GrienLinks wil meer prioriteit voor natuur

“Al jaren roept GrienLinks in deze statenzaal op om actie te ondernemen op het gebied van natuur en biodiversiteit. De zorg over insectensterfte was én is urgent. Met het voorstel Natuer mei de Mienskip hebben we misschien wel goud in handen. Waarom zouden we dan bij voorbaat inzetten op zilver?”, vroeg GrienLinks Statenlid Charda Kuipers in haar maidenspeech in de Statenvergadering op 10 juli 2019. Ze diende twee moties en twee amendementen in met als doel méér natuur te realiseren dan Gedeputeerde Staten voorstelde.

Voorstel “Natuer mei de Mienskip”
Vanuit het Rijk hebben de provincies de opdracht om voor 2027 het natuurnetwerk aan te leggen. Daarvoor heeft Fryslân 79 miljoen euro beschikbaar. Toch bleek in 2018 dat alleen al het realiseren van het verplichte deel (Natura 2000 en Kader Richtlijn Water) van het netwerk in Fryslân ruim 63 miljoen euro meer zou kosten. Het voorstel was vervolgens niet dat er meer geld vrijgemaakt moest worden voor natuur, maar om dan maar minder natuur te realiseren. Een verkeerde keus, vond GrienLinks. (Lees hier meer)

“Gelukkig hebben natuurorganisaties en de provincie samen nu een nieuw voorstel gemaakt waarbij voor hetzelfde geld meer natuur gerealiseerd kan worden”, aldus Charda Kuipers. In het voorstel hebben eindbeheerders veel meer zeggenschap. De nieuwe manier van werken wordt twee jaar lang in pilots getest. Er zijn twee varianten: scenario 5a, waarbij het gehele Friese deel van Natuurnetwerk Nederland wordt afgemaakt maar er nog wel 45,3 miljoen bij moet. En scenario 5b waarbij alleen het verplichte deel van het natuurnetwerk wordt gerealiseerd plus enkele gebieden.

“Wat GrienLinks betreft is het een heldere keuze, we gaan voor het volledige natuurnetwerk van scenario 5a.” Maar Gedeputeerde Staten stelden in de Statenvergadering juist voor om te gaan voor het beperkte scenario, omdat er geen geld zou zijn voor het hele natuurnetwerk. Dat vond Kuipers te kort door de bocht: “Dat is een keuze. De opgave voor Friesland is groot, en er staat zóveel meer op het spel dan het wel of niet inrichten van voldoende hectares grond. Het realiseren van meer natuur geeft naast alle positieve effecten op biodiversiteit, klimaat, leefbaarheid en jawel, geluk, nóg een aantal voordelen die van belang zijn: het terugdringen van CO2 bijvoorbeeld, met natuurrealisatie als een voordelige wijze van opslag, en reductie van uitstoot in veenweidegebieden. En wat de PAS-uitspraak precies voor effect heeft, is nog niet helemaal helder, maar dat méér natuur méér armslag geeft, moge duidelijk zijn. Bovendien denken we dat er nog veel mogelijk is met financiering door derden en integrale kansen op budget zoals voor de veenweide via het klimaatakkoord.” Daarom diende Statenlid Charda Kuipers de volgende voorstellen in of mee in:

• Een amendement om te kiezen voor scenario 5a (het gehele natuurnetwerk afmaken), mee ingediend door PvdD en SP.
• Een amendement om álle scenario’s mee te nemen in de definitieve keuze over twee jaar, dus ook de scenario’s waarin het hele natuurnetwerk wordt afgemaakt (mee ingediend door PvdD). Dit omdat het college de mogelijkheid om te kiezen uit scenario 4 en 5a bij voorbaat wilde laten vervallen.
• Een motie om te zorgen dat als er extra geld beschikbaar komt, dat ook daadwerkelijk wordt ingezet op het realiseren van extra natuur (mee ingediend door PvdD en SP).
• Een amendement van de SP om ervoor te zorgen dat tekorten op andere gebieden niet ten koste zouden gaan van de 79 miljoen euro. Dit omdat het college voorstelde dat eventuele tekorten elders op natuurgebied ook van de 79 miljoen betaald mogen worden. Iets waar de natuurorganisaties het helemaal niet mee eens waren. Het voorstel dat er lag was gebaseerd op een budget van 79 miljoen, niet op minder.
• Een amendement van PvdA dat zorgde dat het aankopen van grond in uitzonderingssituaties mogelijk wordt, ondanks de aankoopstop die van kracht blijft voor prioriteit 3 en 4.

Schorsing
Vervolgens ontstond er discussie in de Staten. Gedeputeerde Douwe Hoogland (PvdA) raadde de amendementen van GrienLinks af: “Daar hebben we geen budget voor. We gaan met die 79 miljoen oefenen met pilots. Mocht er veel geld bijkomen, dan kunnen we zien wat wel kan.” Waarom het amendement over de terugvalopties en de motie om extra geld aan extra natuur te besteden werden afgeraden lichtte hij niet toe, ondanks meerdere vragen van Charda Kuipers om helderheid.
Wiebo de Vries van de ChristenUnie stelde vervolgens voor om de twee GrienLinks amendementen in elkaar te schuiven en er een motie van te maken. Tijdens een schorsing overlegden GrienLinks, ChristenUnie, SP, PvdD en D66 met elkaar en kwamen tot een motie waarin werd gevraagd om actief geld te zoeken voor scenario 5a.

Uitslag stemming
Het mocht niet baten: de coalitie (PvdA, FNP, VVD en CDA), PVV en FvD stemden tegen dit voorstel.
Ook de andere amendementen en motie van GrienLinks haalden het niet omdat de coalitie tegenstemde. Het amendement om de aankoopstop in uitzonderingssituaties op te heffen onder strikte voorwaarden, dat GrienLinks met PvdA mee indiende, haalde het wel.

Het amendement van SP dat GrienLinks mee indiende om te zorgen dat er geen tekorten ten kosten van de 79 miljoen zouden gaan, haalde het ook niet. Een afgezwakte variant daarvan van de PvdA, waarin een tekort “niet vanzelfsprekend” betaald wordt van de 79 miljoen, haalde het wel.

Statenlid Charda Kuipers: “Het is duidelijk. Het ontbreekt ook het nieuwe college aan echte ambitie en prioriteit voor natuur, en daarmee ook voor biodiversiteit, insecten, weidevogels en CO2 reductie. Wij blijven ons hier in ieder geval voor inzetten.”

Het voorstel Natuur mei de Mienskip met scenario 5b werd wel aangenomen. Kuipers: “Met dit voorstel gaan we zeker een stap in de goede richting. Maar één blik naar buiten, met een schuin oog naar de statenagenda, laat zien dat we nog maar net begonnen zijn. Ik heb er zin in.”