Gert-Jan Swaving is programmamanager (duurzame) energie bij de provincie Groningen. Hij vertelde vrijdagmiddag 11 september een groepje GroenLinksers uit Noord-Nederland over zijn werk, in het kantoor van GroenLinks in Groningen-stad aan de Coehoornsingel. Dat werk is vooral een kwestie van veel lobbyen voor duurzame(re) energie, zo bleek uit zijn gloedvolle betoog. Dat gaat niet altijd even makkelijk, erkende Swaving. Een paar keer deed hij zelfs de uitspraak: “Als je zulke vrienden hebt, dan heb je geen vijanden nodig!” Zonder namen te noemen.
Hij beperkte zich in zijn verhaal vooral tot het ‘Energieakkoord Noord-Nederland’ en de actuele stand van zaken van dat akkoord. Dat werd op 8 oktober 2007 gesloten tussen diverse ministeries en de vier provincies Groningen, Drenthe, Fryslân én Noord-Holland. Vele gemeenten in die provincies sloten zich er bij aan. “Waarbij de grootste gemeenten het belangrijkst zijn en ook het meest actief”, aldus Swaving, impliciet erkennend dat kleinere gemeenten veel actiever zouden moeten worden op het gebied van de duurzame energie.
Het energieakkoord kent vijf hoofdpunten: 1. Energiebesparing. 2. Duurzame energie 3. Duurzame mobiliteit. 4. Schoon fossiel. 5. Kennis en innovatie. De provincie Fryslân heeft zich over “schoon fossiel” overigens (nog) niet uitgesproken, de bedoeling is dat dit nog in 2009 gebeurt. Volgens Swaving is het, wereldwijd gezien, onvermijdelijk dat mede wordt ingezet op dit onderdeel: kolengestookte centrales in combinatie met het afvangen van CO2 en het hergebruiken, dan wel opslaan daarvan. Of er dan in heel Noord-Nederland opslag van CO2 komt, of bijvoorbeeld alleen in Groningen, is politiek nog ongewis. GrienLinks voelt veel meer voor de nadruk op energiebesparing.
Swaving beklemtoonde het grote belang van het beheer van ‘infrastructuur’ op het gebied van energie. Daarbij wordt ook gekeken naar ‘decentrale’ opwekking. Maar bij transport van elektriciteit geldt: wie zich eerst heeft gemeld, mag er ook als eerste gebruik van maken. Dit gaat ten koste van nieuwkomers, zoals mensen die spoedig zonnepanelen of windturbines in gebruik willen nemen. Qua regelgeving – denk ook op het gebied van ruimtelijke ordening aan ‘zongericht’ bouwen – moet er dus nog wel het een en ander worden verbeterd.
Maar op één punt is Swaving wél hoopvol: voor nieuwbouw zal begin 2010 (is nu de planning) een voor Noord-Nederland strengere energienorm gelden dan voor de rest van het land. Dit zal bouw- en installatiebedrijven verplichten om alleen nog energiezuinige woningen te bouwen.
Het isoleren van bestaande woningen komt echter nog niet snel van de grond, ondanks het zogeheten 100.000 woningenplan, erkende Swaving. “De koepels van woningcorporaties en huurdersverenigingen, Aedes en de Woonbond, zijn het hierover wel eens geworden, maar individuele woningstichtingen en huurders heb je daarmee nog niet over de streep!”
Na de inleiding van Swaving en een korte discussie stapte de hele groep – een dertiental raads- en statenleden, afdelingsbestuurders en fractiemedewerkers – op de (huur-)fiets en peddelde richting Haren, om via het Stadspark terug te gaan naar het centrum. Daar volgde nog een genoeglijke maaltijd in restaurant Zomers aan de Vismarkt.