Column van Jochem Knol
Afgelopen zaterdag luisterde ik in de auto naar het programma “De Taalstaat”. In dit programma is een rubriek “Het vergeetwoord” opgenomen. Een luisteraar noemt een woord, waarvan hij of zij vindt dat dit in de vergetelheid is geraakt maar weer nieuw leven ingeblazen zou moeten worden. Terwijl ik langs een groot aantal omgekeerde vlaggen reed noemde de luisteraar het woord “procrastinatie”. De presentatrice vroeg om nadere uitleg. Het betekent (met dank aan Wikepedia): het uitstellen van taken die men eigenlijk wil of moet doen en waarbij men weet dat het uitstel waarschijnlijk niet goed is en tot moeilijkheden of extra stress zal leiden. In mijn woorden: dom uitstelgedrag.
Kijkend naar de vlaggen bedacht ik me dat dertig of veertig jaar geleden de problemen rond het teveel aan stikstofemissies al bekend waren. Waarom is er dan al die jaren weinig aan gedaan en zijn we gekomen waar we nu zijn? Het gaat slecht met de natuur en veel boerenbedrijven verkeren in een onzekere situatie. Uitstelgedrag en hopen dat het dan maar goed gaat. Houdt dat nooit op, vraag je je dan af?
De hoogste rechter van ons land heeft aangegeven dat er een grens is overschreden en dat het evenwicht tussen wat de natuur aankan en wat we met z’n allen aan stikstof uitstoten uit balans is. De industrie, agrarische bedrijven en wijzelf moeten die balans weer herstellen. Maar handelen we daarnaar?
Om stikstof te beperken mogen we overdag maximaal 100 km/uur rijden, maar wie dat doet wordt door bumperklevers bijna van de weg gereden. Industriële bedrijven passen vergunningen aan, maar tot daadwerkelijke daling van stikstofemissie leidt dat nog nauwelijks. Agrarische bedrijven kiezen voor investeringen in technologische maatregelen, zoals de aanleg van emissiearme vloeren in stallen, om stikstofemissies tegen te gaan.
Hoewel bekend was dat deze maatregelen onvoldoende helpen bleef de provincie Fryslân op hoop van zegen vergunningen verlenen. Daarmee is de onzekerheid voor agrarische bedrijven vergoot, want houden deze vergunningen stand? Uitstelgedrag. Bedrijven die de emissiearme vloeren bouwden en de banken die ze financierden zijn de lachende derden. Die lopen geen risico en hebben de buit binnen. Dankzij onduidelijkheid en uitstelgedrag zijn de boeren en de natuur de dupe.
De wil bij veel agrarische ondernemers om een bijdrage te leveren is er. Duidelijke doelstellingen en geen valse verwachtingen met niet afdoende werkende technologische maatregelen zijn een begin. Voor ‘procrastinatie’ is geen tijd en plaats meer.