Aanpassingen in het busvervoer

Door de coronamaatregelen is het aantal reizigers in het ov drastisch gedaald. Daarom stelde de provincie in de Statenvergadering van 20 januari 2020 voor de dienstregeling aan te passen, een transitieplan te maken en het gesprek aan te gaan met Arriva om de huidige busconcessie twee jaar te verlengen. Elsa van der Hoek liet namens GrienLinks weten daar alle begrip voor te hebben, maar vroeg wel met de PvdA om te zorgen dat de aanpassingen tijdig waren. Ook vroeg ze aandacht voor de positie van buschauffeurs, de toegankelijkheid van mensen met een beperking, duurzaamheid en de veiligheid van bushokjes.

GrienLinks Statenlid Elsa van der Hoek in het debat:
“De gedeputeerde, mevrouw Fokkens heeft ons tijdig en uitgebreid meegenomen in de ontwikkelingen rond de busconcessie in deze Coronatijd en we hebben alle begrip voor de keuzes die voorliggen. Wel hebben we nog een aantal kritische aandachtspunten die we u graag mee willen geven bij de verdere uitwerking.

We maken ons zorgen over de bereikbaarheid van de dorpen. Door het schrappen of het strekken van lijnen, kan het zijn dat het platteland niet meer voldoende eenvoudig bereikbaar is en dat reizigers voor hogere kosten komen te staan, omdat ze vaker gebruik moeten maken van een Belbus of Opstapper. Wij steunen een aangekondigde motie van de PVV om deze kosten te compenseren. Ook voor mensen met een beperking is het belangrijk voldoende mogelijkheden te houden om met het openbaar vervoer te reizen. Wij vragen de gedeputeerde een toezegging daar aandacht voor te hebben, omdat maar een beperkt aantal Opstappers en Belbussen de mogelijkheid hebben een rolstoel mee te nemen.

Daarnaast vragen we aandacht voor de veiligheid. Bij een strekkende lijn moeten reizigers naar een halte aan de doorgaande weg in plaats van in een kern. Dat kan onveiliger zijn of voelen. Daarom dienen we een motie in om bij het alvast invoeren van strekkende lijnen, tegelijkertijd aandacht te besteden aan de veiligheid rond de aangepaste knooppunten, met name haltes in het buitengebied.

Van de Vakbond hebben we de laatste dagen begrepen dat chauffeurs zich ook zorgen maken over de veiligheid en leefbaarheid in de dorpen, over de personele consequenties bij minder ritten en ook over de inzet van kleinere bussen. Hierin is de 1,5 meter afstand bijna niet te handhaven. Heeft het overgaan op andere vervoermiddelen mogelijk gevolgen voor hun arbeidsvoorwaarden? Enzovoorts. Bent u op de hoogte van deze zorgen? Wij dienen een motie in om negatieve gevolgen voor hen zoveel mogelijk te beperken en deze ook te monitoren. En voor een heldere communicatie met het buspersoneel.

Door het uitstellen van de nieuwe concessie uitvraag lijkt ook de stap naar duurzamer en schoner vervoer op de lange baan geschoven, omdat investeringen nu minder voor de hand liggen. Wij hopen dat Arriva bij vervanging van materiaal kiest voor schoner of nog liever emissievrij vervoer. Zijn hier afspraken over gemaakt?

Deze week konden we in de krant lezen dat er vanuit Noorwegen, een grote order van 102 elektrische bussen, voor het Stadsvervoer van Oslo, is geplaats bij de Bussenbouwer VDL met een vestiging in Heerenveen. Wij zouden graag zien dat ook in Friesland dit soort duurzame investeringen toch zo spoedig mogelijk worden opgepakt. De vakbonden roepen het Friese Provincie bestuur hier toe op. Dat kunnen we van harte toejuichen. Dit zou een goede boost zijn voor de Friese economie, maar zeker ook om onze klimaatdoelstellingen te behalen.

Tot slot vinden we het belangrijk dat de noodzakelijke maatregelen tijdelijk zijn, en dat we in de toekomst ons erop richten de het openbaar vervoer weer op peil te krijgen en de reiziger terug te winnen. Een amendement van PvdA om dat te borgen dienen we graag mee in.”

Reactie gedeputeerde
Gedeputeerde Avine Fokkens gaf in haar reactie aan dat ze geen signalen over een gebrek aan veiligheid had ontvangen, maar zegde toe dat als dat als daar in de toekomst wel signalen over komen, een tandje bijgezet wordt voor veiligheid. Ook is aandacht voor veiligheid opgenomen in het lopende beleid voor ov knooppunten (25 november 2019).

Wat betreft de veiligheid voor buschauffeurs heeft de gedeputeerde de motie ontraden. Met sommige van de verzoeken in de motie was ze het eens, maar met andere niet. Ze zegde toe dat er absoluut geprobeerd werd negatieve gevolgen voor buspersoneel en reizigers te beperken. Ook gaf ze aan dat er gesproken wordt met Arriva over een goede communicatie voor de reizigers. Wat betreft de vraag om een goede communicatie met de chauffeurs wilde ze het signaal wel doorgeven, maar niet op de stoel van de werkgever zitten. De gevolgen voor reizigers worden al gemonitord door Arriva, dat is een taak die is vastgelegd. Ook was er al overleg met Rocov, als vertegenwoordiger van reizigers. In overleg gaan met de buschauffeurs vond ze echter een stap te ver gaan, omdat de gedeputeerde dat echt een taak van de werkgever vindt en niet van de provincie. Al met al heeft ze de motie ontraden.

Edou Hamstra van de PvdA steunde GrienLinks door aan te geven dat er wel zorgen leven bij de chauffeurs en te vragen of daar toch wat meer comfort in kon worden gebracht. Elsa van der Hoek vond de toezeggingen voor de chauffeurs nog wat te vrijblijvend en reageerde in haar tweede termijn dat ze toch vond dat we als provincie op dit onderwerp een zorg hebben voor de arbeidsomstandigheden van buschauffeurs en vroeg er nogmaals aandacht voor dat de chauffeurs zich zorgen maken. “Daarom vragen we toch goed te kijken of alle veranderingen geen negatieve gevolgen hebben voor de chauffeurs.”

Gedeputeerde fokkens gaf in haar reactie aan wel door te willen geven dat er zorgen leven bij de chauffeurs, maar niets op te willen leggen. Daarnaast vertelde ze dat in de nieuwe cao voor chauffeurs is vastgelegd dat er geen ontslagen zouden vallen bij de chauffeurs. (GrienLinks kon dit niet verifiëren tijdens de PS, maar heeft dit achteraf bij de vakbond nagevraagd. De afspraak in de cao is inderdaad gemaakt, maar geldt tot 1 juli 2021, terwijl het transitieplan voor daarna geldt. Wij houden deze ontwikkeling daarom in de gaten, red.)

Uitslag stemming
Omdat er achter de schermen geen meerderheid voor bleek te willen stemmen en de gedeputeerde een paar toezeggingen had gedaan, nam Elsa van der Hoek de toezeggingen voor veiligheid en de de gevolgen voor buschauffeurs graag aan en trok de moties in.

Het amendement dat GrienLinks met de PvdA indiende om te zorgen dat het ov en het aantal reizigers zo snel mogelijk zou herstellen, werd aangenomen. Alleen FvD en Statenlid Goudzwaard stemden tegen.

De motie van PVV om de extra kosten voor een Opstapper voor de reiziger te compenseren werd aangenomen. Op FvD en Statenlid Goudzwaard na stemden alle partijen voor.