Elsa van der Hoek (Statenfractie GrienLinks Fryslân) wil weten waarom de beslissing over het meer of minder baggeren van de vaargeul de Boontjes in de Waddenzee opnieuw uitgesteld is. Van der Hoek: “Er wordt 10 keer meer slib uit de geul gehaald dan verwacht. Uit de recente onderzoeken blijkt dan ook duidelijk dat meer en dieper baggeren niet goed is voor de natuur in de Waddenzee én de kosten niet opwegen tegen de baten voor de economie. Er loopt sinds 2009 een proef met het dieper uitbaggeren van de Boontjes. Dat zou vijf jaar duren, maar werd vanwege meer onderzoek verlengd. Er zou eind 2022 een beslissing worden genomen. Nu is het mei 2023 en is er nóg steeds geen beslissing genomen.” Ze stelt er vragen over aan het Friese college.
Antwoordbrief_ van het college
Onderzoeken en conclusies
Elsa van der Hoek: “Het is óns duidelijk dat de geul (nog) dieper uitbaggeren niet kan. Niet qua kosten, niet vanwege de natuurwetgeving en al helemaal niet vanwege de toestand van de natuur in de Waddenzee. Daarom vragen we ons af waarom er zo lang gewacht wordt met een beslissing nemen. Uit de drie recente onderzoeken (2018 en 2022) kunnen namelijk naar onze mening de volgende conclusies worden gehaald:
1. Uit de ‘Ecologische scenariovergelijking vaargeul de Boontjes’ uit 2022 van Arcadis: in verband met de gevolgen voor de natuur is het beter te stoppen met baggeren, c.q. zo min mogelijk te baggeren
2. Uit ‘Morfologie kombergingsgebieden Marsdiep en Vlie’, Deltares, 2018 blijkt het volgende: de verwachting was dat er 20.000 m3 slib per jaar zou moeten worden weggebaggerd, maar nu is gebleken dat het 160.000 m3 per jaar is (Deltares, 2018) en 202.000 m3 per jaar (Arcadis, 2022) en dat de verondieping van de geul in de toekomst door zal zetten. Onduidelijk is hoe het kan dat er zoveel meer bagger is.
3. In de ‘MKBA vaarweg de Boontjes’, Witteveen en Bos, 2022, is te lezen: ‘Uit deze analyse volgt tevens dat baggeren een afnemend maatschappelijk rendement heeft. Het batenkostenratio neemt af bij een toenemende vaargeuldiepte. Dit komt doordat, bij een toenemende vaargeuldiepte, de baggerkosten meer stijgen dan de maatschappelijke baten. Het alternatief waarin het minst gebaggerd wordt komt dan ook als meest aantrekkelijke uit de bus ”
Standpunt provincie
De provincie is in overleg met het Rijk. Het Rijk is het bevoegd gezag. De fractie van GrienLinks vraagt wat het standpunt van de provincie is over de Boontjes en wat de provincie heeft ingebracht in het overleg. Elsa van der Hoek: “We zijn ook benieuwd of het Rijk rekening heeft gehouden met de wensen van de provincie”.
Verschillende belangen
De gemeente Harlingen pleit in een brief aan de Friese formateur voor een ‘realistisch evenwicht tussen economie en ecologie waarbij onze maritieme sector een volwaardige plaats houdt’. Hiermee pleit de gemeente voor het verder uitdiepen van de geul in verband met de economie van de Waddenstad. Ook is er een motie hierover ingediend door meerdere partijen van de havenstad. Ook bij de discussie over het verbreden van de sluis bij Kornwerderzand werd een pleidooi gehouden door bedrijven voor het verder uitdiepen van de Boontjes als toegangspoort vanaf zee tot het IJsselmeer voor grotere vrachtschepen.
De Coalitie Wadden Natuurlijk daarentegen pleit voor het zo min mogelijk baggeren van de Boontjes in verband met de effecten op de natuur in de Waddenzee.
Extra
Tekst uit rapport van Arcadis (ecologische scenariovergelijking, 2022) over scenario’s en conclusies:
Conclusie (Arcadis p. 96):
(over scenario 1: handhaven profiel 3.80m) “heeft lokaal en op kombergingsniveau negatieve effecten op ecologische waarden, in het bijzonder benthosgemeenschappen. In de toekomst kan door een combinatie van autonome morfologische veranderingen waaronder een toenemend baggerbezwaar en cumulatie met andere activiteiten de juridische houdbaarheid van dit scenario in de knel komen. Het scenario draagt niet bij aan de beleidsplannen voor de
Waddenzee waaraan getoetst is, maar zorgt er ook niet voor dat het beleid onhaalbaar is of tegengewerkt wordt.”
(over scenario 2: verdieping 4.70m)) “een verdieping van de vaargeul is op dit moment mogelijk juridisch niet haalbaar. Door de modelonzekerheden is niet uit te sluiten dat er in scenario 2 habitat- en waterkwaliteitsverslechtering optreedt door o.a. habitataantasting en sedimentatie.”
(over scenario 3: terug naar natuurlijk profiel) “Scenario 3 is ook in combinatie met autonome ontwikkelingen en cumulatieve effecten goed voor de ecologie van het systeem, en het draagt bij aan verschillende overkoepelende beleidskaders van de Waddenzee.”