De GrienLinks-fractie in de Staten wil weten wat de consequenties zijn als Fryslân een hogere norm hanteert dan andere provincies voor schadelijke stoffen die onder de verzamelterm PFAS (poly- en perfluoroalkylstoffen) vallen. Het CDA, FvD en VVD vinden dat er in onze provincie een hogere norm moet komen voor PFAS. GrienLinks vindt dat ongehoord en stelt vragen aan het college van Gedeputeerde Staten.
Lees hier de antwoorden van het college.
Jochem Knol: “Deze stoffen zijn zeer schadelijk voor mens en milieu. Een aantal van de PFAS-stoffen hopen op in mensen en dieren, het zogenaamde ‘stapeleffect’. In het verdrag van Stockholm (ondertekend door 180 landen) is internationaal afgesproken dit soort stoffen ‘uit te faseren’, dus zoveel mogelijk te beperken. Onze minister van Milieu heeft in december 2019 aangekondigd dat Nederland zich in gaat spannen voor een breed Europees PFAS- verbod.
Dat er nu in Fryslân – vanwege economische belangen – wordt gesproken over het ophogen van deze norm, vinden wij als GrienLinks ongehoord. Daarbij vragen we ons af welke gevolgen het eventueel (eenzijdig) ophogen van deze norm zal hebben voor onze provincie.
Omdat we heel erg onvoorzichtig met veel van deze stoffen zijn omgegaan is de bodem in Nederland langzaam maar zeker verontreinigd. In het noorden is dat vaak minder dan elders in het land. De gewenste lage norm voor PFAS (0.1 mg/kg) blijkt echter niet meer haalbaar. De minister heeft daarom, na lang aandringen van de bouw en grondhandel, de norm (tijdelijk) opgerekt naar, afhankelijk van de soort verbindingen, 0,8 à 0,9 mg per kg droge stof. Het is ontzettend triest om te constateren dat we dit risico nu al moeten nemen.
Het onderschatten van risico’s doen we maar al te graag als er economische belangen gaan spelen. Door het eenzijdig verhogen van de norm in onze provincie zal er veel verontreinigde grond naar Fryslân komen. Met PFAS verontreinigde grond zal immers zo goedkoop mogelijk worden afgevoerd. Zo worden we het afvoerputje van Nederland.”
Foto: Pannen met anti-aanbaklaag
PFOA (een van de PFAS) kwam vroeger, tot een jaar of zes geleden, veel voor in teflonpannen. Maar de regels zijn zodanig aangescherpt dat de stof minder wordt gebruikt. Het alternatief is GenX. Dat is geen onschuldig middel. Het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen heeft een paar maanden geleden de stof gekwalificeerd als ‘zeer zorgwekkend’ omdat GenX dezelfde nadelige effecten kan hebben op de gezondheid als PFOA. Daarbij is de stof moeilijk te verwijderen als die eenmaal in het milieu terecht is gekomen. (tekst uit Trouw artikel 4 oktober 2019)