“Laaggeletterdheid is een omvangrijk probleem, waardoor mensen niet altijd mee kunnen doen in de maatschappij en vaker het gevoel hebben aan de zijlijn te staan. We zijn blij met dit initiatiefvoorstel van D66 en PVDA, onze complimenten. We zullen dit voorstel dan ook van harte steunen”, zei GrienLinks Statenlid Elsa van der Hoek in het debat over laaggeletterdheid. Ze diende een aanvullende motie in voor het opstellen van een gezamenlijke toekomstvisie voor de aanpak.
In het debat op 25 mei 2022 ging het over de aanpak van laaggeletterdheid. D66 en PvdA hadden een initiatiefvoorstel gemaakt met een aantal speerpunten: helpen met subsidieaanvragen, het onder de aandacht brengen in overleggen met gemeenten, het organiseren van een congres, het meebetalen aan een campagne “Ik wil leren” van de Stichting Lezen, en het jaarlijks checken hoe toegankelijk onze provincie is in de communicatie. Het college reageerde via een brief zeer positief, maar in het debat bleken verschillende fracties kritisch. In principe is het een taak van de gemeenten, die daar geld voor krijgen vanuit het Rijk. Toch was GrienLinks ook positief. Statenlid Elsa van der Hoek in het debat:
“Bij een loket komen en een formulier niet kunnen lezen, niet begrijpen wat er op een bord of aankondiging staat, de post niet kunnen lezen en die daarom ongeopend laten liggen, dit niet durven te bespreken uit schaamte en hierdoor in de problemen komen. Mensen die hun kinderen nodig hebben om soms volwassen problemen op te lossen, omdat zij hier zelf niet toe in staat zijn.
Het is dus de hoogste tijd hier meer aan te doen. Dat had in 2016 al moeten gebeuren toen daarvoor een motie van D66, GrienLinks, PvdA, 50PLUS en SP werd ingediend. Een stuurgroep die ermee aan de slag zou is helaas gestopt. We zijn verheugd dat het huidige college al heeft aangegeven dit voorstel wel te omarmen en de urgentie in te zien om laaggeletterdheid aan te pakken.
Laaggeletterdheid komt in Nederland veel voor, zo ook in Fryslan. We staan zelfs in de top 3 van het hoogste aantal laaggeletterden in Nederland. Rond de 13% van De Friese beroepsbevolking heeft moeite met lezen, schrijven of rekenen. Dan praten we over bijna 40.000 mensen. Mensen die grotere kans hebben op gezondheidsklachten, lagere inkomsten of werkloosheid, moeite met de steeds grotere digitalisering en schulden. GrienLinks vindt net als de initiatiefnemers dat de Provincie hier ook een rol in kan pakken. Als Provincie willen we toch niet in die top 3 blijven staan? In een Provincie waar geluk op 1 staat en we iedereen die kan werken nodig hebben om mee te doen hoort een serieuze aanpak van dit probleem.
Zoals we in de commissievergadering al aangaven, zijn er al veel initiatieven en projecten waarvan het belangrijk is om daar een overzicht van te maken. Zo wordt duidelijk waar nog witte vlekken zijn. We zijn blij dat de initiatiefnemers en het college toegezegd hebben hier voor te zullen zorgen.
De aanpak van laaggeletterdheid zal niet in één jaar klaar zijn en er is een brede aanpak nodig. Het is noodzakelijk om de basis op orde te hebben. De eerste 1000 dagen in het leven van een kind zijn cruciaal om te zorgen dat elk kind de kans krijgt te leren lezen en schrijven, dat de taalontwikkeling tijdig op gang komt. Het is belangrijk dat organisaties goed samenwerken om laaggeletterdheid te signaleren en bespreekbaar te maken. Daarom denken we dat het naast het initiatiefvoorstel belangrijk is om als provincie samen met gemeenten, Fers en andere stakeholders een meerjarige toekomstvisie op te stellen. Wij zullen daarvoor een motie indienen, mee ingediend door de SP.
Helpen om iedereen mee te kunnen laten doen. Ook dat is Lok op ien zetten.”
Uitslag stemming
Het initiatiefvoorstel van D66 en PvdA werd aangenomen.
De motie van GrienLinks voor een toekomstvisie werd helaas niet aangenomen (19 voor, 23 tegen). GrienLinks, SP, PvdD, D66, PvdA, Van Swol, ChristenUnie en 50PLUS stemden voor. Tegenstemmers waren: VVD, FNP, CDA, Van Swol, Goudzwaard, Wijmenga, PVV, FvD.