Klik hjir foar de Fryske tekst
Tijdens laatste Statenvergadering van het jaar, op 21 december 2022, werd het Regionale Mobiliteitsprogramma besproken. Daarin staat de visie op mobiliteit en infrastructuur tot en met 2040, met een doorkijk naar 2050. Statenlid Elsa van der Hoek vroeg onder andere om meer acties om lopen en elektrisch varen te stimuleren.
Het Regionale Mobiliteitsprogramma (RMP) vloeit voort uit de afspraken in het Klimaatakkoord en moet meehelpen de CO2 uitstoot omlaag te krijgen met 49% in 2030.
In het RMP is de volgende ambitie gedefinieerd: Iedereen kan zich veilig verplaatsen in, van en naar Fryslân. Belangrijke bestemmingen beschikken over een betrouwbare en toekomstbestendige bereikbaarheid over land en/of water en/of door de lucht. Dit alles vindt plaats op een schone, duurzame, en betaalbare wijze, rekening houdend met de leefbaarheid en de omgeving van onze provincie.
Het college wil dit bereiken met maatregelen en activiteiten op vijf gebieden: :
• We zijn goed bereikbaar en onze netwerken zijn betrouwbaar, efficiënt en toekomstbestendig;
• We verplaatsen ons duurzaam;
• We zetten in op mobiliteit voor iedereen;
• We verplaatsen ons veilig;
• We zetten in op slimme technieken en gedrag.
Meer CO2-reductie en aandacht voor veiligheid
Elsa van der Hoek gaf het college complimenten voor het veelomvattende plan. “Onze GrienLinks ambities voor schoon en duurzaam vervoer, veiligheid en bereikbaarheid staan beschreven. Wel vinden we dat het plan in de verdere uitwerking uit zou moeten gaan van minstens 55% CO2-reductie. Daar dienen we een amendement voor mee in met de Partij voor de Dieren”, sprak Elsa van der Hoek tijdens het debat. “Ook veiligheid zal extra aandacht moeten krijgen, gezien de cijfers uit de OV-monitor die laten zien dat er minder, maar zeker nog te veel incidenten plaatsvinden in het openbaar vervoer. We hopen dat de gedeputeerde dat mee wil nemen. Maar veel mooie doelen! Of we de beschreven doelen gaan halen is een tweede. We hebben niet alles zelf in de hand, omdat bijvoorbeeld gemeenten of het Rijk (deels) voor de uitwerking van maatregelen verantwoordelijk zijn of over de financiering gaan, zoals bijvoorbeeld bij de Lelylijn of spoorbruggen. Of omdat de consument een gedragsverandering moet laten zien zoals elektrisch gaan rijden, meer gebruik maken van het OV, vaker de fiets pakken of gaan lopen.”
Meer concrete acties om lopen te stimuleren
Op een aantal onderwerpen zouden we nog graag een aanscherping of aanvulling op de maatregelen in de uitwerking zien. Bij maatregel 1.2 “verbetering loop- en fietsnetwerk” en maatregel 2.3 “wij stimuleren fietsgebruik en lopen”, staan wel concrete acties benoemd om fietsen te stimuleren maar geen acties om lopen te stimuleren. Terwijl het juist belangrijk is om te zorgen voor goede en comfortabele loopverbindingen binnen de bebouwde kom, naar bijvoorbeeld OV haltes en naar het buitengebied. Lopen is gratis en gezond en dit zouden we naast het fietsen zeker willen stimuleren. Ook hiervoor dienen we een motie in, mee ingediend door D66 en de PvdD.
Lopen en fietsen is, naast dat het gezond is, ook een goedkope en schone manier van vervoer. Wij zijn dan ook zeker enthousiast over het betoog van de Fietserbond om in te zetten op veilige en toegankelijke hubs. Zo kunnen mensen makkelijk met de fiets overstappen op het openbaar vervoer.” Ze diende een motie mee in van de VVD, voor meer fietsfaciliteiten bij hubs, zoals fietskluizen, fietsstallingen, etc.
Meer fossielvrije en fossielarme vaarroutes
“In het RMP is een van de doelstellingen in maatregel 2.6 het terugdringen van fossiele brandstoffen in het vaarverkeer. Op 27 februari 2019 is een motie van GrienLinks, FNP, D66 en 50PLUS aangenomen, waarbij de provincie elektrisch varen meer moet stimuleren. Wij zouden dan ook graag zien dat zeer geleidelijk en stapsgewijs meer fossielvrije en fossielarme vaarroutes komen, beginnend met de meest kwetsbare natuurgebieden, zoals bijvoorbeeld de Alde Feanen. We dienen hiervoor een motie in. Daarnaast dienen we nog een motie van de VVD over meer laadpalen mee in.
Lelylijn en natuur
Tot slot heb ik nog wel een vraag aan gedeputeerde: De Lelylijn staat als een van de maatregelen genoemd. “Wij zetten in op realisatie Lelylijn”. Komt er op een later tijdstip nog ruimte om onze zorgen over de aanleg in natuurgebieden en het in kaart brengen daarvan aan de orde te stellen? Anders zullen we hiervoor ook nog een motie indienen.”
Gedeputeerde Avine Fokkens gaf aan dat die mogelijkheid zeker nog komt bij het tracébesluit.
Uitslag stemming
-De motie voor meer maatregelen om lopen te stimuleren werd aangenomen.
-De motie voor meer fossielarme vaarwegen kreeg stakende stemmen: 20 voor en 20 tegen. Bij de eerstvolgende PS wordt daarover opnieuw gestemd.
-De motie die GrienLinks mee indiende met de PvdD over het verhogen van de CO2-doelstelling werd aangenomen.
-De motie die GrienLInks mee indiende met de VVD over meer fietsfaciliteiten bij hubs werd ook aangenomen.
-Tot slot werd ook de motie die GrienLinks mee indiende met de VVD over meer laadpalen voor elektrisch varen aangenomen.
GrienLinks stemde voor het RMP.
FRYSKE TEKST
Fyzje op mobiliteit yn Fryslân fierder oanskerpje
By de lêste steategearkomste fan it jier, op 21 desimber 2022, waard it Regionale Mobiliteitsprogramma besprutsen. Dêryn stiet de fyzje op mobiliteit en ynfrastruktuer oant en mei 2040, mei in trochkyk nei 2050. Steatelid Elsa van der Hoek frege ûnder oare om mear aksjes om rinnen en elektrysk farren te stimulearjen.
It Regionale Mobiliteitsprogramma (RMP) komt fuort út de ôfspraken yn it Klimaatakkoart en moat meihelpe de CO2-útstjit omleech te krijen mei 49% yn 2030.
Yn it RMP is de folgjende ambysje definiearre: Elkenien kin him feilich ferpleatse yn, fan en nei Fryslân. Wichtige bestimmingen hawwe in betroubere en takomstbestindige berikberens oer lân en / of wetter en / of troch de loft. Dat bart op in skjinne, duorsume en betelbere wize, rekken hâldend mei de leefberens en de omjouwing fan ús provinsje.
It kolleezje wol dat berikke mei maatregels en aktiviteiten op fiif mêden:
• Wy binne goed berikber en ús netwurken binne betrouber, effisjint en takomstbestindich;
• Wy ferpleatse ús duorsum;
• Wy sette yn op mobiliteit foar elkenien;
• Wy ferpleatse ús feilich;
• Wy sette yn op tûke techniken en gedrach.
Mear CO2-reduksje en omtinken foar feilichheid
Elsa van der Hoek joech it kolleezje kompliminten foar it plan dat in soad omfieme. “Us GrienLinks ambysjes foar skjin en duorsum ferfier, feilichheid en berikberens steane beskreaun. Wy fine wol dat it plan yn de fierdere útwurking útgean moatte soe fan op syn minst 55% CO2-reduksje. Dêr tsjinje we mei de Partij voor de Dieren in amendemint foar yn.”, spruts Elsa van der Hoek by it debat. “Ek feilichheid sil ekstra omtinken krije moatte, sjoen de sifers út de OV-monitor dy’t sjen litte dat der minder, mar noch altyd tefolle ynsidinten plakfine yn it iepenbier ferfier. Wy hoopje dat de deputearre dat meinimme wol. Mar in soad moaie doelen! Oft wy de beskreaune doelen helje sille, is in twadde. Wy hawwe net alles sels yn de hân, omdat bygelyks gemeenten of it Ryk (foar in part) foar de útwurking fan maatregels ferantwurdlik binne of oer de finansiering geane, lykas bygelyks by de Lelyline of spoarbrêgen. Of omdat de konsumint in gedrachsferoaring sjen litte moat lykas oer te gean op elektrysk riden, mear gebrûk te meitsjen fan it iepenbier ferfier, faker de fyts te pakken of te rinnen.”
Mear konkrete aksjes om rinnen te stimulearjen
Op guon ûnderwerpen soene wy noch graach in oanskerping of oanfolling op de maatregels yn de útwurking sjen. By maatregel 1.2 “ferbettering kuier- en fytsnetwurk” en maatregel 2.3 “wy stimulearje fytsen en rinnen”, steane wol konkrete aksjes beneamd om fytsen te stimulearjen, mar gjin aksjes om rinnen te stimulearjen. Wylst it krekt wichtich is om te soargjen foar goede en komfortabele kuierferbiningen binnen de beboude kom, nei bygelyks haltes foar it iepenbier ferfier en nei it bûtengebiet. Rinne is fergees en sûn en dit soene wy njonken it fytsen grif stimulearje wolle. Dêrfoar tsjinje wy ek in moasje yn, yn ‘e mande mei D66 en de PvdD.
Rinne en fytse is neist dat it sûn is, ek in goedkeape en skjinne wize fan ferfier. Wy binne dan seker ek entûsjast oer it ferhaal fan it Fytsersbûn om yn te setten op feilige en tagonklike hubs. Sa kinne minsken maklik mei de fyts oerstappe op it iepenbier ferfier.” Se tsjinne in moasje fan de VVD foar mear fytsfasiliteiten by hubs, lykas fytsklûzen, fytsstallingen, ensafh. mei yn.
Mear fossylfrije en fossylearme farrûtes
“Yn it RMP is ien fan de doelstellingen yn maatregel 2.6 it werombringen fan fossile brânstoffen yn it farferkear. Op 27 febrewaris 2019 is in moasje fan GrienLinks, FNP, D66 en 50 PLUS oannaam, wêrby’t de provinsje elektrysk farren mear stimulearje moat.
Wy soene dan ek graach sjen dat der hiel stadich en stapsgewiis mear fossylfrije en fossylearme farrûtes komme, begjinnend mei de meast kwetsbere natuergebieten, lykas bygelyks de Alde Feanen. Wy tsjinje dêrfoar in moasje yn. Dêrneist tsjinje wy noch in moasje fan de VVD oer mear laadpeallen mei yn.
Lelyline en natuer
Ta beslút haw ik noch wol in fraach oan deputearre: De Lelyline stiet as ien fan de maatregels neamd. “Wy sette yn op realisaasje Lelylijn”. Komt der letter noch romte om ús soargen oer de oanlis yn natuergebieten en it yn kaart bringen dêrfan oan de oarder te stellen? Oars sille wy dêrfoar ek noch in moasje yntsjinje.
Deputearre Avine Fokkens joech oan dat dy mooglikheid seker noch komt by it traseebeslút.
Utslach stimming
– De moasje foar mear maatregels om rinnen te stimulearjen waard oannaam.
– De moasje foar mear fossylearme farwegen krige stakende stimmen: 20 foar en 20 tsjin.
By de earstfolgjende PS wurdt dêroer opnij stimd.
– De moasje dy’t GrienLinks mei yntsjinne mei de PvdD oer it ferheegjen fan de CO2- doelstelling waard oannaam.
– De moasje dy’t GrienLinks mei yntsjinne mei de VVD oer mear fytsfasiliteiten by hubs waard ek oannaam.
– Ta beslút waard ek de moasje dy’t GrienLinks mei yntsjinne mei de VVD oer mear laadpeallen foar elektrysk farren oannaam.
GrienLinks stimde foar it RMP.