Column van Jochem Knol
Het werd gezegd de afgelopen week: “ Stikstof, smoor er maar in”. Meer dan twintig jaar geleden werd duidelijk dat een teveel aan stikstof slecht is voor de gezondheid van mensen en voor de natuur. Foto’s van dode bomen als gevolg van zure regen maakte indruk en de eerste maatregelen werden genomen. Maar helaas bleven echte maatregelen uit en smoren we nu in een teveel aan stikstof.
Jaren om maatregelen te nemen zijn vooral gebruikt om beleidsmaatregelen te bedenken om het probleem te verdoezelen. Het werd te gortig en de rechter greep in. De kern van die rechtelijke uitspraak is heel simpel, als je iets belooft te doen moet je dat ook nakomen: geen woorden, maar daden. De overheid en belangenverenigingen van de bedrijven, zoals LTO en FDF, vroegen om onderzoek, uitstel en durfden de koers niet echt te verleggen.
Iedereen wil een gezonde landbouwsector, een sector die met respect voor de grond, het water en biodiversiteit voor gezond voedsel zorgt. Nederland is klein en landbouw is gebaseerd op grote volumes. Maar de grenzen zijn bereikt en overschreden. Verwijten maken heeft geen zin. Samen moeten we oplossingen zoeken om op heel korte termijn de transitie naar natuurinclusieve landbouw een boost te geven. De wil is er, maar het aanvaarden van de consequenties doet zeer. Zeker voor agrarische bedrijven in de buurt van de weinige natuurgebieden in ons land.
De oplossing is niet eenvoudig, en moet langs verschillende wegen gevonden worden. De landbouwsector zelf denkt het probleem met technische maatregelen, zoals emissiearme stalvloeren, op te kunnen lossen. Het is een eerste stap, maar helaas onvoldoende. Boeren krijgen slecht betaalt voor hun werk. Van supermarken en consumenten mag verwacht worden dat fatsoenlijke prijzen voor ons voedsel worden betaald. Ook mag de landbouwsector verwachten dat het probleem niet alleen bij hen wordt neergelegd. Een keer minder vliegen naar je vakantieadres minder levert ook een bijdrage. Maar ook van de sector zelf mag worden verwacht worden volop mee te werken aan de maatregelen die nu voorgestaan worden om onze kwetsbare natuurgebieden te herstellen. Alleen maar praten helpt daarbij niet en individuen die de transitie tegenhouden blijven zorgen voor de onzekerheid van velen. Dat hoeven we en mogen we niet accepteren. Laten we zorgen dat we niet smoren in stikstof en de kansen aangrijpen om te komen tot een gezonde landbouwsector.