Inhoud: |
Beste nieuwsbrieflezer, Hoewel de inkt van de college-akkoorden van de meeste Friese gemeenten nog amper droog is en men in Smallingerland zelfs nog steeds onderhandelt (maandagavond 26 april), staan de volgende verkiezingen, van 9 juni voor de Tweede Kamer, al weer op stapel. Tussen de bedrijven door vergadert de algemene ledenvergadering van GrienLinks, op dinsdagavond 1 juni in Leeuwarden, om zich voor te bereiden op de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2011. Bovendien bereiden in de zuidwesthoek van Fryslân de partijen zich voor op een gemeenteraadsverkiezing in november. Een gevolg van de samenvoeging van vijf gemeenten, waarmee de Tweede Kamer onlangs akkoord ging. Kortom: drukke tijden voor ‘warbere’ politiek betrokkenen in Fryslân (en elders). Maar ‘het gewone leven’ van raads- en statenvergaderingen gaat ook door, zoals uit bijgaande nieuwsbrief blijkt. Je opmerkingen zijn van harte welkom bij grienlinks@sis.fryslan.nl of Met vriendelijke groet, Irona Groeneveld, Retze van der Honing (statenleden) |
‘Sociaal domein’ blijft taak van provincie Fryslân
GrienLinks behaalde woensdag 21 april een mooi resultaat tijdens het debat in Provinciale Staten over ‘de taken’ van de provincie Fryslân. Gedeputeerde Sjoerd Galema nam zonder aarzelen een wijzigingsvoorstel van Irona Groeneveld over, dat “het sociaal domein” onderdeel blijft van het takenpakket van de provincie. Wellicht had Galema al eerder zijn kansen geteld, want tijdens een commissievergadering had de meerderheid van de Staten al gesteld dat ‘het rapport van de commissie Lodders’ niet één op één als leidraad moest worden overgenomen voor de takendiscussie in Provinciale Staten. Dat is ‘Haags’ jargon voor: het sociaal domein moet niet persé geheel naar de gemeenten, zoals genoemde commissie Lodders wél wil.
Dit betekent overigens niet dat sociaal-maatschappelijke organisaties die nu subsidie krijgen van de provincie Fryslân, worden uitgesloten van te verwachten bezuinigingen. Maar met name organisaties die zich op provinciaal niveau inzetten voor sociaal-maatschappelijke doelen, hoeven nu niet meteen bij alle 31 Friese gemeenten aan te kloppen voor financiële ondersteuning.
Een voorstel van de SP om deze organisaties wél van bezuinigingen uit te sluiten, zolang de provinciale takendiscussie niet is beëindigd, kreeg van geen enkele andere fractie steun. GrienLinks vindt wel, dat de zwaksten in de samenleving de meeste ondersteuning verdienen. Maar de effectiviteit en efficiëntie van deze organisaties kan misschien beter. Dat wil GrienLinks althans niet uitsluiten. Voor de complete inbreng van Irona Groeneveld bij de takendiscussie, zie: www.ironagroeneveld.web-log.nl
Duurzaamheid als leidend principe is akkoord
Naast ‘sociaal’ is ook ‘duurzaam’ een essentieel beginsel voor GrienLinks. Het is ook een leidend principe in het coalitie – akkoord van drie jaar geleden. Maar in de takendiscussie dreigde het onder te sneeuwen en weggeschreven te worden tot een tijdelijk thema, viel de GrienLinks-statenleden Irona Groeneveld en Retze van der Honing op.
Daarom formuleerde fractievoorzitter Groeneveld een motie: “overwegende dat duurzaamheid geen thema is, maar een leidend principe; verzoeken het college van GS duurzaamheid (….) langdurig als leidend principe te hanteren binnen alle opgaven en daaruit voortvloeiende activiteiten van de provincie” (en gaan over tot de orde van de dag).
Tot haar verbazing nam gedeputeerde Galema ook deze motie “sûnder wryt of slyt” over. Overigens blijft het natuurlijk een kwestie van alert blijven, “op jins iepenst wêze”, als het gaat om de dagelijke praktijk, dus de uitvoering van dit leidend beginsel, erkent Groeneveld. Want wat onder ‘duurzaamheid’ wordt verstaan, daarover verschillen de meningen nogal eens.
Fryslân bliuwt ‘selsstannich’
De provinsje Fryslân wol selsstannich bliuwe – foar safier’t de provinsje dat is – en wol gjin ûnderdiel wurde fan in ‘noardlik gewest’ mei bygelyks Grinslân en Drinte. Dat is 21 april 2010 yn in troch alle sân steatefraksjes ûnderskreaune moasje útsprutsen, dus ek troch GrienLinks. It inisjatyf foar de moasje kaam fan de FNP.
Boppedat moat Fryslân in eigen belestingdomein hâlde (no yn de foarm fan provinsjale opsinten op de ‘motorrijtuigenbelasting’) en is Fryslân – ûnder betingsten – ree om it foech oer de Fryske taal fan it Ryk oer te nimmen. Dy betingsten binne noch net sekuer útwurke, mar dan moatte jo tinke oan: foldwaande jild en foech om it Frysk mear earmslach jaan te kinnen.
It kolleezje fan Deputearre Steaten, yn de persoan fan deputearre Sjoerd Galema (CDA), naam de moasje oer, mar op fersyk fan Galema waard de moasje wol yn stimming brocht. “Dat jout my mear stipe yn De Haach”, sei Galema. Alle steateleden stimden foar.
Oanlieding ta de moasje is it útkommen fan besunigingsfoarstellen fan amtlike wurkgroepen yn ‘De Haach’. Ien fan dy wurkgroepen hat foarsteld om provinsjes gear te foegjen en it tal gemeenten fiks werom te bringen, dus ek gear te foegjen. Dat soe liede ta fikse finansjele besparringen. Dat lêste wurdt troch kritisi lykwols betwivele.
Irona Groeneveld wiisde ek op it konsept-ferkiezingsprogram fan GroenLinks lanlik: “Dêr stiet ek yn, dat it tal provinsjes ferlytse wurde kin. Mar ús Keamerleden begripe wol dat foar in provinsje as Fryslân, mei syn eigen taal en eigenheid, in útsûndering makke wurde moat. Yn de Rânestêd seit de minsken it provinsjebestjoer folle minder as yn Fryslân.”
‘Merk Fryslân’ mag, maar zonder extra kosten
De provincie Fryslân is veel méér dan alleen watersport, mooie stadjes en eigen taal en cultuur. Bijvoorbeeld op het gebied van watertechnologie loopt Fryslân voorop in de wereld. Een bedrijf als Paques in Balk heeft al 750 grote en minder grote waterzuiveringsinstallaties in de wereld gebouwd.
Maar de promotie van Fryslân is te versnipperd, vindt het college van Gedeputeerde Staten . GrienLinks-statenlid Retze van der Honing is het daar mee eens. Op verzoek van Commissaris van de Koning John Jorritsma is op een rijtje gezet, wat de provincie zoal aan promotie- en lobby-activiteiten verricht. Dat is een lange lijst van zowel tijdelijke actie (denk aan ‘New York 400’), als van meer structurele promotie (bijvoorbeeld het Friese Merenproject) en nog enkele tientallen minder bekende activiteiten, waarvan ‘Wetsus Watertechnologie’ wellicht het meest in het oog springt.
Er zou eigenlijk één leus moeten komen, die het bijzondere karakter van Fryslân beklemtoont en waarmee je ál die activiteiten kunt promoten. Zoïets als ‘Iamsterdam’ of ‘I♥NY’. Er is overigens al een sticker in omloop met ‘Ik ♥ Fryslân’, maar die doet natuurlijk wel erg veel denken aan die leus van New York, die overigens al dertig jaar in gebruik is.
Dat laatste streeft Fryslân ook na : een leus die lang houdbaar is. Er is inmiddels een ambtelijke werkgroep mee aan de slag, samen met een marketingdeskundige. Er moet een plan van aanpak komen. Geschatte kosten: € 352.500,- voor het jaar 2010.
Daar hikten de fracties van GrienLinks en ook de andere statenfracties nogal tegenaan, want er staan forse bezuinigingen aan te komen. Mede op aandringen van Retze van der Honing, maar ook door toedoen van de drie coalitiefracties PvdA, CDA, ChristenUnie en oppositiepartij VVD is statenbreed besloten, dat Gedeputeerde Staten financiële dekking moeten zoeken binnen bestaande budgetten . Ook overige partijen die bij de promotie van Fryslân betrokken zijn (zoals gemeenten en het bedrijfsleven) dienen mee te betalen.
Commissaris van de Koningin John Jorritsma, die de promotie in zijn takenpakket heeft, beloofde hier gevolg aan te geven. “Maar dan moet u niet meteen weer stoppen als het plan van aanpak er ligt. Dan moeten we ook verder kunnen”, drong hij bij Provinciale Staten aan.
Retze van der Honing riep de statenleden (en iedereen die zich met Fryslân verbonden voelt) op, mee te denken voor een sterke leus. Hij had er al paar bedacht: “’t Koe minder”, “mar dat is net sa ambisjeus” en : ‘Fryslân: gewoon doen’, maar hij erkende dat die (wellicht te) veel lijkt op leuzen van een andere organisatie (de Triodosbank) . Dus lezers: wie helpt Retze én Fryslân aan een aansprekende leus om Fryslân te promoten?
De Heak en de greidefûgels
It Traseebeslút foar de Heak om Ljouwert leit op besjen fan 7 april oant en mei 19 maaie 2010. Minister Eurlings fan ‘Verkeer en Waterstaat’ hat keazen foar in tige rom trasee, dwars troch de moaie, fûgelrike greiden fan de âlde Middelsee. Dat trasee is net nei’t sin fan GrienLinks, dat pleite hat foar in beskiedener oanpak: deunby it besteande spoar del en safolle mooglik gebrûk meitsjend fan it besteande asfalt fan de Hendrik Algrawei.
In drege kwestje is no, hoe’t Ryk en provinsje Fryslân tinke it ferlies oan greidefûgellân te kompensearjen. As gefolch fan in útspraak fan de Raad van State kin net folstien wurde mei it stopjen fan jild yn in fûns foar greidefûgelbehear. Ryk en provinsje moatte wérklik soargje dat de greidefûgels skielk in oar hinnekommen fine kinne.
It buro Altenburg & Wymenga út Feanwâlden hat dêroer in notysje makke en berekkene dat der sa’n 310 hektare greidefûgellân yn’e omkriten fan Ljouwert fûn wurde moat om it ferlies yn it ‘Stroomland’-gebiet op te heinen. Mar yn it Traseebeslút fan minister Eurlings wurdt steld dat it mei 142 hektare wol ta kin. GrienLinks hat trije ferskillende amtners frege om mear útlis: dat smiet trije ferskillende antwurden op! It ferget hast in biology- en in wiskundestúdzje om hjir wiis út wurde te kinnen. Yntusken hawwe de greidefûgels al foar de tredde maitiid achter elkoar bot te lijen fan drûchte, sadat se amper fretten fine kinne. “It is fierstente stil yn de Fryske greiden”, seit de BFVW, Bond van Friese Vogelwachten.
Yn it Ynternasjonale VN-jier fan de biodiversiteit (ferskaat fan libben yn’e natoer) is it likernôch ien minút foar tolven foar de ‘kening fan de greide’, de skries. Deputearre Hans Konst hat op oantrún fan Provinsjale Steaten tasein, dat der nei de simmerfakânsje in gearkomste mei saakkundigen komt oer hoe’t we yn Fryslân greidefûgels (better) beskermje kinne. Steatelid Fernande Teernstra (CDA) wol ha dat der mear dien wurdt om it rôfdieren dreger te meitsjen. No, dat slagget wol mei it oanlizzen fan De Heak om Ljouwert…
De toekomst van Thialf
De energiekosten van de ijsbanen van Thialf (de ijshockeybaan en de 400 meter-baan) bedroegen vorig jaar samen ongeveer 1,2 miljoen euro. Een jaar of wat geleden was dat ongeveer een kwart hiervan. Ziedaar in een notendop het belangrijkste probleem van de bekendste ijsbaan van Nederland en misschien ook van de wereld: hoe houden we het hoofd boven water? Het huidige ijsstadion grondig verbouwen en isoleren kost 30 tot 50 miljoen euro, een nieuw ijsstadion bouwen kost 120 tot 130 miljoen euro, volgens de meest recente, ruwe berekeningen.
De gemeente Heerenveen en de provincie Fryslân (althans het college van Gedeputeerde Staten) sturen aan op de bouw van een nieuw ijsstadion, dat – met hulp van forse rijks- en wellicht ook EU-subsidie – “energieneutraal” moet worden. Of dat moet gebeuren en zo ja, waar (op de huidige plek aan het spoor in Heerenveen-Zuid, bij het Abe Lenstra-stadion of bij de A7-snelweg), daarover is de gemeente in gesprek gegaan met “de bevolking”.
Aan de provincie wordt ook een bijdrage gevraagd in de investeringskosten. Provinciale Staten hebben daarvoor een voorstel ontvangen. Woensdag 28 april werd op dat voorstel een toelichting gegeven, zodat de commissie Boarger en Mienskip op 12 mei een mening kan vormen. Retze van der Honing vindt het belangrijk dat er een goede, toekomstbestendige ijsbaan komt. “Ook wat betreft exploitatie. En dat wordt heel moeilijk bij de variant die het college voor ogen heeft” zegt Retze. Daarnaast vindt de fractie de positie van de gemeente Heerenveen belangrijk, die in de gekozen variant veel risico loopt. “Wij zijn ook toezichthouder” , stelt Van der Honing “dus vraag ik me af of we dit wel moeten toelaten”.
Verkiezingen in november?
Op 21 april 2009 stemden de meerderheden van vijf gemeenteraden in Zuid-West Friesland in met fusie tot één gemeente. Bolsward, Sneek, Nijefurd, Wûnseradiel en Wymbritseradiel willen op opgaan in een nieuwe gemeente. Ook de Tweede Kamer heeft er inmiddels in meerderheid voor gestemd. GroenLinks-Kamerlid Ineke van Gent heeft met een amendement nog gepoogd om Nijefurd en Wûnseradiel uit deze fusie te halen, omdat in Nijefurd het draagvlak onder de bevolking zeer discutabel is en de mensen in Wûnseradiel in het dagelijks leven meer op Harlingen zijn georienteerd. Het ontbrak aan steun voor beide amendementen.
Wanneer de Eerste Kamer haar goedkeuring geeft, volgen in november verkiezingen voor de nieuwe gemeenteraad, die er per 1 januari 2011 moet zijn. En zowel voor- als tegenstanders van deze herindeling zijn heel helder: dan doet GroenLinks ook mee, met een lijst die klinkt als een klok. Een bestuur in oprichting is al druk bezig met de voorbereidingen.
Noteer alvast: ALV op 1 juni
De algemene ledenvergadering van GrienLinks in Fryslân is door het bestuur vastgesteld op dinsdagavond 1 juni in Leeuwarden. (Exacte locatie, agenda en dergelijke komen in de Griene Linkse te staan die alle GL-leden in Fryslân nog krijgen toegestuurd). Noteer a.u.b. alvast in jullie agenda’s.
Geef je hier op als ondersteuner of actievoerder
Lijkt het je leuk om ons op een onderwerp (dat jou na aan het hart ligt) van informatie te voorzien, geef je dan op als ondersteuner. Ook is het mogelijk om ideeën voor acties te mailen of je op te geven voor de actielijst. Dan word je opgebeld als we ergens met een spandoek gaan staan. Dus grijp je kans en bel of mail: grienlinks@sis.fryslan.nl of 058 2925805.
Deze nieuwsbrief wordt uitgegeven door de GrienLinks statenfractie en wordt geschreven door Gerrit van der Meer en Sanne van Wees, fractiemedewerkers.