“Voorzitter, niet alleen juridisch is Nij Hiddum Houw een zeer complex dossier. “Damned if you do, damned if you don’t.” Betrouwbaar bestuur zet niet zomaar een Provinciaal InpassingsPlan op pauze. Echter, de ontwikkeling van Nij Hiddum Houw tot nu toe plaatst het verzoek van Hou Friesland Mooi in een context die wij serieus nemen. Wij zien in een betrouwbaar bestuur ook een overheid die een zorgvuldige afweging van belangen van haar burgers op 1 zet. Voorzitter, we zijn voor windenergie en vinden zorgvuldige besluitvorming en afweging van de belangen van de burger des te belangrijker, om draagvlak niet te ondermijnen. We stemmen daarom tegen het voorstel.” Deze stemverklaring legde Charda Kuipers af in de Statenvergadering op 22 september 2021 bij het stemmen over het verzoek van Hou Friesland Mooi om het Provinciaal InpassingsPlan voor Nij Hiddum Houw in te trekken.
Besluitvorming Nij Hiddum Houw 2018
Over windpark Nij Hiddum Houw is veel te doen geweest. 9 molens van meer dan 180 meter hoog komen aan de kop van de Afsluitdijk, terwijl de provincie mogelijkheden voor windmolenparken op land op een andere plek in Fryslân op slot heeft gezet. Jarenlang werden er ook geen dorpsmolens toegestaan, zelfs niet als een dorp het zelf wilde, maar inmiddels zijn daar onder zeer strikte voorwaarden weer mogelijkheden voor.
Het enige windpark op land dat er wel zou komen, Nij Hiddum Houw, riep hevige en tegengestelde reacties op. Een aantal positief en een aantal negatief. In 2018 hebben vele omwonenden in twee hoorzittingen verteld over hun zorgen en weerstand. Wat duidelijk werd, was dat veel omwonenden zich onvoldoende betrokken voelden in de besluitvorming. Het leek erop alsof het park er hoe dan ook móést komen, omdat het zo afgesproken was, en de bevolking wilde niet alle nieuwe windmolens op land in Fryslân alleen maar daar. Ook voelden ze zich onvoldoende gehoord in hun zorgen over geluidshinder, gevolgen van laagfrequent geluid, gezondheid en slagschaduw.
GrienLinks is vóór windenergie, maar ook vóór een zorgvuldige afweging van belangen van omwonenden, voor participatie en een goede verdeling van lusten en lasten voor de omgeving. We dienden daarom in juli 2018 een motie in om ook elders naar kansrijke gebieden te zoeken en om dorpsmolens toe te staan, zodat de “last” van de windmolens verdeeld kon worden. Ook dienden we een motie in om de vergoeding voor omwonenden te verhogen en om de molens onder de 150 meter te laten zijn, zodat er geen knipperende topverlichting op hoefde. Deze moties haalden het niet. Omdat we vonden dat de belangen van de omwonenden daarmee onvoldoende zorgvuldig waren meegenomen, stemden we tegen het Provinciaal InpassingsPlan (PIP) van Nij Hiddum Houw. De meerderheid stemde echter voor, waardoor het plan door leek te kunnen gaan. (Lees hier en hier meer over de Statenvergaderingen over dit onderwerp in juni en juli 2018.)
Verzoek HFM voor intrekking besluit
Inmiddels zijn er echter rechterlijke uitspraken geweest die erop wijzen dat er sprake moet zijn van een goede Milieu Effect Rapportage. Stichting Hou Friesland Mooi heeft daarom eind 2020 een verzoek ingediend om de PIP in te trekken. Dit verzoek is door Provinciale Staten afgewezen. Vervolgens heeft onlangs de Raad van State naar aanleiding van de uitspraak van het Europese Hof van Justitie in de Nevele zaak geoordeeld dat de voorschriften voor windparken in het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling in strijd zijn met het Unierecht. Aan de landelijke normen voor geluid, slagschaduw en veiligheid ligt geen deugdelijke MER ten grondslag, terwijl dat wel had gemoeten volgens de richtlijnen van de EU. De Raad van State heeft daarmee de huidige landelijke normen van tafel geveegd: de normen mogen niet gebruikt worden om wel of geen vergunning te verlenen voor nieuwe windmolenparken. Eerst moet er een MER komen om nieuwe normen vast te stellen. De Raad van State heeft echter niet gezegd dat dit ook voor windparken geldt die al een vergunning hebben volgens een onherroepelijk besluit, zoals Nij Hiddum Houw.
Woordvoerders van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat gaan er daarom van uit dat deze uitspraak niet voor windparken geldt die al een vergunning hebben. Dus ook niet voor Nij Hiddum Houw, aldus de Friese Gedeputeerde Staten.
Stichting Hou Friesland Mooi geeft echter aan dat het Unierecht, dat voorschrijft dat de normen op een goede MER gebaseerd moeten zijn, boven het Nederlandse recht gaat dat het een onherroepelijk besluit betreft. Daarom heeft de stichting opnieuw een verzoek ingediend om de PIP voor Nij Hiddum Houw in te trekken. Zij vinden dat voor de bouw van het windpark eerst duidelijk moet zijn wat de nieuwe normen worden.
Stemverklaring GrienLinks: zorgvuldige afweging belangen voorop
Het college van Gedeputeerde Staten wijst dit verzoek opnieuw af en geeft aan dat op de afwijzing van het eerste verzoek geen bezwaar is ingediend. Daarom wordt ook dit tweede verzoek als hamerpunt afgewezen. Dat brengt het risico met zich mee dat de stichting HFM een rechtszaak hierover gaat indienen en misschien gelijk krijgt. Tegelijk zal het intrekken van de PIP mogelijk leiden tot een claim van de initiatiefnemers van het windpark.
Kortom, er is sprake van een lastige situatie, die GrienLinks erkent. Na het afwegen van de argumenten heeft GrienLinks besloten dat we opnieuw vinden dat een zorgvuldige afweging van de belangen van omwonenden voorop moet staan, en dat ook wij denken dat er eerst een goede MER gedaan moet worden om te kunnen bepalen wat de normen zouden moeten zijn. Daarom heeft GrienLinks tegen het voorstel van GS gestemd om het verzoek van HFM af te wijzen.
Charda Kuipers heeft daarover bovenstaande stemverklaring afgelegd.
Uitslag stemming:
Het voorstel van GS om het verzoek van HFM af te wijzen werd aangenomen. GrienLinks, SP, PvdD, D66, Statenlid Van Swol en PVV stemden tegen. CDA, VVD, PvdA, FNP, 50PLUS, CU, FvD en Statenlid Goudzwaard stemden voor.