Irona Groeneveld pleitte tijdens de Statenvergadering op 3 juli 2013 voor een omslag naar een groene, duurzame samenleving met hulp van het NUON-kapitaal. “GrienLinks is er van overtuigd dat het oude economische groeimodel niet meer het uitgangspunt kan zijn. We moeten de omslag maken naar een groene samenleving, waarin we economie opnieuw definiëren. Iedere baan wordt een groene baan en draagt bij aan een sociale samenleving. Groene economie is een duurzame economie. In die groene economie bieden de bouw en de landbouw kansen! Kansen die het college nu laat liggen. Wij gunnen het college die kansen. Want die zijn perspectiefrijker dan investeren in grijze economie. Nu hebben we de kans.”
Zij diende negen moties en amendementen in, in de hoop het collegevoorstel bij te kunnen sturen. Hoofdpunten in de moties en amendementen waren: verduurzaming van de criteria voor besteding van het NUON-geld, aanpak van de fietsknelpunten in Fryslân en een motie voor een aanpak van de zorgstructuur in Fryslân. IJdele hoop, zo bleek.
Motie GL PS 3 juli 2013- Kadernota – Duurzaamheid in afwegingskader
Amendement GL – PS 3 juli 2013 – Kadernota – cultuur aan thema’s Wurkje toevoegen
Amendement GL – PS 3 juli 2013 – Kadernota – natuur en landschap aan thema’s Wurkje toevoegen
Motie GL PS 3 juli 2013- Kadernota – Deltaplan zorg
Amendement GL – PS 3 juli 2013 – Kadernota – fietsknelpuntenplan
Amendement GL – PS 3 juli 2013 – Kadernota – Keuze voor aangepast scenario 4
Motie GL PS 3 juli 2013- Kadernota – Aanleggen EHS
Amendement GL – PS 3 juli 2013 – Kadernota – Structurele ruimte aan de VAR toevoegen
Motie GL – PS 3 juli 2013 – Kadernota – FSFE niet renderend wel revolverend
Het college en de meerderheid van de Staten vonden dat er al genoeg aan duurzaamheid werd gedaan met onder andere de 90 miljoen euro voor het ‘Fûns Skjinne Fryske Enerzjy’. Om werkgelegenheid te creëren is duurzaamheid als criterium niet handig, zo vond men.
Groeneveld: “Jammer, het college en de coalitiepartijen gebruiken het begrip ‘duurzaamheid’ op die manier als een soort showartikel. Leuk voor de etalage, maar niet als er serieus zaken gedaan moeten worden.” Alleen de SP, de ChristenUnie, D66 en Friese Koers (met onze 2 zetels in totaal dus 11 zetels) waren het met ons eens. De coalitiepartijen PvdA (!), CDA, FNP en oppositiepartijen VVD en PVV (samen 31 zetels) stemden tegen. Opvallend was verder, dat alleen de plannen van de coalitiepartijen werden aangenomen en de plannen van de meeste oppositiepartijen werden afgewezen.
Gedeputeerde Staten stelden voor 300 miljoen euro van de 1,2 miljard euro in de NUON-spaarpot (overgehouden van de verkoop van de aandelen NUON) te investeren in het stimuleren van werkgelegenheid. Het was de bedoeling om op deze Statenvergadering in juni de criteria (het ‘afwegingskader’) vast te stellen waar de projecten aan zouden moeten voldoen. En een aantal projecten die al ‘op de plank’ lagen en direct werkgelegenheid opleveren, de zogenaamde ‘quick wins’, meteen ook goedgekeurd zouden worden.
Van de 300 miljoen euro bleek na de Statenvergadering al ongeveer de helft van het geld verdeeld: 65 miljoen euro voor een brede aanpak van de woningmarkt, 26,4 miljoen euro voor de samenwerkingsagenda Heerenveen en Smallingerland en voor de ‘quick wins’ 12,5 miljoen euro. Aan het begin van deze vergadering waren al 12 miljoen euro vastgelegd voor een initiatiefvoorstel van de VVD voor het duurzamer maken van woningen en de 30 miljoen euro voor Nieuw Thialf.
Duurzaamheid
De GrienLinks-statenfractie wilde graag dat duurzaamheid een belangrijk beoordelingscriterium zou worden voor het toekennen van geld aan projecten. Het college, ondersteund door de meerderheid van de Staten, vond dus dat ze al duurzaam genoeg waren. Gedeputeerde De Vries: “Duorsumens stiet al yn it Fûns Skjinne Fryske Enerzjy, yn it ‘Doefonds’, de nota ‘Economie’ en ek yn dit ôfwagingskader stiet it neamd. Wij tinke yn dy oare sektoaren it measte rendemint op de doelstelling wurkgelegenheid te krijen.”
Irona Groeneveld: “Alle teksten in deze motie over duurzaamheid komen uit uw eigen coalitieprogramma, bijvoorbeeld: ‘Duurzaamheid is het leidend principe in het provinciale handelen’ en: ‘Dat bij alle investeringen in economie, samenleving en welvaart een gezonde toekomst voorop staat en dat duurzaamheid geen streven is, maar een verplichting’. Waarom kan duurzaamheid dan niet terugkomen als belangrijk criterium bij de grootste investering die we in tijden gaan doen? Een partij met ballen doet wat-ie zegt!”
Fryslân verdient sterke zorgverlening
De toenemende vergrijzing en daarmee de toenemende zorgbehoefte zal in de toekomst een zware wissel trekken op de organisatie van de zorg. De structuur van de zorg verandert op dit moment radicaal en tegelijkertijd zal er meer behoefte zijn aan mensen die in de zorg gaan werken. GrienLinks diende daarom een motie in voor een ‘Deltaplan Zorg”. Retze van der Honing: “Fryslân is al op ferskillende terreinen oanwiisd as proeftún foar ynnovaasje yn de soarch. De provinsje soe in oanfiterjende rol op har nimme kinne yn it oerlis tusken soarchynstellingen, pasjinte-organisaasjes, soarchfersekerders en gemeenten.”
GrienLinks wil een ‘Deltaplan voor de zorg’, een plan dat zich richt op een effectieve, efficiënte en cliëntgerichte organisatie van de zorg in Fryslân, op het ontwikkelen van zorginnovaties en het uitvoeren van experimenten, op een doelmatige aansluiting van scholing, arbeidsmarkt en zorgvraag. Van der Honing: “De soarch is nammentlik de banemotor fan de takomst!”. Gedeputeerde De Vries ontraadde de motie, omdat hij een bredere aanpak voorstond dan die van het College. Ze meldde dat er een brief onderweg is met een uitwerking van een eerdere motie over de zorg van GrienLinks. Bij de bespreking van de brief kon deze motie meteen ook besproken worden, vond ze. De GrienLinks-statenfractie trok de motie dus in, om hem opnieuw aan de orde te kunnen stellen bij de bespreking van de brief.
Fietsknelpuntenplan
De Friese afdelingen van de Fietsersbond en Veilig Verkeer Nederland hebben samen het plan ‘Fyts feilich foarút’ ontwikkeld. Daarin worden honderden knelpunten genoemd die aangepakt dienen te worden om van Fryslân écht een aantrekkelijke fietsprovincie te maken. Nu zijn veel fietspaden nog te smal, staat de provincie bij wijze van spreken vol met paaltjes om auto’s op fietspaden tegen te houden, maar waar fietsers tegenop botsen én zijn er nog veel stukken weg en veel kruisingen onveilig voor fietsers.
Beide organisaties kwamen met het voorstel om er dertig miljoen euro voor uit te trekken. Dát ging GrienLinks ‘iets’ te fors, maar met vijf miljoen én de nodige creativiteit (en samenwerking met gemeenten) kom je een heel eind, vindt GrienLinks.
Vandaar dat Irona Groeneveld dit plan inbracht bij het debat over de NUON-gelden. Maar helaas, ook al werd het “sympathiek” genoemd, het plan haalde het niet.
Een soortgelijk voorstel van de ChristenUnie, “voor het oplossen van verkeersonveilige situaties voor fietsers en wandelaars”, met een bedrag van twee miljoen euro, haalde het echter op het nippertje wél: 22 voor, 20 tegen. Dat betrof echter een motie (= verzoek aan GS), dus is het nog de vraag of dit idee zal worden uitgevoerd.