Inhoud deze nieuwsbrief: |
Beste nieuwsbrieflezer, En niet te vergeten: te genieten van het uitzicht over de Waddenzee! |
REC bij Harlingen niet de schoonste van ’t land
Raadsleden van Harlingen en statenleden op de Waddenzeedijk, op een steenworp afstand van waar de REC zou moeten komen staan
In de staten van 14 mei 2008 werd op verzoek van GrienLinks een spoeddebat gevoerd over de plannen van Omrin om een Reststoffen Energie Centrale te bouwen in Harlingen. De discussie spitste zich toe op de vraag of het College er voor wil zorgen dat deze REC de schoonste van Nederland wordt of niet.
Dat het de schoonste wordt, is door de Omrin-directie meerdere malen uitgesproken, ook in het bijzijn van statenleden. Maar als je de cijfers naast elkaar legt van de vergunningaanvraag van Omrin en van de HVC-centrale bij Alkmaar, dan wordt de Alkmaarder centrale stukken “schoner” dan de Friese centrale. Zie de vergelijking hieronder.
GrienLinks wilde weten, of GS bereid zijn, tot het uiterste te gaan om er voor te zorgen, dat Omrin écht de schoonste centrale van Nederland bouwt. Want de fractie had zich juridisch georiënteerd en was op grond daarvan ervan overtuigd, dat GS scherpere milieueisen aan de plannen mogen stellen, dan in de vergunningsaanvraag van Omrin stonden geformuleerd. En ook scherper dan de Europese Unie formuleert in zogeheten BREF’s (documenten die de ‘best beschikbare technieken’ omschrijven).
Gedeputeerde Adema bestreed dit echter. Zijn ambtenaren hadden advies ingewonnen bij een hoogleraar milieurecht. Dit leidde tot Adema’s conclusie, dat scherpere eisen stellen alléén kan, als er ‘bijzondere omstandigheden’ gelden. En, aldus de gedeputeerde, die gelden níet bij Harlingen. Hij gaf als voorbeeld van een bijzondere omstandigheid: als er woningen vlakbij zo’n afvalverbrandingcentrale staan. Wat “vlakbij” betekent, werd helaas niet duidelijk. Bewoners van Harlingen en het dorp Midlum hebben het gevoel, dichtbij de industriehaven van Harlingen te wonen, de plek waar Omrin de centrale wil bouwen. Maar blijkbaar is dit voor GS toch te ver weg. Ook werd niet duidelijk wat precies nog meer onder deze ‘bijzondere omstandigheden’ valt. De opmerking van Theo van de Bles dat het Wad – Werelderfgoed – toch ook een bijzondere omstandigheid is, werd door Adema genegeerd.
Op basis van de vrij zakelijke discussie tussen de gedeputeerde en vooral de GrienLinks-statenleden, heeft de fractie besloten meer juridisch advies in te winnen bij advocaten die gespecialiseerd zijn in het milieurecht. Ook gaf Adema toestemming, meer informatie van de betrokken provinciale ambtenaren te krijgen. Die waren de laatste weken voorafgaand aan de statenvergadering nogal afhoudend, als we om meer (juridische) informatie vroegen.
GrienLinks wilde natuurlijk ook weten, of het nieuwe (derde!) advies van de Commissie MER over de vergunning al binnen was. Maar die was er volgens Adema nog niet, mede als gevolg van de voorjaarsvakantie. “Ik ferwachtsje dat advys ien dizzer dagen”, zei de gedeputeerde. Hij beloofde het vervolgens zo snel mogelijk openbaar te maken. Het besluit dat GS op grond van dat advies nemen, “sil net diametraal tsjin dat advys yn gean”, beloofde hij ook. Want de Raad van State hecht grote waarde aan de deskundigheid van de Commissie MER, aldus Adema, dus moeten Gedeputeerde Staten dat ook wel doen.
Opvallend tijdens de interpellatie was dat de PvdA helemaal niets heeft gezegd en ook tegen de door GrienLinks ingediende motie (voor de schoonste afvalverbrander van het land) heeft gestemd. Opmerkelijk, omdat PvdA-lijsttrekker Andriesen (tevens gedeputeerde) tijdens de verkiezingscampagne heeft gezegd : “dit oerkomt ’s net foar de twadde kear, lykas mei Frisia” Wordt zeer zeker vervolgd. Hulp is welkom.
N381: hoe betrouwbaar is de provincie Fryslân?
De landelijke overheid staat langzamerhand bekend om z’n onbetrouwbaarheid. Denk aan het plan voor het plotseling bezuinigen op de subsidie voor de kinderopvang, of een paar jaar geleden aan de snelle intrekking van subsidies voor schonere energieproductie. Maar hoe zit het met de provincie Fryslân? De plannen voor de provinciale weg N381 (Drachten-Drentse grens) zijn een duidelijk voorbeeld van onbetrouwbaarheid. Zo bleek woensdag 14 mei 2008 in de statenvergadering (en de maanden en jaren daaraan vooraf gaand).
Het vorige college van GS bepleitte nog om ruimte te maken voor een vierbaansweg tussen Drachten en de Drentse grens. Maar onder druk van o.a. de PvdA-fractie (en ook van GrienLinks, maar GL was steeds al tegen een vierbaansweg) is dit bijgesteld naar een tweebaansweg, althans tussen Donderbroek en de Drentse grens. Dit omdat de verkeersprognoses nu minder desastreus zijn (minder groei van het autoverkeer), dan eerst gedacht.
Vervolgens was er het gedonder over het voorkeurstracé. De meerderheid van Provinciale Staten stemde vorig jaar voor het verbeteren van het bestaande tracé. Bovendien werd besloten dat de N381 als één geheel in procedure moest worden genomen, mede door toedoen van GrienLinks. Het nieuwe college van GS zette “het bestaande tracé als voorkeurstracé” zelfs zwart op wit.
Maar toen kwam de ambtelijke afdeling Verkeer en Vervoer met het argument, dat de in de plannen gereserveerde breedte van de nieuwe weg te krap was, als gevolg van nieuwe veiligheidseisen van het Rijk (de zogeheten RONA-normen). De nieuwe weg zou minimaal 8,90 meter breed moeten worden, in plaats van de getekende 8,30 meter. Die grotere breedte past niet pal langs de Opsterlandse Compagnonsvaart. Dus “dag bestaand tracé”, in de ogen van het nieuwe college.
Dat kwam vorig jaar met een geheel nieuw tracé tussen Donkerbroek en Oosterwolde: dwars door de weilanden en pal langs het natuurgebied rond de Tjonger! De streek voelde zich erdoor overvallen, al blijft gedeputeerde Piet Adema (CU) beweren dat er wél met de streek overleg gevoerd is over dat nieuwe alternatief.
Woensdag 14 mei is het besluit, het tracé als één geheel te behandelen en in procedure te brengen, weer verlaten. Door toedoen van de collegepartijen CDA, PvdA en CU. Dit omdat de meerderheid over het noordelijke en zuidelijke deel van de N381 (Drachten-Drentse grens) al een standpunt heeft ingenomen. Dus in juni (is althans de planning) zullen Provinciale Staten vermoedelijk tracébesluiten nemen voor het noordelijke en zuidelijke deel, terwijl “over het middendeel alle alternatieven nog mogelijk zijn”.
GrienLinks-statenlid Theo van de Bles vindt het allemaal maar niks. “Je hebt één verkeerskundige visie voor het hele gebied nodig, niet alleen voor de wegvakken van de N381.” Maar helaas, de protesten van de oppositiefracties mochten niet meer baten. Het is wachten op de volgende verrassing(en) van de kant van het college van GS.
Bezuinigingen op groene en sociale organisaties lijken gewoon door te gaan
In het collegeakkoord is afgesproken voor ruim 24 miljoen euro aan nieuw beleid uit te geven. En dan moet je dat geld natuurlijk ergens anders níet uitgeven. Deels heeft het college op infrastructuur (voornamelijk onderhoud) geld weggehaald (15 miljoen), maar de laatste loodjes (9 miljoen) moeten opgebracht worden door de sociale en de groene sector.
In de aanloop naar de begroting 2009 heeft het college een aantal ‘ombuigingsvoorstellen’ gedaan. Op alle ‘groene’ organisaties (natuur, landschap, milieu) en een aantal steunfunctie-instellingen (Sport Fryslân en Partoer) wordt 5 % bezuinigd, want – aldus het college – “wij denken dat 5% efficiencywinst mogelijk moet zijn”. Alleen de Friese Milieufederatie moet ruim 8 % inleveren. Het gaat om 33.000 euro structureel. Dus over de drie jaar die resteert in deze bestuursperiode zo’n 100.000 euro in totaal.
Niet onderbouwd wordt waarom. Toevallig heeft de gedeputeerde van financiën, Galema, een aantal weken geleden op een CDA-bijeenkomst uitgesproken dat hij vond dat de provincie niet haar eigen tegenstand hoefde te financieren. Als organisaties naar de rechter gaan om het besluit rond bijvoorbeeld de Centrale As aan te vechten, hoeft de provincie ook geen subsidie meer te geven. Dus als we een en een bij elkaar optellen………. Het begrip democratie krijgt zo een hele andere dimensie onder dit college.
Woensdag 14 mei konden PS hun ‘wensen en bedenkingen’ (want het is een voorgenomen besluit en aan GS gedelegeerd) over deze bezuinigingen naar voren brengen.
GrienLinks vindt dat het nieuwe groene beleid van dit College een échte plus moet zetten op groen. Dus niet aan de ene kant zeggen extra te willen investeren in groen en aan de andere kant op datzelfde groen bezuinigen. Het geld kan ook vrij gemaakt worden door andere keuzes, bijvoorbeeld door de Centrale As soberder aan te leggen. (zie onze website voor ons alternatief voor de Centrale As!) Oftewel: GrienLinks vindt deze ombuigingen niet nodig.
Maar omdat de Collegepartijen het voorstel steunden, hebben we geprobeerd door 2 moties te redden wat er te redden viel.
De eerste motie wees efficiencykorting af en stelde dat het om de inhoud moet gaan, dus kijken welke producten je dan niet meer afneemt als provincie. Hiervoor bleek geen steun te zijn. De tweede motie riep op om bij efficiencykorting dan alle organisaties gelijk te behandelen en de FMF ook met 5% te korten in plaats van 8%. Ook deze motie haalde het niet.
De finale beslissing valt dus bij de behandeling van de begroting in november.
Verwarring in PS en GS over SNN
Abstracte onderwerpen met veel cijfertjes zijn voor de meeste mensen vaak saai. Maar soms leiden ze tot komische en verwarrende discussies. Met een hevig gebarende ambtenaar achter in de zaal en een gedeputeerde die het spoor bijster raakt.
Zo ook in de Friese statenvergadering van 14 mei 2008. Het ging over de ontwerpbegroting 2009 van het SNN. Dat staat voor Samenwerkingsverband Noord-Nederland. Het is een wettelijk erkende “gezamenlijke regeling” van de drie provincies Groningen, Drenthe en Fryslân. In de Friese statenvergadering stond die conceptbegroting op de agenda. Het conceptbesluit luidde: “In te stemmen met de begroting 2009 van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland.”
Gedeputeerde Staten en de griffie (de ambtelijke organisatie die moet zorgen voor een soepel draaiende debat- en besluitvormingsmachinerie door Provinciale Staten) gingen er van uit, dat PS die SNN-begroting moeten goedkeuren. Maar CDA-statenlid Teus Dorrepaal, lid van het algemeen bestuur van dat SNN, wist beter: de begroting wordt vastgesteld door dat algemeen bestuur (waar zowel gedeputeerden als statenleden uit de drie noordelijke provincies deel van uitmaken). En omdat die begroting niet voldoet aan wettelijke eisen, vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), stelde hij voor deze (ontwerp-)begroting niet formeel vast te stellen, maar alleen voor kennisgeving aan te nemen.
Galema zei aanvankelijk dat dit niet kon. Maar Dorrepaal hield vol, dat het wél kon. De gedeputeerde vroeg tien minuten schorsing, om met z’n ambtenaren te kunnen overleggen. Daarna kwam er meer duidelijkheid. Galema erkende z’n fout en gaf Dorrepaal gelijk: niet PS stellen de begroting van het SNN vast, maar het algemeen bestuur. De “PS-en” van Groningen, Drenthe en Fryslân kunnen hooguit hun zienswijzen over die begroting te berde brengen. Het algemeen bestuur heeft echter vrij mandaat, daarmee te doen en te laten wat het goeddunkt.
Dit soort “gezamenlijke regelingen” zijn in feite nog een erfenis zijn uit het “monistische” tijdperk, van vóór 2003 (bij provincies) en voor 1999 (bij gemeenten). Een goede, democratische controle op wat zo’n SNN (als voorbeeld) doet en laat, ontbreekt vrijwel. De begroting is veel te abstract en er is geen of althans veel te weinig zicht op de effecten van het beleid. De CDA-fracties van Groningen, Drenthe en Fryslân hebben daarom de handen inéén geslagen en een gezamenlijk studiegroepje gevormd, om dit probleem te “tackelen”. Dit heeft geleid tot een initiatiefvoorstel, dat woensdag 21 mei in de statencommissie Boarger en Mienskip aan de orde komt.
Het komt er kort gezegd op neer, dat de begroting van SNN voor 2010 aan de wet moet voldoen én dat er veel meer democratische controle moet komen op wat het SNN doet en laat, door bespreking in statencommissies van de drie noordelijke provincies. Dus: soms komt er uit een coalitiefractie ook wel eens een goed initiatief. En de timing is opvallend: de SNN-voorzitter was Commissaris van de Koningin Ed Nijpels. Die kan sinds zijn aftreden niet meer dwars liggen!
Deze nieuwsbrief wordt uitgegeven door de statenfractie van GrienLinks en geschreven door Gerrit van der Meer en Sanne van Wees.