De laatste tijd wordt er in het kader van de discussie over Duurzame Energie flink gelobbyd voor ’thorium’ centrales. Een nieuwe vorm van kernenergie die volgens de voorstanders veel schoner is. Retze van der Honing is het niet met ze eens en schreef er een Te Gast over (LC-20160517-De ‘vieze man’ van West-Europa – te gast over thorium)
Tekst artikel:
Nederland is vrijwel hekkensluiter in Europa als het gaat om groene energie, of, anders gezegd, Nederland is de ‘vieze man’ van West-Europa, met negen kolencentrales. In 2013 was het aandeel groene energieconsumptie in Nederland
4,2 procent. Alleen Malta (1,5 procent) en Luxemburg (3,6 procent) doen het nog slechter. We hebben dus haast met de vergroening van de energieproductie, als we de klimaatverwarming nog willen afremmen.
Volgens sommigen zouden thoriumreactoren (een vorm van kernenergie) de oplossing
zijn voor zowel het energie- als het klimaatprobleem. Wij zetten daar vraagtekens bij en concluderen dat dit geen verstandige keuze is.
Twee van de bekendste Nederlandse experts op het gebied van kernenergie, Wim Turkenburg (emeritus hoogleraar natuurwetenschap en samenleving) en Jan
Leen Kloosterman (hoogleraar nucleaire reactorfysica aan de TU Delft, uitgesproken voorstander van de thoriumtechnologie) zijn het er over eens dat die stroomproducerende, commerciële thoriumreactor er pas over tientallen jaren kan zijn. Dat duurt dus veel te lang om te zorgen dat we de klimaatverandering
op tijd kunnen afremmen. Kernenergieleidt tot nucleair afval. Of dit nu 240.000 jaar of 500 jaar of 300 jaar (veel) stralingsrisico met zich meebrengt,
we zadelen er volgende generaties mee op. En we creëren een veiligheidsrisico. Wie een beetje doorspit in de technische informatie over thoriumreactoren, komt er achter, dat er wel degelijk de mogelijkheid is om met behulp van thorium (ook) uranium te produceren. Sterker nog, zoals het er nu naar uitziet, is een thoriumreactor niet mogelijk zonder (enig) uranium. Veiligheidsrisico’s betekenen
tevens: hoge veiligheids- en beveiligingskosten. De ervaring met kernenergie heeft de afgelopen decennia dan ook geleerd, dat de ontwikkel- én de afbraakkosten
van kerncentrales veel hoger uitvallen dan vooraf werd verwacht. Beide keren is sprake van miljarden euro’s aan kosten.
Een voor ons eveneens belangrijk argument tegen kerncentrales in het algemeen: ze
leiden tot een nieuw type monopolisering van de energieproductie. Dit in tegenstelling tot decentraal opgewekte energie met bijvoorbeeld zonnepanelen,
waarbij de consument ook producent wordt.
Kortom: de discussie over de mogelijkheden van thorium houdt ons allen maar af van het beantwoorden van de meest prangende vraag, namelijk hoe we de productie van groene energie kunnen versnellen. Op één punt geven we sommige voorstanders gelijk: energiebesparing is het allerbelangrijkste, want wat je bespaart, hoef je ook niet te produceren. En juist op dat onderdeel is in Nederland nog heel veel mogelijk.
RETZE VAN DER HONING
Fractievoorzitter GrienLinks
Meer weten over thorium?
Hieronder heel kort over voor- en nadelen en een paar links om je op weg te helpen:
Voordelen: in principe, bij puur thorium gebruik, een veiliger centrale te bouwen. Een kernramp lijkt uitgesloten.
Kortere afbreektijd afval (500 ipv 100.000 jaar)
Veel voorraad (o.a. in zand) aan thorium
Je kunt er plutonium mee verbranden
Nadelen:
Techniek van zo’n centrale nog in kinderschoenen (zeggen ook voorstanders van thorium) “Twee van de bekendste Nederlandse experts op het gebied van kernenergie, Wim Turkenburg (emeritus hoogleraar Natuurwetenschap & Samenleving) en Jan Leen Kloosterman (professor voor nucleaire reactor fysica aan de TU Delft en tevens uitgesproken voorstander van de thoriumtechnologie) zijn het er over eens dat die stroom producerende commerciële thoriumreactor er pas over tientallen jaren kan zijn. (..) Wim Turkenburg: “De ontwikkeling van diverse typen Generatie IV reactoren [daaronder valt de thorium reactor, red.] naar een commercieel product waarvoor door overheden een bouwvergunning wordt afgegeven, kan nog wel een jaar of veertig vergen. We zitten dan voorbij 2050 en het klimaatvraagstuk moet dan al zijn opgelost. Je kunt je dus de vraag stellen of deze nieuwe technologie niet te laat komt.” (van wise.nl)
Ontwikkelen kost nog vele honderden miljoenen (wise.nl)
Minister Kamp ziet het zelf ook niet zitten (zie kamerbrief hieronder)
Het blijft kernafval (of je nu voor 1 of voor 500 kilo kernafval een oplossing moet verzinnen: hij is er nog niet)
Bronnen:
Artikel van Theo Wolters http://climategate.nl/2011/06/13/thorium-kernenergie-zonder-de-nadelen/
Artikel NOS over o.a. mening Wim Turkenburg: http://nos.nl/artikel/2030739-is-thorium-een-alternatief-voor-uranium.html
Tekst van www.wise.nl over thorium: https://www.wisenederland.nl/kernenergie/thorium
Brief van minister Kamp 13 juli 2015 aan TK: met o.a. deze tekst over thorium:
“Thorium
Nederland steunt de Europese inzet voor het onderzoeks- en innovatieprogramma op het gebied van nucleaire energie, omdat conventionele energiebronnen nog een lange tijd onderdeel zullen uitmaken van de energiemix op weg naar 2050. Hoe schoner en efficiënter de inzet van deze bronnen, hoe beter. Met belangstelling volg ik dan ook het onderzoek naar de inzet van thorium als brandstof in kernreactoren. Thorium als splijtstof heeft een aantal voordelen ten opzichte van uranium. Zo produceert thorium minder afval en dit afval blijft bovendien minder lang radioactief. Ook is thorium als grondstof veelvuldig aanwezig. Er is echter ook een aantal nadelen aan het mogelijke gebruik van thorium als nucleaire brandstof, zoals het feit dat thorium alleen zinvol gebruikt kan worden in combinatie met verrijkt uranium. Verder is er tot op heden geen infrastructuur voor het op grote schaal produceren van thorium als brandstof, terwijl er al vele jaren ervaring is met de hele cyclus voor het gebruik van uraniumsplijtstof. Bij een overstap naar thorium zou deze cyclus anders moeten worden ingericht, omdat er andere risico’s en aandachtspunten zijn. Zo komt er bij het opwerken van thorium (het chemisch scheiden van de nog bruikbare splijtstof van het radioactieve afval) meer straling vrij dan bij de cyclus voor uraniumsplijtstof.
Al met al zie ik op de korte termijn geen mogelijkheden om thorium in te zetten voor energieproductie. Desalniettemin vind ik dat er verder onderzoek naar thorium moet plaatsvinden. Een belangrijke stap hierin is de start op 1 augustus a.s. van het SAMOFAR-project (Safety Assessment of the Molten Salt Fast Reactor). Dit vierjarige Europese project heeft subsidie gekregen onder het Horizon 2020 Euratom-programma en heeft tot doel om een theoretische reactor te ontwikkelen, als opmaat naar een demonstratiereactor, waarin de veiligheidsaspecten goed worden onderzocht. De Technische Universiteit Delft is coördinator van dit project en werkt daarbij samen met tien andere kennisinstellingen en industriële partijen uit Frankrijk, Italië, Duitsland, Zwitserland en Mexico. De Hoge Flux Reactor in Petten zal in dit project worden benut voor het uitvoeren van stralingsexperimenten. “