Abel Kooistra van BBB diende – mede namens JA21, VVD, CDA, CU en de PVV – een motie ‘Zorgen om derogatie’ in tijdens de Statenvergadering op 20 december 2023 met daarin de oproep actief bezwaar te maken tegen de voorgestelde afbouw van derogatie op nationaal en Europees niveau. Jochem Knol diende daarop – mede namens SP, PvdD, PvdA en D66 – een ’tegenmotie’ ‘Derogatie en Schoon Water’ in waarin werd opgeroepen om maximaal in te zetten om de doelstellingen voor de KRW in 2027 te behalen. De motie van de BBB werd aangenomen, die van GrienLinks niet.
Mest en schoon water, wat heeft dat met elkaar te maken?
Derogatie betekent dat je als land een vrijstelling hebt (van de EU) om meer mest dan de norm van 170 kg N/ha (stikstof) per hectare op het land te brengen. Op voorwaarde dat de doelstellingen voor schoon water worden behaald. Mest zorgt immers voor uitspoeling van stikstof en fosfor (fosfaat) in het (grond)water. De schoonwaterdoelen (Kader Richtlijn Water) zijn in oktober 2000 in de EU vastgesteld. Einddoel is voldoen aan de normen in 2027. De EU vindt dat Nederland het recht op derogatie verspeeld heeft door voortdurend deze normen voor schoon water niet te halen. Inmiddels is het onmogelijk voor Nederland om in 2027 die doelen te halen.
Jochem Knol: “Nog deze week waren we bij een gezond regulier agrarisch bedrijf. Er werd op gewezen dat we als GrienLinks vaak over problemen praten en we meer van uitdagingen moeten uitgaan. Als dat bijdraagt aan een betere discussie willen we daaraan tegemoet komen. We moeten immers de doelen in de gaten houden en laten we de weg om daar te komen als uitdaging beschouwen.
Dat vragen we ook van de partijen die deze motie gemaakt hebben. Naar de mening van GrienLinks is er nog een belangrijke voorwaarde: afspraken die gemaakt zijn moet je nakomen. En hier zit nu de verbazing bij deze motie. Derogatie is, of was, een uitzondering die gemaakt is voor de Nederlandse situatie, schoon water is het doel. Die doelen worden na jaren worstelen niet bereikt. Is de uitdaging dan niet te bedenken wat we wél moeten doen? De door minister Adema genomen maatregel verdient niet de schoonheidsprijs, maar wat is het alternatief? De vraag van GrienLinks aan u is: Wat is uw uitdaging, wat is uw doel? Welke oplossing biedt u? Weer bezwaren maken zonder aan te geven wat het alternatief is om afgesproken doelen te behalen is de bekende reflex. Jammer, wij hadden graag een motie ondersteund om samen aan te geven wat we wel willen doen.”
Motie Derogatie en KRW
Jochem Knol diende namens GrienLinks, SP, PvdD, PvdA en D66 een eigen motie in, waarin het behalen van de schoonwaterdoelen (KRW) werd benadrukt. Jochem Knol: “Steeds maar uitstellen en steeds geitenpaadjes zoeken om onder de afspraken uit te komen, steeds tijd investeren in lobbyen in Brussel in plaats van alle energie te steken in het voorbereiden en uitvoeren van concrete maatregelen. Want, voorzitter, als je je zaakjes op orde hebt, wie doet je dan wat? De EU heeft verschillende malen aangegeven dat de maat vol is en de maatregelen rond het afschaffen van derogatie waren dan ook al jaren geleden te verwachten. Individuele boeren zijn door falend beleid van de overheid, vaak ingegeven door intensieve lobby’s van hun vertegenwoordigers, de dupe. Wat was het mooi geweest als we alle aandacht gericht hadden op het nakomen van de afspraken in plaats van op uitstellen.”
Stemming
De motie van de BBB werd aangenomen met 31 stemmen voor (BBB, CDA, CU en FNP, JA21, PVV, FvD, PBF en VVD) en 11 tegen (PvdA, GrienLinks, SP, PvdD, D66)
De motie van GrienLinks, SP, PvdD, PvdA en D66 werd niet aangenomen met 15 stemmen voor (PvdA, GrienLinks, SP, PvdD, D66 en FNP) en 27 stemmen tegen (BBB, CU, CDA, PVV, VVD, PBF JA21, FvD)