn juny ferwachte. Dêrmei is it enerzjyfergriemen fan de provinsje dus noch niet dien.

Utstjit fan 4,6 miljard kilogram CO2 yn’t jier yn Fryslân

Yn Fryslân is yn 2005 yn totaal hast 4,6 miljard kilo CO2 (koalstofdioxide) de loft yn gien as gefolch fan minsklike aktiviteiten. Dat is de konklúzje fan trije studinten fan de HBU-ynstelling Van Hall Larenstein yn Ljouwert. GrienLinks hie harren frege om it enerzjyferbrûk (en benammen de rûsde bykomstige útstjit fan CO2) yn Fryslân yn kaart te bringen.

De trije studinten binne: Maarten Hogenkamp, Tjerk Lap en Jurjen Meijer. Mei help fan de webside www.emissieregistratie.nl hawwe hja dy útstjit yn byld brocht foar fiif Fryske sektoaren: 1) wenjen (ynklusyf wettersuveringen); 2) ferkear en ferfier; 3) oerheid, tsjinsten en hannel en yndústry; 4) lânbou en ‘de bou’ (fan wenten, bedriuwen en wegen en sa) en, apart yn byld brocht: 5) de enerzjysintrale fan Electrabel oan de Burgumermar.

Fan dy hast 4,6 miljard kilo wurdt de measte CO2-útstjit levere troch ‘it ferkear’: mear as 1,4 miljard kilo, dat is hast 31 %. De enerzjysintrale oan de Burgumermar (dy’t ierdgas ferstookt om stroom op te wekken) stjitte yn 2005 rom 1,12 miljard kilo CO2 út (hast 24,5 % fan it totaal). Foar it ‘wenjen’ stjitten de Friezen meiïnoar mear as 904 miljoen kilo CO2 út (hast 19,7 %). Oerheid, tsjinsten, hannel en yndustry komme meiïnoar op mear as 827 miljoen kilo (hast 18 % fan it gehiel). Lânbou en ‘de bou’ sieten yn 2005 op rom 319 miljoen kilo CO2-útstjit (hast 7 % fan it Fryske totaal).

‘It ferkear’ leveret dus yn ferhâlding in soad CO2 yn Fryslân. Gjin wûnder, dat yn it ‘Enerzjy-akkoart’ fan de trije noardlike provinsjes + Noard-Hollân mei de ryksoerheid stribbe wurdt nei 100.000 auto’s of mear dy’t binnen acht jier op biodisel of skjinner ride moatte. De fraach is wol, hoe’t dat klearspile wurde moat. “Dat freget in folslein oare wize fan tinken!” seit beliedsmeiwurker ‘duorsume enerzjy’ Bouwe de Boer fan de provinsje Fryslân yn it febrewaris-nûmer fan it blêd Profyl fan dyselde provinsje

GroenLinksers roepen op tot grenze(n)loos herindelen

De statenfractie van GrienLinks en de GroenLinksfracties in de Zuidwesthoek van Fryslân (plus Harlingen en Franekeradeel) zijn vrijdag 15 februari 2008 bij elkaar geweest in Bolsward om hun standpunt te bepalen over de voorgenomen gemeentelijke herindeling in Zuidwest Fryslân. De GroenLinksers doen een oproep aan de gemeenteraden om nog geen besluiten te nemen over hoe er gefuseerd gaat worden, maar grenze(n)loos te gaan herindelen. Met andere woorden: te gaan zoeken naar logische, organische verbanden los van de bestaande gemeentegrenzen. Ze pleiten voor kiezen op basis van de volgende ijkpunten: bereikbaarheid van het bestuur voor de burger (qua inwoneraantal en oppervlak van de gemeente), behoud van identiteit en voor een goede verhouding tussen groot/klein, wegen/groen, stad/platteland.

Zie: GROENLINKS voor grenze(n)loos herindelen [MS-Word DOC] voor hele artikel.

De toekomst van GroenLinks

Binnen de partij wordt op dit moment een discussie gevoerd over de toekomst van GroenLinks. Wil je daar aan meedoen? Meer over weten? Je zegje over doen? Kijk op: Debatteer mee over de grote kwesties van deze tijd.

Deze nieuwsbrief wordt uitgegeven door de statenfractie van GrienLinks en geschreven door Gerrit van der Meer en Sanne van Wees.