“Meer groen, meer water en minder steen!” bepleitte Elsa van der Hoek in de Statenvergadering over de Uitvoeringsagenda Wonen op 21 april 2021. Ze diende een amendement in voor een extra ambitie voor duurzame nieuwbouw en groene wijken. Ook diende ze een motie in voor nieuwe woonvormen voor mensen met dementie en een motie van de CU voor een dementievriendelijke provincie. Daarnaast vroeg ze aandacht voor de situatie van arbeidsmigranten, eigen initiatieven en flexibele ruimte qua aantallen.
Van woningtekort nu naar woningoverschot in 2030?
In de uitvoeringsagenda werd aangegeven dat er een woningtekort is van 1,4% in 2021 en dat het woningtekort de komende tien jaar aanhoudt. Dat is een vervelende situatie, maar vanaf 2030 wordt er juist een woningoverschot verwacht. Verder is de verwachting dat het aantal huishoudens de komende tien jaar met iets meer dan 10.000 toeneemt. Het plan is daarom 10.500 woningen bij te bouwen in de komende tien jaar en daarnaast in te zetten op het opknappen en verduurzamen van de bestaande woningvoorraad.
De eventuele komst van de Lelylijn en het Deltaplan kan, als dat doorgaat, grote invloed op hebben op het aantal woningen dat uiteindelijk wordt bijgebouwd. Omdat deze beslissing later valt, wordt dit echter pas dan besproken.
Aandachtspunten
GrienLinks was op zich positief over Uitvoeringsagenda Wonen, maar had wel een aantal aandachtspunten. De provincie heeft echter alleen zeggenschap over de aantallen woningen die gebouwd worden. De invulling van wat voor soort woningen er gebouwd worden en voor wie, is een bevoegdheid van de gemeente. We konden daar dus geen kaders voor meegeven, maar wel de provincie vragen bepaalde aandachtspunten mee te geven in de gesprekken met de gemeenten.
Allereerst hadden we van meerdere kanten een duidelijk signaal gekregen dat er behoefte was vanuit de gemeenten om wat flexibel om te springen met de aantallen woningen, mocht daar aanleiding voor zijn. Ook wilden we graag meer aandacht voor ouderen, starters en initiatieven vanuit de dorpen zelf. Daarnaast wilden we, mede naar aanleiding van een Rapport “Nieuwe woonvormen voor mensen met dementie dringend nodig” van Alzheimer Nederland, speciaal aandacht vragen voor passende woningen voor mensen met dementie. Ook de soms schrijnende situatie van arbeidsmigranten wilden we onder de aandacht brengen. En uiteraard waren we het eens met de ambitie van de provincie om in te zetten op het opknappen en verduurzamen van bestaande woningen, maar wilden we ook een extra ambitie voor het klimaatneutraal, klimaatbestendig, circulair en natuurinclusief bouwen van nieuwe woningen.
Lees hieronder de gehele bijdrage van Elsa van der Hoek:
Dank u wel Voorzitter,
Voor ons ligt de Uitvoeringsagenda Wonen voor de komende 3 jaar. Een plan voor de korte termijn, dat niet in beton gegoten is, maar zich aanpast aan de situatie. De Lelylijn staat vaak genoemd en ook het eerder besproken Delta plan zal als alles doorgaat consequenties hebben voor het wonen en leven in Friesland. We hebben daar al iets over kunnen lezen in de krant, die vaak nog tijdiger dan wij op de hoogte zijn.
Maar ondanks misschien de wens om als noordelijke provincies mensen vanuit de Randstad te verleiden om zich hier te vestigen, is het vooral de aantrekkelijke leefomgeving, ons landschap, ruimte en rust, de reden waarom de Friezen gelukkig zijn. Dat zouden we dan ook graag behouden.
De uitvoeringsagenda heeft duidelijke ambities, die wij kunnen onderschrijven. Met name de kwalitatieve verbeterslag voor de verouderde woningvoorraad, waarbij gekeken wordt naar toekomstbestendig, duurzaam, circulair en betaalbaar wonen.
Ook wordt gesproken over diverse fondsen en regelingen, zoals een herstructureringsfonds. Daar zijn we blij mee, maar de vraag aan de gedeputeerde is: denkt u dat de ambities haalbaar zijn terwijl de provincie, de gemeenten en de woningcorporaties weinig of te weinig geld hebben? En klopt het dat er veel budget van het Volkshuisvestingsfonds naar de Randstad gaat en dat Fryslân er vrij bekaaid van af kan komen? We dienen een motie van FNP mee in om meer geld bij het Rijk los te krijgen en een voorstel van FNP voor een heroproep tegen de verhuurdersheffing.
Verder zijn we ons er van bewust dat wat betreft het soort woningen een groot deel van de bevoegdheden bij gemeenten ligt, maar willen toch een aantal aandachtspunten meegeven, waarbij we hopen dat de Provincie hier stimulerend en adviserend kan optreden.
Bijvoorbeeld als het gaat om voldoende diversiteit in woningbouw. Voldoende starterswoningen en sociale huurwoningen, betaalbaar wonen en meer aandacht voor wonen voor ouderen. Onze samenleving vergrijst en de behoefte aan toekomstbestendige woningen zal toenemen. Daarbij denken we ook aan ouderen die meer zorg nodig hebben of mensen met dementie. Vaak zijn deze ouderen nog niet toe aan een leven in een verzorgingshuis en zoeken naar een tussenvariant waarbij men zelfstandig kan blijven wonen, maar niet alleen. We dienen hiervoor een motie in, samen met de ChristenUnie en SP en we dienen hierover een andere motie met ChristenUnie mee in.
Dorpen vragen om meer ruimte voor eigen initiatieven, bouwen in overleg met de mienskip. Waarbij inwoners zelf meepraten over de woonwensen. Wij ondersteunen deze initiatieven en dienen de motie DOM in samen met het CDA.
Van verschillende wethouders hebben we begrepen dat er behoefte is aan wat flexibele ruimte qua aantallen woningen. Wij dienen daarom de motie van CDA “fersnelling wentebou” mee in, maar willen daarbij de kanttekening maken dat we niet willen dat die extra woningen ten koste gaat van natuur.
We vragen ook aandacht voor de situatie van de arbeidsmigranten. Een deel van de arbeidsmigranten verblijft hier soms jaren. De woningen zijn in handen van de werkgevers en er worden soms forse huurprijzen gevraagd, zonder dat er enige huurbescherming is. Deze arbeidsmigranten leveren een bijdrage aan onze economie en betalen gewoon belasting. De Provincie zou een keurmerk kunnen instellen voor voldoende leefruimte, deze zou kunnen worden vastgelegd in de omgevingsvisie. Zou de gedeputeerde zich hier voor willen inzetten? Of deze doelgroep door middel van een Regiotafel op de agenda zetten?
Tot slot. We willen een 5e ambitie toevoegen aan de uitvoeringsagenda. Wij constateren dat in de uitvoeringsagenda vier centrale ambities zijn opgenomen, waaronder verduurzaming van verouderde woningen, maar geen ambitie voor wijken en nieuw te bouwen woningen. Wij verzoeken om in deze 5e ambitie, op te nemen dat de provincie stimuleert en faciliteert dat nieuw te bouwen woningen zoveel mogelijk klimaatneutraal, klimaatadaptief, natuurinclusief en circulair zijn en wijken groen en klimaatbestendig. Hiervoor dienen we een motie in samen met Partij voor de Dieren en D66. Meer Groen, meer water en minder steen!
Uitslag stemming