Abstract voorstel van GS
In het oorspronkelijke voorstel (LINK) van Gedeputeerde Staten (GS) werd – naar aanleiding van een aangenomen motie (LINK) voor herijking van de culturele infrastructuur – voorgesteld om een nieuwe basisinfrastructuur te benoemen en daaromheen een flexibele schil met een thema te kiezen: 1. economie (met nadruk op innovatie en duurzaamheid) 2. omgeving (met nadruk op ‘aantrekkelijke regio’, recreatie en toerisme) en 3. ‘mienskip’ (met nadruk op leefbaarheid en participatie). Het voorstel was bewust ‘abstract’ gehouden, zo werd gemeld door GS.
Al snel bleek dat niemand echt blij was met dit voorstel. De cultuursector niet, omdat GS verzuimd hadden hen hierbij te betrekken. Massaal vroegen culturele organisaties in een gezamenlijk manifest en in een hoorzitting op 7 december 2017 dit alsnog te doen. Daarnaast werd in het voorstel volstrekt niet duidelijk op basis van welke criteria GS de basisinfrastructuur zou indelen. In de keuzes die ze daarin zouden maken, kon het college alle kanten op. Van politieke sturing zou dan geen sprake zijn geweest. Ook de uitwerking van een scenariokeuze geeft GS erg veel vrijheid. Retze van der Honing: “Het is de bedoeling dat de volksvertegenwoordigers in de Staten een richting geven aan het college. Het college gaat die dan uitwerken, waarna de Staten checken of er gebeurt wat de bedoeling was. Dit democratische principe lijkt te verdwijnen door het hoge abstractieniveau van de voorstellen die de laatste tijd aan de Staten worden voorgelegd. Een inhoudelijk politiek debat is er niet over te voeren.”
Politieke oplossing
Het debat zelf ging dan ook helaas vooral over de manier waarop het besluit genomen zou worden en of en hoe de culturele instellingen er beter bij betrokken moesten worden. Coalitiepartijen CDA, VVD, FNP en SP hadden een politieke oplossing bedacht: omdat het voorstel zelf niet goed genoeg was, zouden ze alsnog met de sector praten en het een en ander uitwerken in een uitvoeringsprogramma. Met de nadruk op scenario 1 uit het voorstel: economie. Dit werd al bij voorbaat ondertekend door de PvdA, ChristenUnie en 50PLUS. Niet door GrienLinks, omdat ook het amendement niet helder was: werd daarmee het oorspronkelijke, onduidelijke voorstel wel of niet aangenomen?
Op deze vraag van Retze van der Honing in het debat kreeg hij verschillende antwoorden. Volgens VVD wel, volgens de ChristenUnie niet. De diverse partijen hadden het amendement dus al ondertekend zonder precies te weten wat dit nu inhield. Dit leidde zelfs tot een schorsing, omdat de partijen onderling over de betekenis moesten overleggen. Uiteindelijk was het gezamenlijke antwoord dat het oorspronkelijke stuk dan niet meer zou gelden. Maar het verzoek van Retze van der Honing om dit dan duidelijk in het amendement te zetten werd geweigerd.
Omdat de gevolgen voor de cultuursector onvoldoende duidelijk zijn, stemde GrienLinks tegen dit amendement, net als D66 en de PVV. Dat mocht niet baten, omdat het amendement door de andere partijen werd aangenomen.
Retze van der Honing hoopt dat dit geen nadelige gevolgen voor de cultuursector zal hebben. “Dit amendement is een politieke oplossing om de gedeputeerde van het CDA uit de wind te houden. Het voorstel van het college was gewoon niet goed. Dat werd ook door de coalitiepartijen zelf (!) in hun amendement opgeschreven: “De consequenties van voorliggende kaders en criteria zijn op dit moment niet goed inzichtelijk”, staat er letterlijk in. Toch wilden ze nog steeds hetzelfde stuk als uitgangspunt nemen voor de verdere gesprekken met het veld. Een merkwaardige situatie.”
Eigen amendement GrienLinks
GrienLinks heeft een eigen amendement ingediend, waarin helder wordt gevraagd éérst te overleggen met de culturele sector en vervolgens met een goed en duidelijk nieuw voorstel te komen. Daarnaast verzochten we om bij de nieuwe inrichting van de culturele sector niet de nadruk te leggen op economie, maar op participatie: cultuur van onderop en voor iedereen (scenario 3: mienskip). Dit amendement werd helaas niet aangenomen.
De uitwerking van het besluit van de Staten op 20 december 2017 wordt eind 2018 weer voorgelegd aan de Staten.