Provinciale Staten van Fryslân sturen ‘een brief op poten ‘met pittige kritiek over de FUMO naar het algemeen bestuur van diezelfde FUMO. Die pittige brief is naar tevredenheid van GrienLinks. Fractievoorzitter Retze van der Honing: “Wij hebben belang bij een pro-actieve milieudienst, want zo goed gaat het niet op het gebied van de handhaving. De provincie (FUMO dus) zou meer haar op de tanden kunnen kweken.” De brief is 25 mei 2016 vastgesteld, met instemming dus van GrienLinks.
Punt is wel, dat het maar afwachten is, wat er met zo’n brief (‘zienswijze’) gebeurt. Dit vergt enige uitleg. FUMO is een Friese afkorting van Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing. Het is een zogeheten Regionale Uitvoerings Dienst (RUD), oftewel een Ge-meenschappelijke Regeling, in dit geval van: de Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân de de Provinsje Fryslân. Deze organisatie is gevestigd in het voormalige gemeentekantoor van de inmiddels opgeheven gemeente Boarnsterhim, in Grou. (In dat kantoor zat nóg langer geleden het bedrijf Halbertsma).
Die RUD’s zijn als het ware een ‘moetje’, bedacht in Den Haag naar aanleiding van (onder andere) de grote vuurwerkramp in Enschede (13 mei 2000) en de nieuwjaarsbrand in café Het Hemeltje in Volendam (in de nacht van 31 december 2000 op 1 januari 2001). De conclusie van een adviescommissie was, dat het (milieu-)toezicht en de (milieu-)handhaving in Nederland niet in orde waren en dat er een andere bestuurlijke opzet nodig was. Kortom: de gemeenten, provincies en waterschappen werden in feite door ‘Den Haag’ gedwongen zulke RUD’s op te richten.
Van het begin af aan was er in Friesland getouwtrek tussen de betrokken partijen: over wie wat moest doen (en laten doen) en laten en over wie wat moest betalen. Ook was er al snel ontevredenheid, vooral bij veel Friese gemeentebestuurders, die er vanuit gingen dat toezicht en handhaving goedkoper konden en zouden worden, als zulk werk gezamenlijk werd opgepakt. Dit bleek niet uit te komen. Sterker nog: niet alleen de kosten vielen tegen, maar ook de prestaties. (Er zijn minder productieve uren dan verwacht).