Opinie: Landbouw zet de hakken in het zand

Jochem Knol reageert op het verzet van de boeren tegen de maatregelen op landbouwgebied. Hij pleit voor een duidelijke aanpak: “Men verwijt de minister niet te luisteren, maar beseffen de boeren wel dat de overheid ook andere belangen moet meewegen in de keuzes die gemaakt worden? De hakken in het zand blijven zetten kan niet meer.”

Opinie Jochem Knol: Landbouw zet de hakken in het zand

Dagelijks worden we geconfronteerd met de gevolgen van het coronavirus. Het is ongelofelijk hoe zo’n klein beetje erfelijk materiaal in een eiwitomhulseltje in zo korte tijd ons leven en de wereldeconomie beïnvloedt. We zetten alles op alles om de invloed hiervan te verkleinen.

Maar hoe gaan we om met andere bedreigingen? We leven met heel veel mensen op deze aarde en het is een opgave om al die mensen te voeden en onderdak te bieden. Vijftig geleden kwam de club van Rome met de waarschuwing dat de aanslag op ons milieu, de natuur en het gebruik van onze energiebronnen niet onbeperkt door kan gaan. We zijn dus al jaren gewaarschuwd.

De Nederlandse landbouw is de tweede voedselproducent van de wereld. Het is een prestatie dat ons land op een bijna industriële manier zoveel exporteert en de landbouw draagt dan ook voor circa 7% bij aan onze economie. Maar die hoge productie heeft een keerzijde. Er wordt veel (kunst)mest en gif gebruikt en er komt veel stikstof vrij, veel meer dan in ons omringende landen. Door vergaande ontwatering en bijvoorbeeld van ons grasland eiwit producerende Engels raaigrasvlaktes te maken, verdwijnen heel veel planten en dieren. Dat gaat ten koste van weidevogels, insecten en kruidenrijke weides. De Nederlandse biodiversiteit gaat harder achteruit dan waar ook in Europa.

Is dit een verwijt aan de boeren? Wat mij betreft niet. Maar er moet wel iets gebeuren. De overheid heeft steeds gekozen voor economische belangen en schaalvergroting toegelaten en gestimuleerd. Kritische geluiden zijn onder het mom van “het valt allemaal wel mee” weggewuifd. Rapporten van onderzoeksinstanties zijn terzijde gelegd. Het systeem dat opgebouwd is en waarin ook banken en supermarkten een grote rol spelen, heeft geleid tot de huidige situatie. De rechter heeft hier een stokje voor gestoken: de grens is bereikt en zelfs overschreden.

De noodzaak het landbouwsysteem te veranderen en de teruggang van biodiversiteit tegen te gaan wordt gelukkig nu ook in Den Haag onderkend. Veranderingen doorvoeren is erg moeilijk en vergt veel van mensen. Individuele boeren, die bedrijven hebben waarin fors is geïnvesteerd en die te maken hebben met lage marges op hun producten schreeuwen begrijpelijkerwijs van de daken dat de bedrijven zo niet overleven. We moeten op zoek naar een nieuwe balans tussen natuur en landbouw en inspelen op de vraag van consumenten naar voedsel dat zonder gif is geproduceerd en waarbij minder meststoffen worden gebruikt. In plaats van de btw op voedsel met 3% te verhogen kan de overheid voedsel betaalbaar houden door veranderingen in de landbouw op gang te brengen. De huidige minister van Landbouw, Carola Schouten zoekt, daarbij gedwongen door de uitspraak van de rechter, in gezamenlijk overleg naar een nieuwe balans. De eerste maatregelen die ze daarbij voorstelt gaan de boeren veel te ver en de landbouworganisaties zijn uit het overleg gestapt.

Men verwijt de minister niet te luisteren, maar beseffen de boeren wel dat de overheid ook andere belangen moet meewegen in de keuzes die gemaakt worden? De boodschap van de protesten van de boeren is gehoord, maar we mogen ook vragen oog te hebben voor andere belangen? De hakken in het zand blijven zetten kan niet meer. De coronacrisis vraagt heel veel, maar mogen we hiervan juist niet leren dat de natuur meer aandacht verdient en biodiversiteit onmisbaar is voor onze gezondheid en het milieu? Dat is pas een echt Fryske aanpak.

Eén antwoord op “Opinie: Landbouw zet de hakken in het zand”

  1. Heel goed gezegd. Maar ik heb wat wie’s en hoe’s. Wie gaat de boeren overtuigen dat verandering dringend nodig is, wie gaat de maatregelen vastzetten en hoe en wanneer zullen deze plaatsvinden.. zijn waren al gisteren nodig!

Reacties zijn gesloten.