Op 28 februari 2024 stelde de fractie van BBB via een motie voor om het FPLG (Fries Programma Landelijk Gebied) bij te stellen. Het FPLG is de Friese invulling (met maatregelen) van het NPLG (Nationaal Programma Landelijk Gebied). Dit programma stelt doelen op het gebied van natuur, klimaat, water, landbouw en stikstof. Het FPLG is in mei 2023 door de Staten vastgesteld en ingediend bij het Rijk. Op grond van het ingediende programma wordt er geld beschikbaar gesteld voor de plannen van Fryslân. Dit al ingediende programma (FPLG) wilde de BBB in februari 2024 dus herzien. Alleen de wettelijke doelen uitvoeren, zo stelde de BBB-motie. Er ontstond zoveel discussie en verwarring over deze motie, dat de stemmen staakten en de motie weer terugkomt in een volgende vergadering. Saillant detail: drie van de coalitiepartijen stemden tegen deze motie.
Jochem Knol: “In mei stelde Provinciale Staten de eerste versie van het FPLG vast. BBB komt er via deze motie vreemd na ruim een half jaar op terug. Is dat de duidelijkheid waar de agrarische sector en de natuur om vragen? Wij noemen dat zwabberbeleid, waarbij het er op lijkt dat voor BBB alleen de landbouwsector telt. Volksvertegenwoordigers worden geacht het algemeen belang te dienen. Maar zelfs de agrarische belangen worden met deze motie teniet gedaan, omdat de kern van de problematiek, het met alle bewoners in een gebied zoeken naar de balans, van wat een gebied aan kan, uit het oog is verloren.”
Lees hier de spreektekst van Jochem Knol
Tekst motie BBB
BBB vroeg het volgende in de motie: ”
• In eerste instantie uitwerking te geven aan wettelijke opgaves waar provincies voor aan de lat staan en eventuele koppelkansen met bestaande programma’s te betrekken.
• Een leefbaar platteland en een vitale landbouwsector als (leidende) uitgangspunten op te nemen in de nadere uitwerking.
• De zorg over de NDA’s en de oproep naar een betere en eenduidige natuurmonitoring mee te nemen in het vervolgproces van het FPLG.”
Het schuingedrukte gedeelte werd tijdens het debat aan de motie toegevoegd nadat FNP’er van der Mei had gemeld dat dat eerste punt over alléén wettelijke doelen er uit moest wat hem betreft.
Alleen wettelijke doelen?
GrienLinks, PvdA, SP, D66, PvdD en FNP lieten blijken grote twijfels te hebben over deze motie. Jochem Knol: “Gebiedscommissies denken wel verder dan alleen wettelijk opgelegde taken, die proberen de toekomst van een gebied vorm te geven. Als we uw motie uit gaan voeren is er geen toekomstperspectief, maar nieuwe onzekerheid door gebrek aan durf. Geen visie over natuur, geen visie over recreatie- en toerisme, geen visie over mensen met funderingsschade, geen visie over woningbouw, geen visie over hoe de landbouw moet floreren bij verzilting, bij vernatting, droogte en bij een andere vraag van consumenten.” Daarnaast wees Jochem ook op de kritiek in de brief van het Rijk die een reactie was op ons FPLG: “De plannen zijn nog onvoldoende uitgewerkt, het is onduidelijk of de doelstellingen van de KRW en de klimaatdoelen worden gehaald en het is onduidelijk of de instandhoudingsdoelen voor de Natura 2000 afdoende worden bereikt.”
Klaas Zwart (PvdA): “U vraagt, doe alleen het wettelijke deel. Maar kijk naar gebiedscommissies: ook niet wettelijke doelen, bv ook veenweidedoelen. Agrarisch waterbeheer, is ook geen wettelijk doel. Het innovatieprogramma, leefbaarheidspakket inpassing, allemaal geen wettelijke doelen. Heeft u hiervan de consequenties overwogen?” PvdD Statenlid Brouwer verwees naar een BBB initiatiefnota in de Tweede Kamer: ‘Snel weg uit de stikstofcrisis’ waarin wordt gesteld dat soorten afhankelijk zijn van natuurgebieden. “Helemaal in lijn met wat de PvdD ook vindt”, aldus Brouwer. “Maar nu gooit u met deze motie uw eigen initiatiefnota weg”. Ook wees Brouwer op de afname van het aantal boeren. In 1975 waren er 200.000 boeren, aldus Brouwer. “In 2000 100.000 en nu 50.000. Dit zijn halveringen door industrialisatie en schaalvergroting. Als dit niet stopt, gaat de teloorgang van boeren gewoon door. In het verkiezingsprogramma van BBB staat dat ze het landbouw beleid van de afgelopen jaren wil voortzetten. Wil de BBB steeds minder boeren?”
Gedeputeerde Wiersma antwoordde: “Ik lees de motie zo dat van de 1,3 miljard, waarvan 150 miljoen nu al lijkt te zijn toegezegd aan Fryslân, dat die 150 miljoen euro niet in het geding is. Maar dat het gaat over de rest van de ontwikkeling van beleid.” En: “Ik lees de motie ook zo dat alle dingen waar geen normeringen voor in de wet vastliggen maar wel bijdragen aan doelen, (voorbeeld hydrologie, niet in wet, maar wel in KRW doelen) dan wel. Dus de motie is minder strak dan het er staat.”
Jochem Knol vroeg ook aan de gedeputeerde of er overleg was geweest in de stuurgroep (met o.a. het Wetterskip) over dit voorstel van BBB. De gedeputeerde: “Tijd om te agenderen was er niet. Dat zullen we nog doen. Maar dit is een motie van de staten. Dus krijgen we als GS de opdracht om dat dan uit te dragen en vorm te geven. In de stuurgroep heeft iedereen zijn eigen bevoegdheid.”
Verwarring over motie en uitleg gedeputeerde
Jochem Knol aan het eind van de vergadering, vlak voor de stemming: “Waar gaan we nu zo over stemmen?
Er ligt een motie met een tekstvoorstel. En is een uitleg van de gedeputeerde die daar een andere indruk van geeft.” En Klaas Zwart (PvdA): “We moeten niet de poten onder onze eigen voorstellen wegzagen, dit is heel risicovol. Andere provincies zullen wel denken: ‘kassa’. Dit is geen peanuts!
Dit is ook voor de gebiedscommissies een probleem, alleen wettelijke doelen. Ik vraag de BBB om dit op dit moment terug te trekken. Dit is te risicovol. Dit is niet goed voor Fryslân.”
Bij de stemverklaringen over deze motie, vlak daarna, bleek dat ook het CDA en de Christenunie vonden dat er ‘ruis’ ontstaan was over de motie en tegen de motie gingen stemmen.
Ook de FNP vond dat de motie eerst in een commissie moest worden besproken en stemde tegen.
Stemming
De motie kreeg ‘stakende stemmen’, 21 stemmen voor (BBB, VVD, JA21, PVV en FvD) en 21 stemmen tegen (GrienLinks, PvdA, SP, D66, PvdD, FNP, PBF, CDA, CU).
Dit betekent dat de motie – volgens het reglement – een volgende vergadering opnieuw exact zo in stemming zou moeten worden gebracht. De motie zal echter, zo deelde BBB na de vergadering mee, worden ingetrokken en geherformuleerd eerst in een commissievergadering worden besproken.
Wordt dus vervolgd.