‘Zelfs als we onze tanden poetsen doen we een aanslag op onze bodem’, zei Jochem Knol in de Statenvergadering op 23 maart 2022 over de Startnotitie Bodem. ‘De bodem is letterlijk de basis van ons bestaan’. Hij diende drie moties in: over het niet mogen verslechteren van de bodemkwaliteit, over het in beeld brengen van bedreigingen van de bodem en een motie om te zorgen dat de kwaliteit van de handhaving in orde blijft. Alle drie de moties werden aangenomen!
Lees hier de hele spreektekst van Jochem
Microplastics, een van de bedreigingen van de bodem
Jochem Knol: ‘Het gebruik van microplastics in ontiegelijk veel producten heeft er toe geleid dat deze tot in onze haarvaten van ons lichaam en van organismen op de hele aarde te vinden zijn. Zelfs als we onze tanden poetsen doen we een aanslag op onze bodem. Als gevolg van veel menselijke activiteiten wordt de kwaliteit van de bodem bedreigd en gaat achteruit. Het gaat daarbij niet alleen om de bodemchemische kwaliteit maar ook om bedreigingen als gevolg van verdichting van de bodem, het afnemen van het organische stofgehalte en de afnemende biodiversiteit in de bodem. Kortom: we gaan niet goed met onze bodem om, terwijl die toch de basis van ons bestaan is. We dienen een motie in met het verzoek alle bekende bedreigingen van de Fryske bodem systematisch in beeld te brengen. En in de definitieve nota Bodembeleid duidelijk aan te geven welke maatregelen noodzakelijk zijn om deze bedreigingen tegen te gaan en hoe de bodem verbeterd kan worden.”
Deze motie werd mee ingediend door de Partij voor de Dieren en de PvdA en vervolgens aangenomen met 34 stemmen voor (GL, PvdD, SP, D66, PvdA, 50plus, van Swol, FNP, PVV, ChristenUnie, CDA) en 5 stemmen tegen (De Vrij van de VVD (de drie andere leden van de VVD waren afwezig), FvD en Wymenga).
Geen verslechtering van de bodem
‘Na de vondst van de vaten met gif in Lekkerkerk 50 jaar geleden, zijn we gewoon sluipenderwijs doorgegaan met de bodem vervuilen. Tijd om daar verandering in te brengen’, zei Jochem Knol. Hij diende een motie in om bij de uitwerking van de definitieve nota Bodembeleid het uitgangspunt te hanteren dat de kwaliteit van de Friese bodem niet verder mag verslechteren.
Over wat dan ‘goeie grond’ is, ontstond een discussie in de Staten. ‘Misschien heeft dit onbedoelde effecten voor de landbouw’, zo zei Dijkstra van de FvD. De gedeputeerde Douwe Hoogland verzekerde de Staten dat in de definitieve nota op grond van de verschillende functies (zowel landbouw als wonen, natuur en andere functies) omschreven zou staan wat dan ‘goeie grond’ voor die functie is.
Jochem Knol interrumpeerde: ‘Het is noodzakelijk dat er vanuit de verschillende functies geen verslechtering optreedt. We vragen in de motie juist om in de uitwerking van de definitieve notitie Bodem als uitgangspunt te nemen dat wat we nu hebben aan kwaliteit in de bodem, dat we daar zuinig op zijn.’ Daar sloot de gedeputeerde zich bij aan: ’ Ja, we moeten zuinig zijn op onze bodem, dat is ons kapitaal’.
De motie werd vervolgens aangenomen met 20 stemmen voor (GL, PvdD, D66, SP, PvdA van Swol, FNP, 50plus) en 19 stemmen tegen (CDA, ChristenUnie, De Vrij van de VVD (de andere drie leden van de VVD waren afwezig), PVV, FvD en Wymenga). Aangenomen met een krappe meerderheid van 1 zetel dus.
Zeer Zorgwekkende Stoffen en handhaving
‘Controle en handhaving op zeer zorgwekkende stoffen, zoals PFAS, zijn essentieel voor een schone en gezonde leefomgeving’, sprak Jochem Knol. Daarom diende hij een motie in om te zorgen dat de controle en handhaving (door de FUMO, de omgevingsdienst) ook onder de nieuwe omgevingswet goed op orde zou zijn. In Trouw (23 maart 2022) stond een verontrustende bericht over de kennis bij de omgevingsdiensten: “De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) concludeert in een eigen onderzoek dat bij gemeenten onvoldoende kennis is over deze giftige stoffen, zowel in de controles waarvoor ze nu al verantwoordelijk zijn, als over gifonderzoek in de bodem. De ‘zeer zorgwekkende stoffen’ zijn zo’n vijftienhonderd chemische verbindingen waar het RIVM voor waarschuwt, waaronder een aantal Pfas.”
De gedeputeerde zegde toe om, samen met de gemeenten, te zorgen voor een goede controle en handhaving. De motie van GrienLinks werd vervolgens aangenomen met 35 stemmen voor (GL, PvdD, SP, D66, PvdA, 50plus, van Swol, FNP, ChristenUnie, en twee leden van de PVV) en 14 stemmen tegen (FvD, Wymenga, Aardema van de PVV, De Vrij van de VVD (de andere drie leden van de VVD waren afwezig) en het CDA).