Afgelopen woensdag 20 december 2017 stond het openbaar busvervoer in Friesland op de agenda van de Provinciale Statenvergadering. Willen we de huidige concessie met Arriva voor het busvervoer met twee jaar verlengen tot 2022 of willen we in 2020 een nieuwe concessie? Wat voor GrienLinks fractievoorzitter Retze van der Honing voorop staat is dat het busvervoer duurzaam, veilig en betaalbaar moet zijn. Hij diende daarom een amendement in voor nu meteen al 100 % elektrisch busvervoer in Leeuwarden. Dit amendement werd niet aangenomen. Wel aangenomen werd een amendement samen met D66 over het aanbieden van een betaalbaar scholierenabonnement voor de bus.
Verlengingsvoorstel
Arriva deed een voorstel (op verzoek van de Gedeputeerde Staten binnen hetzelfde budget) met daarin uitbreiding van het scholierennetwerk, stappen richting duurzaamheid en proeven met het strekken van lijnen. Dat betekent dat de bussen niet meer door de kernen rijden, maar langs kernen, zodat de ritten sneller worden en daarmee dienstregelingsuren en geld kan worden bespaard. Er worden dus bushaltes geschrapt. Daartegenover staat dat er alternatieven worden aangeboden met kleinschalig vervoer, waardoor de reismogelijkheden flink kunnen worden uitgebreid. Bijvoorbeeld door de inzet van lijntaxi’s, de Opstapper en/of plaatselijke initiatieven. Daarnaast worden inspraakavonden met de burgers gehouden om te kijken hoe zij erover denken.
Inspraak en veiligheid
Dat klinkt op zich goed. Ware het niet dat op de inspraakavonden tot nu toe mensen wel hun mening mochten uiten, maar er verder niet zoveel mee gedaan werd. Immers: er moeten proeven uitgevoerd worden om de komende twee jaar te kijken hoe dit strekken van lijnen gaat. De inwoners van Gytsjerk waren het niet met die gang van zaken eens. Door omstandigheden was in Gytsjerk al eerder een tijdelijke verplaatsing van de halte in het dorp naar de provinciale weg. Ze hadden de ervaring daarmee dus al opgedaan, maar het beviel niet. Het was verder weg, vooral oudere mensen en mensen met een beperking hadden er last van, en de halte aan de provinciale weg werd als onveiliger beschouwd dan die in het dorp. Zowel qua verkeersveiligheid als qua sociale veiligheid. Gedeputeerde Johannes Kramer was niet van plan hier iets aan te doen, omdat veiligheid wat hem betreft het terrein is van de politie. Statenlid Retze van der Honing diende daarom van harte een amendement van het CDA mee in waarin werd voorgesteld om een speciale inzet om sociale veiligheidsproblemen op te lossen. Daarnaast diende hij een amendement met het CDA mee in voor vervolggesprekken met Gytsjerk en Burdaard (zij wilden juist meegenomen worden in een experiment) om te kijken naar mogelijke alternatieven. Beide amendementen werden in meerderheid aangenomen.
Duurzaam busvervoer
Op het gebied van duurzaamheid worden door Arriva in het verlengingsvoorstel mooie stappen gezet: er worden extra batterij-elektrische stadsbussen ingezet en daarnaast wordt een proef gedaan met een duurzame streekbus naar Ameland. In totaal komen er zes batterij-elektrische bussen bij. Daar wil Arriva zelf de kosten voor dragen. Van der Honing: “Dat valt te prijzen. De provincie heeft Arriva immers opgedragen een voorstel binnen hetzelfde budget te doen. Maar wij zouden graag veel verder willen gaan, ook als dat betekent dat we extra moeten investeren. We kunnen niet nog jaren wachten met het verduurzamen van het openbaar vervoer. Als we willen dat mensen zelf duurzame stappen nemen en daar geld in steken, dan moeten we als provincie het goede voorbeeld geven.” Van der Honing vroeg daarom om 100% duurzaam stadsvervoer in Leeuwarden. “In 2018 houden we in het kader van de Culturele Hoofdstad de Elfwegentocht, met twee weken lang fossielvrij vervoer in Friesland. Zou het niet nog veel mooier zijn om daarnaast blijvende maatregelen te nemen? Er wordt steeds gesproken over het zorgen voor een legacy van LF2018. Wat zou het geweldig zijn om Leeuwarden ook als duurzame stad op de kaart te zetten en blijvend emissievrij stadsvervoer in Leeuwarden te realiseren!” De ChristenUnie diende dit voorstel met ons mee in en PvdA, D66, PvdD en 50PLUS stemden voor. Helaas werd het amendement niet aangenomen omdat de overige partijen (SP, FNP, CDA, VVD, PVV, FFP) hier geen geld voor uit wilden trekken.
Betaalbaarheid voor scholieren
Wat het gelukkig wel haalde was een amendement van D66, dat GrienLinks samen met hen indiende, voor een speciaal abonnement voor scholieren. Tot onze zorg worden scholieren binnen diverse gebieden in Friesland met flinke prijsstijgingen in het busvervoer geconfronteerd, doordat per 1 januari 2018 de tarieven worden gelijkgetrokken met de duurdere Noord-Zuidwest concessie. En dat terwijl de OV-maandlasten voor scholieren op het platteland in Friesland sinds 2008 al met 25% tot 70% (!) gestegen zijn. Op die manier wordt het steeds moeilijker betaalbaar om scholieren met het OV naar school te laten reizen. Zeker in gezinnen met meer kinderen op het voortgezet onderwijs. Daarom dienden we het D66-amendement mee in waarin gevraagd wordt om een afgetopt scholierenabonnement en advies aan PS hoe gezinnen met meerdere scholieren hierin tegemoet gekomen kunnen worden. Een meerderheid stemde voor.