Statenlid Elsa van der Hoek heeft met resultaat haar eerste debat gevoerd in de Staten en haar maidenspeech gehouden tijdens de Statenvergadering op 27 november 2019. “De verharding van de maatschappij, het uitsluiten en wegzetten van mensen, discriminerende uitlatingen die nu “gewoon een mening” zijn en de wijze waarop we met elkaar, de dieren en onze natuur omgaan, ja daar kan ik van wakker liggen. Ik kon niet langer niets doen, wilde mij inzetten voor een betere wereld”, zo legde ze haar motivatie uit om in de Staten te gaan. Op de agenda stond de nieuwe busconcessie van 2022-2032. Elsa van der Hoek ging samen met andere partijen voor meer en sneller emissievrij busvervoer en voor goede arbeidsomstandigheden van buschauffeurs. En met succes!
Zero emissie
Tijdens de vergadering werd besloten over welke uitgangspunten de Staten wilden voor de nieuwe aanbesteding van het busvervoer in Fryslân voor 2022-2032. Statenlid Elsa van der Hoek: “Dit is een belangrijk moment om kritisch naar de uitgangspunten te kijken. We stellen nu met elkaar de kaders vast voor de komende 10 jaar.” In 2017 is door de Staten een amendement aangenomen voor zero emissie openbaar vervoer in 2025. Helaas werd er in de uitgangspunten voor de busconcessie nu alleen nog maar gesproken over “een toename van zero emissie dienstregelingsuren” en wilde het college geen percentage noemen. Elsa van der Hoek: “GrienLinks vind dat onbegrijpelijk in een tijd waarin we juist moeten versnellen (met CO2-reductie) in plaats van vertragen. Daarom dienen wij een amendement mee in met het CDA voor 70% zero emissie busvervoer in uiterlijk 2025 en 100% zero emissie in 2030 als uitgangspunt. Ook willen we dat voor het deel dat nog niet zero emissie is, zo schoon mogelijke biobrandstof wordt gebruikt, van de tweede generatie of hoger. Ook hiervoor dienen we een amendement in.”
Arbeidsomstandigheden
Ook vond Van der Hoek het belangrijk aandacht te vragen voor de arbeidsomstandigheden van de chauffeurs, samen met de PvdA. Hierover had GrienLinks contact gehad met vakbonden CNV en FNV. “Hoewel er enige verbetering in zit, ervaren veel chauffeurs nog steeds een hoge werkdruk. Als iemand met een rollator instapt en ook nog een vraag heeft, leidt dit tot stress bij veel chauffeurs, omdat zo’n situatie door de krappe instaptijden vertraging in de rit oplevert. Tijd om even naar de wc te gaan is er daardoor ook geregeld niet. En zelfs de toiletten zelf zijn er soms niet, bijvoorbeeld op een aantal eindpunten. Wij vinden dat de provincie aandacht moet hebben voor goed werkgeverschap. Voor veiligheid en agressie, voor werkdruk en pauzes. Wij willen daarvoor een uitgangspunt opnemen en dienen daartoe een amendement van de PvdA mee in. Maar daarmee zijn we er nog niet. Provincies vragen veel in aanbestedingen van vervoerders en het liefst voor een zo laag mogelijk budget. Daardoor zoeken vervoerders vaak de mazen in de wet om toch ergens op te kunnen bezuinigen. Ook op personeel. Bijvoorbeeld door een touringcarmaatschappij op te richten zodat chauffeurs onder de regels voor besloten busvervoer betaald kunnen worden in plaats van volgens de cao Openbaar Vervoer. Wij vinden dit een zeer onwenselijke situatie en daarom heb ik een vraag aan de gedeputeerde: kan de gedeputeerde mevrouw Fokkens toezeggen dat dit soort situaties bij de aanbesteding in Fryslân worden voorkomen?”
Toen de gedeputeerde aangaf dat de provincie niet over cao-onderhandelingen ging en dat het personeel er automatisch onder viel, maar geen toezegging deed, besloot Elsa van der Hoek toch aan te kondigen dat ze een voorstel wilde indienen om de cao Openbaar Vervoer toe te passen op het buspersoneel in de nieuwe concessie. Dus geen mindere regelingen, zoals die voor besloten busvervoer. “Het gaat niet over cao-onderhandelingen, het gaat erom dat we ervoor zorgen dat buschauffeurs niet via schijnconstructies of andere mazen in de wet minder betaald kunnen krijgen”, vonden Van der Hoek, Edou Hamstra van PvdA en Anton Meijerink van het CDA.
Vervolgens werd achter de schermen hierover doorgesproken. PvdA, SP, ChristenUnie, PvdD, PVV en D66 wilden het voorstel mee indienen, maar of er een meerderheid voor zou komen, bleef tot het einde van de vergadering spannend. Uiteindelijk diende ook de FNP het amendement mee in en was er sowieso een meerderheid.
Fries en mensenrechten
Ook diende Elsa van der Hoek nog een amendement van de FNP mee in om te zorgen dat Fries en Engels ook een plek krijgen in het OV, zodat je in het OV gewoon in het Fries met de chauffeur kunt spreken.
Daarnaast diende ze zelf een motie in om vervoerders te screenen op integriteit en het naleven van mensenrechten.
En ze diende een amendement van de PvdA mee in om te zorgen dat het openbaar vervoer beter toegankelijk is voor mensen met een beperking, door het aan te sluiten op een VN-verdrag daarvoor.
Uitslag stemming:
Het amendement over de inzet van biobrandstof werd niet aangenomen. Alleen PvdD, ChristenUnie, D66 en 50PLUS stemden voor. VVD, FNP, CDA, PvdA, PVV, SP en FvD stemden tegen.
Het amendement om de arbeidsvoorwaarden te borgen (cao OV) werd aangenomen. Alle partijen stemden voor. Alleen FvD stemde tegen.
Het amendement over goed werkgeverschap, dat we mee indienden met PvdA werd aangenomen. PvdA, GrienLinks, SP, PvdD, VVD, ChristenUnie, D66, 50PLUS en CDA stemden voor. FNP, FvD en PVV waren tegen.
Het amendement van CDA voor 70% emissievrij busvervoer in 2025 en 100% in 2030, dat GrienLinks, PvdA, VVD, FNP, CU, PvdD en D66 samen mee indienden, werd ook aangenomen: CDA, GrienLinks, PvdA, PvdD, ChristenUnie, VVD, FNP, D66, 50PLUS stemden voor. SP, PVV en FvD stemden tegen.
Het amendement van FNP over Fries en Engels in het OV, dat GrienLinks en PvdA samen mee indienden, werd ook aangenomen. PVV en FvD stemden tegen, alle andere partijen waren voor.
Het amendement over integriteit en mensenrechten heeft GrienLinks ingetrokken, omdat deze door een aankomende wetswijziging in de wet Bibob automatisch van toepassing zal zijn op het openbaar vervoer.
Het amendement van PvdA, dat GrienLinks, CU, CDA en 50PLUS mee indienden, voor betere toegankelijkheid in het OV voor mensen met een beperking werd unaniem aangenomen.
Lees de volledige bijdrage van Elsa van der Hoek hier.