“Fryslân verdient beter”, zei Charda Kuipers bij de behandeling van de Omgevingsverordening op 21 september 2022. “Ondanks de grote woorden in het coalitieakkoord; ondanks de mooie vergezichten in de omgevingsvisie; en ondanks de urgentie. De urgentie van de grote opgaven op gebied van water, natuur en gezondheid, energie en wonen. De opgaven die maar niet willen landen in de regels die zó bepalend zijn voor hoe Fryslân eruit mag zien. Nee, vandaag moet alles beleidsarm en voorál bij het oude blijven.” De GrienLinks-fractie stemde daarom tegen de verordening. Wel werden twee van de zeven voorstellen van GrienLinks aangenomen.
Lees hier de hele spreektekst van Charda
Grondgebondenheid scherper definiëren om de transitie in de landbouw te stimuleren
Charda Kuipers: “We hebben in de afgelopen jaren diverse malen uitgesproken in beleidsnotities én het coalitieakkoord dat de landbouw een transitie moet maken naar een grondgebonden, natuurinclusieve landbouw. De definitie grondgebondenheid van de omgevingsverordening is echter nog uit 2014 en inmiddels achterhaald. Wij pleiten voor het ‘by de tiid’ brengen van de definitie en het gesprek over wat grondgebondenheid landbouw in Fryslân inhoudt aan te gaan. Zodat de transitie van de landbouw dat broodnodige zetje krijgt. We zijn blij met de steun van de meerderheid van de Staten.” 23 Statenleden stemden voor (GL, PvdD, SP, D66, PvdA, Wiersma, van Swol, FNP, CU, van Swol) en 18 tegen (CDA, VVD, PVV, Forum, Goudzwaard, Wymenga).
Mestvergisters mogen geen spullen meer van ver halen
Charda Kuipers: “In de verordening staat er bij de regels voor mestvergisters geen beperking bij over waar de mest of agrarische producten vandaan mogen komen. Mest van het eigen landbouwbedrijf kan dus aangevuld worden met mest afkomstig uit bijvoorbeeld Brabant. Met dit amendement willen we deze mogelijkheid voorkomen. ‘Lokale aanvoer’ kan door een gemeente zelf worden ingevuld, naar aard en schaal van de gemeente. Ook bij dit voorstel zijn we erg blij met de steun van de meerderheid.” 24 Statenleden stemden voor (GL, PvdD, SP, D66, van Swol, Wiersma, CU, PvdA, PVV, plus twee leden van het CDA: Tjalsma en Schelhaas), tegen stemden 17 Statenleden (VVD, vier leden van het CDA, FNP, Forum, Goudzwaard, Wymenga).
Bescherming natuurnetwerk moet beter volgens GrienLinks, maar helaas….
Charda Kuipers: “Bij de bescherming van het Natuurnetwerk moet ‘groot openbaar belang’ als voorwaarden voor aantasting gelden, in plaats van alleen ‘openbaar belang’. Gezien de staat van de natuur is het niet wenselijk om aantasting van het Natuurnetwerk makkelijker te maken.” Dit voorstel haalde het bij lange na niet. 14 Statenleden stemden voor (GL, PvdD, SP, D66, Wiersma, FNP, van Swol) en 27 Statenleden tegen (CDA, PvdA, VVD, CU, Goudzwaard, Wymenga, PVV, Forum).
Voorstellen over water (net) niet aangenomen
De drie voorstellen over (grond)water werden allen nét niet aangenomen. Ondanks de positieve reactie van het college. Zie hieronder voor de voorstellen zelf. Charda Kuipers: “Het ontbrak ons aan tijd om hier goed over te debatteren. Het watersysteem staat echter onder grote druk. Hier komen we dus binnenkort nog op terug, want nét niet aangenomen geeft aan dat er ruimte is voor gesprek”.
Het debat
De omgevingsverordening werd op 21 september 2022 maar half besproken. Op 20 april, 25 mei en op 13 juli zou de verordening al besproken worden in de Staten, maar werd tot drie maal toe doorgeschoven. De eerste helft van de bespreking verliep vervolgens, zo werd op 13 juli afgesproken, schriftelijk. Alle ingediende moties en amendementen werden schriftelijk beantwoord door het college. Er werden 37 moties en amendementen ingediend. Waarvan zeven van GrienLinks.
Het debat op 21 september beperkte zich vervolgens dus hoofdzakelijk tot het becommentariëren van deze ingediende voorstellen en de beantwoording daarvan.
Charda Kuipers: “Voorzitter, voor ons ligt misschien de verordening die we als staten verdienen, maar Fryslân verdient beter. Bij het vaststellen van de omgevingsvisie hebben we al gewaarschuwd dat de basis niet op orde is, hoe kunnen we nu dan verbaasd zijn over de uitwerking.
Het is een groot probleem dat de verordening op gebied van bijvoorbeeld zon- en windontwikkeling aantoonbaar hinderend werkt. Terwijl er een energietransitie opgave ligt van heb ik jou daar.
We constateren simpelweg dat deze verordening niet toereikend is om te hanteren bij de inrichting van Fryslân. NIET toereikend als wij bij de ontwikkelingen in ons landschap rekening willen houden met het watersysteem dat hevig onder druk staat. NIET toereikend als wij de natuuropgaven willen halen, NIET als wij klimaatbestendig willen bouwen, en NIET als we een omgeving willen creëren die ruimte biedt voor nieuwe dingen, maar daarbij wel beschermt wat we belangrijk vinden en toekomstbestendig is. Fryslân verdient beter, voorzitter!”
Alle zeven voorstellen van GrienLinks op een rij
1. Amendement “Groot openbaar belang ” voor werkelijke bescherming van het natuurnetwerk (mede indieners door PvdD, SP, Statenlid Wiersma) (niet aangenomen)
2. Amendement: lokale aanvoer mestvergisters vast leggen (mede indieners: VVD, SP, PvdD, D66, Statenlid Wiersma)(aangenomen)
3. definitie grondgebondenheid ‘by de tiid’ brengen (mede indieners: PvdD, SP, D66, PvdA) (aangenomen)
4. 0geen bestrijdingsmiddelen in grondwaterbeschermingsgebieden toestaan (mede indieners: PvdD, SP, Statenlid Wiersma)
Deze kreeg van GS het ‘oordeel staten’, Jochem licht graag toe. (niet aangenomen)
5. verhogen grondwaterheffing (mede indieners: PvdD, SP, PvdA)
We zijn blij met het oordeel sympathiek van GS. (niet aangenomen)
6. Grens van grondwateronttrekking onderzoeken (mede indieners: PvdD, SP)
We zijn blij met het oordeel sympathiek van GS. (niet aangenomen)
7. Delegatiebesluit aanpassen – soortenbescherming bij PS laten (mede indiener: PvdD)(niet aangenomen)
Tenslotte diende de fractie ook de motie klimaatneutraal van D66, plus de voorstellen van PvdD over het niet meer toestaan van intensieve veehouderij en de motie over weidevogels in de Hounspolder mee in.
De omgevingsverordening werd uiteindelijk en tenslotte vastgesteld door de Staten met 27 stemmen voor (PvdA, CDA, FNP, VVD, Wiersma, CU, D66, van Swol) en 14 tegen (GL, PvdD, SP, PVV, Forum, Goudzwaard, Wymenga).