Het door zes (!) partijen samen gemaakte initiatiefvoorstel voor herstel van de natuur en biodiversiteit in het veenweidegebied werd door de partijen op 23 mei 2018 teruggetrokken na een fel maar inhoudelijk debat in de Staten. Retze van der Honing: “Vanwege een ‘‘vijandig amendement’ van de coalitie, dat het besluit van het initiatiefvoorstel volledig zou wijzigen, trekken we het voorstel op dit moment in. Mijn fractie is trots op de tekst van het initiatiefvoorstel. Het pakt de problemen aan rond de dramatische teruggang van de biodiversiteit, de problemen met de bodemdaling en de grondwaterstand en biedt kansen voor een andere landbouw in de toekomst. We hebben geen tijd meer om nóg 20 jaar te praten.”
Verklaring
zoals voorgelezen tijdens de Statenvergadering op 23 mei 2018 na het debat over het initiatiefvoorstel:
“De initiatiefnemers, 50PLUS, ChristenUnie, D66, GrienLinks, PvdA en Partij voor de Dieren, hebben bij elkaar gezeten en het volgende geconstateerd: de coalitie (CDA, VVD, FNP, SP) en initiatiefnemers komen op dit moment niet dichter bij elkaar. We waarderen alle pogingen daartoe. We begrijpen dat gedeputeerde Sietske Poepjes (CDA) een aantal van onze elementen zal overnemen in haar voorstel van juli.
We halen ten aanzien van dit initiatiefvoorstel op dit moment niet met elkaar de eindstreep. Er ligt een amendement van de coalitie wat, als het wordt aangenomen, ertoe leidt dat wij van mening zijn dat in onvoldoende mate de noodzakelijke stip op de horizon wordt gezet. Het is niet meer het voorstel zoals de initiatiefnemers dat beoogden. De initiatiefnemers hebben daarom besloten het voorstel in te trekken.”
Fel debat
Het debat was fel en emotioneel, maar werd op inhoud gevoerd. Dit was duidelijk een debat dat er toe deed. De coalitiepartijen (CDA, VVD, SP en FNP) stelden dat er geen concrete doelen in het voorstel afgesproken konden worden voor de natuur en de landbouw in het veenweidegebied. Dat moest ‘ van onderen op’ en dus samen met de stakeholders (boeren, bewoners, gemeenten). De coalitiepartijen dienden daarvoor samen een amendement in. Dat amendement had daardoor al een meerderheid en wijzigde het voorstel van de initiatiefnemers zodoende in zijn geheel.
Retze van der Honing: “Met het initiatiefvoorstel stellen we als overheid, als politiek, een duidelijk doel voor het veenweidegebied: vernatting van het veen in 2030 en daarmee minder CO2 uitstoot, herstel van de natuur, minder bodemdaling en andere, toekomstbestendige landbouw. Zo weet iedereen waar we naar toe willen. Dit is een kaderstellend stuk, een hele duidelijk stip op de horizon. De uitvoering doen we natuurlijk samen met de mensen in het gebied, dat is duidelijk. Het is ongelofelijk dat de coalitiepartijen weigeren om concrete doelen af te spreken en stellen dat eerst met de boeren en andere stakeholders in het gebied gepraat moet worden over die doelen. Dat doen we al 20 jaar! En het schiet niet op. Het grondwaterpeil is nog steeds -90 cm onder het maaiveld, de verdroging en de bodemdaling gaat nog steeds heel hard door. Ten koste van het milieu, de biodiversiteit en de infrastructuur. De wetenschappelijke onderzoeken over de terugloop van de biodiversiteit vliegen ons om de oren. In Zuid-Holland is het peil wel omhoog in het veenweidegebied, waarom hier niet? Het is de hoogste tijd!”
Op zijn vraag tijdens het debat aan Maaike Prins van het CDA of zij achter het hoofddoel van het initiatiefvoorstel: ‘vernatting van het veen in 2030’ stond, zei ze luid en duidelijk: “Nee. Wij staan achter het doel ‘zoveel mogelijk behoud van het veen in 2030 en terugdringen van de CO2 uitstoot’. Niet achter de concrete doelstellingen zoals ze in het initiatiefvoorstel staan”. Van der Honing vroeg zich vervolgens hardop af, hoe het CDA dan kon zeggen dat ze voor 80% achter het initiatiefvoorstel stonden.
Hetty Janssen van de PvdA vroeg vervolgens aan mevrouw Prins: “Mijn vraag aan de coalitie is; als u vindt dat de CO2-uitstoot verminderd moet worden en dat het veen behouden moet blijven, hoe is dat dan in vredesnaam mogelijk zonder dat er vernatting plaatsvindt, kunt u dat uitleggen?”
Renny van der Heide van de SP moest toegeven dat haar partij van mening was veranderd over de definitie van grondgebondenheid van melkveebedrijven. Van der Honing: “In het amendement van de coalitie wordt de definitie van grondgebondenheid van Netwerk Grondig geschrapt en stelt u dat alleen de landelijke wetgeving geldt. Nou dacht ik dat de SP altijd voor de grondgebondenheid van melkveebedrijven was zoals geformuleerd in de definitie van Netwerk Grondig. Bent u van mening veranderd of heeft u het verkeerde amendement ondertekend?”
Van der Heide: “We hebben geen verkeerd amendement ondertekend. Dus dan moeten we van mening veranderd zijn. Maar dat is uw mening.”
Ook de FNP kreeg een vraag over hun veranderde standpunt. Jan Waterlander van 50plus zei dat hij het verkiezingsprogramma van de FNP had gelezen en dat daar iets heel anders instond over het grondwaterpeil in het veenweidegebied. Wopke Veenstra van de FNP ” Wij staan positief tegenover een groot deel van voorstel. Maar we willen wel van onderop en niet van bovenaf. Alles moet met instemming en in overleg met bewoners in het veenweidegebied.”
Rinie van de Zanden van de Partij voor de Dieren sloot af met de opmerking: “Ik hoor wel eens partijen over rentmeesterschap, maar dan zou ik zeggen: dat is aardig mislukt.”
Vervolg op 18 juli 2018
Na een paar schorsingen in het debat (dat duurde van 10.30-15.30 u) werd duidelijk dat de coalitiepartijen (CDA, VVD, SP, FNP) hun amendement niet concreter wilden maken. De indieners van het initiatiefvoorstel (50Plus, Christenunie, D66, GrienLinks, PvdA, PvdD) legden daarna een verklaring af, dat, omdat het amendement van de coalitiepartijen het voorstel zodanig zou afzwakken dat het doel niet meer gehaald zou worden, ze het initiatiefvoorstel terugtrokken voor dit moment.
Op 18 juli 2018 staat de ‘Tussenstap Veenweide’ op de agenda van de Statenvergadering. Dit is een voorstel van Gedeputeerde Staten voor de aanpak van de problematiek van de veenweiden. Het interessante is, dat het amendement van de coalitiepartijen op 23 mei 2018 verder gaat dan het voorstel dat dan op tafel ligt van GS op 18 juli 2018. De initiatiefnemers van het initiatiefvoorstel zullen het voorstel van GS gaan amenderen aan de hand van dat initiatiefvoorstel. Spannend is, in hoeverre de diverse partijen zullen gaan bewegen.
Retze van der Honing: “Wat in het initiatiefvoorstel staat, sluit aan bij de politieke doelstellingen van de SP en de FNP. Dus, SP en FNP, we komen straks als initiatiefnemers van het initiatiefvoorstel met amendementen op de ‘Tussenstap’. Ik roep jullie op om te kiezen voor inhoud, voor jullie eigen standpunt, want dit college zit dan nog maar een half jaartje. Dit duurt langer dan deze coalitie!”
TIP: Wil je weten wat nou precies het probleem is met het veenweidegebied en wat er aan gedaan kan worden?
Film van “Places of hope” (12 minuten)