GrienLinks stelde 11 maart 2020 vragen aan het college over het gebruiken en afvoeren van de stof ‘Noorse leem’. Noorse leem is, kort gezegd, fijngemalen graniet met (zeer zorgwekkende) chemische toevoegingen. Jochem Knol: “We vinden het heel vreemd dat grote ondernemers deze stof in natuurgebieden mogen storten. Kleine ondernemers betalen juist veel geld om de stof te mogen afvoeren. Hoe zit dat? Wij willen weten waar in Fryslân deze stof verwerkt en/of gestort wordt. En is dit spul nou grond of afval?”
Lees hier de antwoorden van het college.
Zembla
In een stukje van een uitzending van Zembla is te horen dat de chemische toevoeging onder water uit elkaar kan vallen in o.a. een kankerverwekkende stof. De Leeuwarder Courant van 11 maart 2020 stelt dat Noordse leem ook in Friesland in de weg en waterbouw wordt verwerkt. In de (wegen)bouw gebruiken we veel graniet dat vanuit Noorwegen wordt ingevoerd. Dat graniet wordt gepolijst of gebroken en dan verwerkt in asfalt. Bij dat polijsten en breken komt heel veel zeer fijn materiaal vrij, dat we kortweg Noordse leem noemen.
Grond of afval
Met Noorse leem kan je niet veel en het is een groot probleem om het op een zorgvuldige en goede manier kwijt te raken.
Uit een uitzending van Zembla op 6 februari 2020 blijkt dat onder druk van het topmanagement van enkele grote bedrijven Noordse leem als grond kan worden aangemerkt. Terwijl de regionale dienst van Rijkswaterstaat daar negatief over geadviseerd heeft. Volgens de regels zou het als bouwstof moeten worden aangemerkt. Het is niet uit Nederland afkomstig is en er is ter ontwatering een chemische stof aan toegevoegd. Tevens is gebleken dat kleine ondernemers, zoals bedrijven die keukenbladen en grafstenen polijsten, vrijkomend Noordse leem of granuliet tegen hoge kosten moeten afvoeren. Grote bedrijven mogen het vrijkomende materiaal in natuurgebieden storten.
Vragen GrienLinks
GrienLinks vraagt aan het college of bekend is waar dit afvalproduct wordt verwerkt. En of van alle partijen duidelijk is of de grond al dan niet schoon is. Verder vraagt GrienLinks waarom kleine bedrijven veel geld moeten betalen om Noordse leem af te moeten voeren. En of grote bedrijven in Friesland dit materiaal goedkoper kunnen storten of verwerken. De Nederlandse regering breekt zich het hoofd over de vraag of er sprake is over grond of een afvalstof. GrienLinks vraagt of het niet beter is het toepassen van dit afval op te schorten totdat voor iedereen duidelijk is of het goed en veilig kan worden verwerkt.
Update 8 september 2020: Uit de beantwoording van de schriftelijke vragen blijkt dat er in de Provincie Fryslân geen Noorse Leem wordt toegepast in uitgevoerde werken.