“Wat voorligt is een echte tussenstap. Wat inhoudt dat het eigenlijk nergens over gaat. Daar had ik me van tevoren wel wat anders bij voorgesteld. Er wordt nu alleen ter besluit voorgelegd om 1,25 miljoen euro op te nemen in de begroting, zonder dat we precies weten waarvoor. Dat is jammer omdat de veenweide echt om actie vraagt”, zei Retze van der Honing over de Tussenstap van de Veenweidevisie op 18 juli 2018 tijdens zijn laatste Statenvergadering.
Geen veen meer?
Het gaat niet goed met het veenweidegebied. Dat is duidelijk. Het verdroogt. Het zakt. Het stoot ontzettend veel Co2 uit, in Fryslân wel 24% van alle uitstoot door veenweidegebied in heel Nederland. Huizen verzakken erdoor. Wegen ook. Wormen en insecten vinden er niet wat ze nodig hebben en leggen het loodje. Weidevogels sterven er. En als het zo door gaat, is er straks geen veen meer, maar zand.
Voorlopig bedrag
Tijdens de vergadering vroegen Gedeputeerde Staten om kennis te nemen van de stappen die het college wil nemen om te komen tot een uitvoeringsprogramma voor de periode 2020-2030. Daarnaast vroegen Gedeputeerde Staten om in deze periode (onder voorbehoud van vaststelling van het beleid) 1,25 miljoen euro per jaar in de begroting op te nemen voor het veenweidegebied. Wetterskip zou dan hetzelfde bedrag investeren en het is de bedoeling bij het Rijk te lobbyen om het totale bedrag te verdubbelen. Daarmee zou de totale investering in 10 jaar uitkomen op 50 miljoen euro.
Van der Honing: “Dat lijkt veel, maar dat is het niet. Er wordt vaak gezegd in deze Staten dat we met Fryslân in de top drie willen staan. Maar we hebben nu een onderwerp waar het college daar niet voor kiest. Al jaren bungelt Fryslan qua bestedingen aan natuur onder aan de lijst van alle provincies. En nu moeten we zonder onderbouwing een bedrag opnemen in de begroting dat mogelijk veel te laag is. Het is prima om te lobbyen bij het Rijk. Maar het moet wel duidelijk zijn dat het bedrag omhoog moet als de Staten na de uitkomsten van de Maatschappelijke Kosten en Baten Analyses voor een uitvoeringsprogramma kiezen waarvoor meer geld nodig is. Dus dat we niet nu al voorsorteren op een uitvoeringsscenario.” Daarom diende Van der Honing daarvoor samen met de PvdA een amendement mee in.
Verder diende hij een motie van de PvdA mee in om op te nemen welke doelstellingen en prestatie indicatoren in het uitvoeringsprogramma moeten en wat biodiversiteit inhoudt. Van der Honing: “Dan hebben we over een half jaar misschien een beter stuk, waar we echt wat mee kunnen. Ik zou zeggen: aan de slag!”
Initiatiefvoorstel en mkba’s
Naast het voorstel om 1,25 miljoen in de begroting op te nemen, stelde het college voor om voor diverse scenario’s een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (mkba) uit te voeren, ook voor het initiatiefvoorstel dat GrienLinks samen met de PvdA, CU, PvdD, 50 PLUS en D66 op 23 mei 2018 had ingediend. Van der Honing diende een motie mee in met de PvdA om in deze mkba’s zoveel mogelijk natuurwaarden mee te nemen, zodat er sprake is van een eerlijke vergelijking.
Helaas gaf het college in een eerste analyse al aan dat ze het initiatiefvoorstel te duur en niet realistisch vinden, omdat de voorgestelde maximale maaivelddaling in het initiatiefvoorstel alleen haalbaar is als er meer sloten komen en er onderwaterdrainage wordt aangelegd. Van der Honing: “Laten we eerst maar eens de mkba laten doorrekenen. Want je kunt de redding van het veen om de kosten laten, maar daar komen dan enorme kosten voor terug voor CO2 reductie, verzakkingen en verlies van landschap en natuur. En je kunt dat landschap en die natuur nooit meer terughalen.”
Uitslag stemming
– Het amendement van de PvdA – mee ingediend door GrienLinks, PvdD, D66, Statenlid Sietze Schukking en ChristenUnie – om de keuze voor het ambitieniveau van de uitvoering pas na de mkba’s te maken werd aangenomen. Alleen SP, FNP, VVD en PVV stemden tegen.
– De motie van de PvdA – mee ingediend door GrienLinks, PvdD, D66 en Statenlid Sietze Schukking – om doelstellingen en prestatie-indicatoren op te nemen in het uitvoeringsprogramma Veenweidevisie haalde het niet. SP, FNP, CDA, VVD en PVV stemden tegen.
– De motie om zoveel mogelijk natuurwaarden mee te nemen in de mkba’s – van de PvdA, mee ingediend door GrienLinks, ChristenUnie, PvdA, PvdD en Statenlid Schukking – werd aangenomen. PVV stemde tegen en tot onze verbazing stemde van de coalitie alleen de SP hier ook tegen. Verder stemde iedereen vóór.