Opinie door Jochem Knol
Mestvergisting als oplossing voor de mestoverschotten in de landbouw, het lijkt de redding voor de problemen van de intensieve veehouderij. Bij het vergisten van mest komt gas vrij wat een bijdrage zou leveren aan de klimaatcrisis en de energiecrisis. Stikstof, klimaat en energie, een drieslag volgens de initiatiefnemers. Onze minister van Landbouw en de Gedeputeerden van Fryslân lobbyen er intensief voor. Uit een modelstudie van de Wageningen Universiteit zou blijken dat mestvergisting zou zorgen voor een fikse ammoniakreductie. Het rapport werd omarmd maar in de betrouwbaarheidsparagraaf van het rapport staat dat het gaat om een modelstudie en de uitkomsten in de praktijk anders kunnen uitpakken. De praktijk is weerbarstig.
Voorkomen is beter dan genezen. Voorkomen dat er afval ontstaat is altijd beter dan het afval verwerken. Dat kan ook in de landbouw, dat bewijzen natuurinclusieve en biologische landbouwbedrijven. Produceer net zoveel mest als je nodig hebt als voor melkveehouderij en akkerbouw nodig is. Probeer de kringloop sluitend te krijgen. Het aantal koeien per hectare is nu nog te hoog en een boer kan de mest niet op z’n land kwijt. Doe je dat wel dan spoelen de voedingstoffen in de mest uit en dat gaat ten koste van de kwaliteit van de bodem en het water.
Voorstanders van mestvergisting zeggen dat het veel ‘groene’ energie oplevert. Maar het ‘produceren’ van mest kost nog meer energie. Gangbare koeien krijgen bijvoorbeeld krachtvoer dat vanuit Zuid Amerika wordt geïmporteerd. De productie daarvan en het transport kost nog meer energie dan het ooit oplevert. Verder kan mestvergisting zonder subsidies niet uit, het is simpelweg niet rendabel. In december sprak onze gedeputeerde van landbouw: ‘Ik ben niet tegen biologische landbouw, maar wel tegen landbouw die flink wordt gesubsidieerd.’ Als dat zo is zou het subsidiëren van mestvergisting per direct moeten stoppen. Waarom moeten consumenten betalen voor de afvalproblematiek en krijgt biologische landbouw minder subsidie dan de gangbare landbouw?
Landbouw draagt zonder meer bij aan voedselvoorziening en onze ‘vruchtbare delta’ is de ideale plek om dat voedsel te produceren. We maken ons terecht druk om de regenwouden in Brazilië. Maar hebben we samen geen verantwoordelijkheid onze vruchtbare delta goed te benutten een goede kringloop op te bouwen om uitputting tegen te gaan? Als we allemaal een klein beetje minder vlees zouden eten kunnen we dat evenwicht herstellen en kunnen de monden van al die mensen prima en betaalbaar gevoed worden. Het is onze verantwoordelijkheid goed op onze delta te passen. Daar horen industriële en gesubsidieerde oplossingen, zoals mestvergisting niet bij.
Het is de vraag of onze hoogste rechter vindt dat gesubsidieerde mestvergisting bijdraagt aan het herstel van onze natuur. Mestvergisting brengt overlast voor omwonenden met zich mee en de reststroom is vaak van slechte kwaliteit. Een negatieve energiebalans. Is dat wat we willen? Durf echt keuzes te maken, zet in op een sluitende kringloop en voorkom dat die zogenoemde drieslag geen misslag wordt.