Aan het eind van de lange vergaderdag op 29 mei 2024 stond het punt Startnotitie Europa- Duitsland op de agenda. In de startnotitie worden de punten aangegeven die in de beleidsbrief in ieder geval terug moeten komen. Elsa van der Hoek (GrienLinks) pleitte ervoor om de punten: watertechnologie, circulaire economie, natuurinclusieve landbouw en mobiliteit te laten terugkeren in de nieuwe beleidsbrief als prioriteit. En ze vroeg om meer aandacht voor het halen van de doelen van de Kader Richtlijn Water (schoon en genoeg water). Dat kon de gedeputeerde niet toezeggen. Toch werd de startnotitie aangenomen met 40 stemmen voor (inclusief GrienLinks).
Het debat
In het debat gingen diverse partijen op hun standpunt over Europa in. Elsa van der Hoek hield het bij de startnotitie zelf: “We hebben geen moties, voorzitter, we willen wel wat zaken aan het college meegeven voor de nieuwe beleidsbrief. We hopen dat u ons zaken kunt toezeggen, dan hoef ik geen moties in te dienen. Ten eerste: de doelen in de beleidsbrief Europa uit 2020 zijn nog niet afgerond. Dat kan ook niet, omdat die gericht zijn op de lange termijn(..). GrienLinks wil graag dat de onderwerpen watertechnologie, circulaire economie, natuurinclusieve landbouw en mobiliteit terugkeren in de nieuwe beleidsbrief als prioriteit. We willen ook meer aandacht voor de Kader Richtlijn Water. We moeten als Fryslân op dit onderwerp méér ambitie laten zien. Want we hebben de afgelopen jaren minder ambitie op dit onderwerp getoond. Daarnaast vinden we het belangrijk dat doelen of projecten waar geld aan is toegekend, ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. En de uitvoering van het GLB (gemeenschappelijk landbouw beleid) heeft prioriteit. En tenslotte willen we dat projecten op het gebied van de Friese taal en cultuur in samenwerking met het ‘oude Fryslân’ (met regio’s Noord-Duitsland en Denemarken) in de beleidsbrief terugkomt. Wij hopen ook dat dat terugkomt op de Fryslândei, net als partijen hiervoor al genoemd hebben”.
De gedeputeerde gaf geen toezegging aan Elsa van der Hoek. Friso Douwstra: “Wat betreft meer ambitie voor de Kader Richtlijn Water, dat gaat te ver om dat te beamen. Maar we moeten ons er wel toe verhouden. Als ik de ontwikkelingen op het gebied van de Kader Richtlijn Water zie in Fryslân, dan is misschien wel de vraag: halen we die doelen wel, is het wel realistisch om dat te willen halen. Meer ambitie gaat ons op dit moment daarom te ver. Wel lijkt het ons een goed idee om op de Fryslândei taal en cultuur aandacht te geven.”
De PVV pleitte er in het debat voor om uit Europa stappen. Harrie Graansma (PVV): “Wij pleiten voor een Fryslân waar lokale belangen voorop staan. Een te groot deel van de regels uit Europa heeft invloed op onze provincie en trekt ons heitelân steeds meer in het afvoerputje. Dus we pleiten voor Europa verlaten en de invloed van Brussel verlagen. We moeten ons in vreemde, groene bochten wringen om een deel van het geld dat we hebben afgedragen weer terug te krijgen. Een nieuwe beleidsbrief is dus onnodig. We moeten zorgen dat we zo min mogelijk te maken hebben met Europa. We geloven in onze eigen Friese zelfstandigheid.”
Friso Douwstra (gedeputeerde) antwoordde op de oproep van de PVV om op te houden met het Europabeleid: “73% van Europese regelgeving heeft effect op Fryslân. Dus moeten we ons daartoe verhouden. Doen we dat niet, zijn we verder van huis”.
Stemming
De startnotitie werd aangenomen met 40 stemmen voor en 3 stemmen tegen (PVV en Forum).