“We horen dit college heel vaak zeggen dat ze gaan investeren om in de top 3 van de provincies te komen. En hier hebben we een onderwerp – de aanleg van meer natuur – waar we dat nu een keer niet horen… Als je geld tekort komt om je gestelde doelen te halen, kun je kiezen om meer geld te zoeken of de doelen naar beneden bij te stellen. Nu gaat het over de natuur en stelt dit college de doelen naar beneden bij. Het kan wel met minder natuur, vindt dit college. Terwijl de biodiversiteit achteruit holt en bijen en insecten sterven. Voorzitter, we gaan de verkeerde kant op”.
Retze van der Honing maakte zich sterk voor de aanleg van het hele Natuurnetwerk (voorheen Ecologische Hoofdstructuur) tijdens de vergadering van de Friese Staten op 18 juli 2018.
Het voorstel
Aan de orde was een voorstel van Gedeputeerde Staten (GS) om een oplossing te zoeken voor het tekort van 63,8 miljoen euro. Dit kost de huidige vorm van het Natuurnetwerk aanleggen (scenario 1) méér dan de provincie van het Rijk krijgt. Het voorstel van GS was dus om minder natuur aan te leggen, namelijk alleen de volgens de Europese richtlijnen verplichte hectares (de Kader Richtlijn Water en Natura-2000). Hiervoor krijgt de provincie geld van het Rijk. De door de provincie betaalde provinciale hectares voor het Natuurnetwerk in de gebiedsontwikkelingen: Achtkarspelen Zuid, Beekdal Linde en Koningsdiep, werden geschrapt in het voorstel van GS (scenario 2 en 3) om het tekort naar 0 terug te brengen. De aanleg van het Natuurnetwerk, zoals het oorspronkelijk bedoeld was, zou 130 miljoen euro kosten (scenario 4).
Het alternatief
De ‘groene’ organisaties (It Fryske Gea, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Bosgroep Noord-Oost-Nederland mede namens particuliere natuurbeheerders, LTO-Noord, Kollektivenberied Fryslân en de Friese Milieu Federatie) hebben de Staten een alternatief aanbod gedaan (scenario 5). Ze willen een half jaar hun idee gaan uitwerken om dezelfde (of zelfs meer) natuur met minder geld te creëren. Er is dan geen tekort van 63,8 miljoen euro. Door een andere manier van samenwerken tussen boeren, organisaties en burgers zou er meer grond voor natuur beschikbaar kunnen komen. Ook kan er, volgens de organisaties, op een creatieve manier natuur beheerd worden. Anders, goedkoper, maar toch met als resultaat meer natuur en meer biodiversiteit.
Het besluit
Retze van der Honing: “Wij vinden het plan van de groene organisaties heel interessant. We stemmen dus voor het halve jaar uitstel om het scenario 5 uit te laten werken. Het college stelt in hun voorstel voor om als ’terugvaloptie’ scenario 3 te nemen en dat tegelijkertijd met de organisaties uit te werken. Mocht het alternatieve scenario 5 de Staten over een half jaar niet bevallen, is de keuze voor scenario 3. Maar dat vinden wij als GrienLinks geen goed idee, want dan kiezen we voor minder natuurhectares. Wij willen juist zoveel mogelijk natuur aanleggen en zijn daarom voor het ook uitwerken van scenario 4, het Natuurnetwerk zoals het oorspronkelijk afgesproken is. Daarom steunen we het amendement van de PvdA om zowel het scenario (3) van GS uit te werken als het scenario (4) om het hele Natuurnetwerk aan te leggen”. Dit amendement werd met 22 stemmen voor (PvdA, GL, D66, Schukking, CU, 50+ en het CDA) aangenomen en 17 stemmen tegen (SP, FNP, VVD, PVV, Eizema). Een interessante uitslag, want het CDA stemde voor het uitwerken van het scenario 4 voor meer natuurhectares en de SP ertegen. Uiteindelijk stemden alle partijen (behalve de ChristenUnie en de PVV) voor het voorstel om de groene organisaties hun plan (scenario 5) te laten uitwerken.
Motie stand van zaken biodiversiteit van GrienLinks aangenomen
Als de Staten over een half jaar gaan beslissen over meer of minder natuur aanleggen, is het handig om te weten hoe de stand van zaken is qua natuur en biodiversiteit in Fryslân, aldus Retze van der Honing. De laatste ‘biodiversiteitsgraadmeter‘ is gemaakt in 2013. Tijd voor een nieuwe, vond van der Honing, en diende een motie in om over een half jaar een actuele en complete stand van zaken over de natuur en biodiversiteit te hebben. Deze motie werd breed aangenomen. Alleen de PVV en mevrouw Eizema stemden tegen.
Meer geld?
Naast de doelen bijstellen, is het ook mogelijk om meer geld voor de aanleg van natuur te zoeken. Retze van der Honing diende daarom een motie hiervoor in. Deze werd niet aangenomen. Ook de Partij voor de Dieren diende twee moties in om aan meer geld voor natuur te komen. Ook deze werden niet aangenomen.
Aankoopstop landbouwgrond voor aanleg natuur blijft
Het laatste besluitpunt van het voorstel van GS was het voortzetten van de aankoopstop van landbouwgrond in de gebiedsontwikkelingen. In maart 2018 heeft GrienLinkser van der Honing daar de gedeputeerde nog zeer dringend over bevraagd in een interpellatie. Maar ook vandaag hield de coalitie (CDA, VVD, FNP en SP) de gelederen gesloten: de aankoopstop blijft. Een gezamenlijk amendement voor het voortzetten van aankopen van grond voor natuur van ChristenUnie, GrienLinks, PvdA, D66 en Schukking werd weggestemd door SP, FNP, CDA, VVD en PVV. Het argument van GS was, dat als er aangekocht wordt op de verkeerde plekken, dit nadelig kan zijn voor de groene organisaties. Dan hebben zij minder geld te besteden….
Vervolg
Over een half jaar worden de drie uitgewerkte scenario’s (3, 4 en 5) aan de Staten voorgelegd. Samen met een actuele rapportage over biodiversiteit.
Pikant detail: in maart 2019 zijn de Statenverkiezingen. Het wordt spannend of dit onderwerp voor of na de verkiezingen wordt besproken. Er valt op groen gebied dus echt wel wat te kiezen in onze provincie. Tijd voor verandering!