Tag: cultuur

Namens GrienLinks vraagt Jochem voortdurend aandacht voor de onherstelbare schade die gaswinning veroorzaakt. Samen met de fracties van de PvdA, SP en PvdD stelde hij tijdens de Provinciale Statenvergadering mondelinge vragen over de schadelijke effecten van gaswinning onder de Waddenzee. De minister neemt dit jaar een besluit over gaswinning bij Ternaard. Uit nieuwe onderzoeken blijkt dat de gevolgen steeds groter zijn dan eerder gedacht. “Fryslân en het Wad zullen nog jarenlang te maken hebben met deze negatieve gevolgen,” aldus Jochem.

Zorgen over behoud van de UNESCO-status van de Waddenzee
Gedeputeerde Douwstra erkende dat gaswinning een steeds actueler probleem wordt. Ook het College van Gedeputeerde Staten deelt de zorgen over mogelijke schade aan de Waddenzee en het risico dat dit Werelderfgoed zijn UNESCO-status verliest. Het College werkt nauw samen met andere partijen, zoals het Waddenfonds, Wetterskip en diverse gemeenten. “Toch heeft elke partij een eigen rol en juridisch kader, wat onze mogelijkheden beperkt,” gaf gedeputeerde Douwstra aan. Hij zegde wel toe om het nieuwe onderzoek van de James Cook Universiteit met spoed te bespreken met de minister en zijn wettelijke adviseurs, zoals TNO, SodM en de Mijnraad.

Beperkte juridische ruimte voor aanvullende onderzoeken
Douwstra benadrukte dat de juridische ruimte om aanvullende onderzoeken mee te nemen in de vergunningverlening beperkt is. Welke onderzoeken in dat proces worden meegenomen, blijft namelijk vaak vertrouwelijk. Ondanks deze beperkingen ziet Douwstra het als een gedeeld punt van zorg en belooft hij dit onderwerp aan te kaarten in gesprekken met Tweede Kamerleden.

Structurele compensatie voor schade aan de regio
Jochem vraagt ook aandacht voor de regionale schade. “Gaswinning levert de NAM eenmalig veel geld op, terwijl de regio mogelijk slechts een eenmalige bijdrage ontvangt. De schade aan het ecosysteem van het Wad, zoals verzilting, zal echter structureel zijn,” zegt hij. Jochem vraagt zich af hoe groot de compensatie zal zijn en hoe is gewaarborgd dat deze structureel blijft, ook na de wettelijke periode van 30 jaar.

Beperkte compensatie voor sociaal-economische impact
Op dit moment is een compensatie van 60 miljoen euro gereserveerd, bedoeld voor de sociaal-economische impact in Ternaard en omgeving. Dit bedrag is niet bedoeld voor de ecologische schade in het gebied. Volgens de huidige wet- en regelgeving, waaronder het Burgerlijk Wetboek en de Mijnbouwwet, blijft de operator (de NAM) ook na 30 jaar aansprakelijk voor ecologische schade. Douwstra bevestigt dit, maar benadrukt de complexiteit van de situatie.

GrienLinks blijft ontwikkelingen op de voet volgen
Jochem blijft de ontwikkelingen in de mijnbouwsector nauwgezet volgen, inclusief nieuwe gaswinning nabij Sint Nyk en vragen over zoutwinning. Lees hier verder over de mondelinge vragen over gaswinning.

Tijdens de Statenvergadering van 25 september werd het vernieuwde pachtbeleid besproken. GrienLinks uitte scherpe kritiek op dit beleid, omdat het vooral lijkt te voldoen aan de wensen van de agrarische sector, terwijl belangrijke belangen zoals het beschermen van bodem, water en natuur hiermee worden verwaarloosd. Ons vorige pachtbeleid, vastgesteld in 2021, was juist een voorbeeld van hoe rekening kan worden gehouden met álle belangen.

Kritische vragen
Onze Statenlid Jochem stelde kritische vragen over het besluitvormingsproces. Zo vroeg hij waarom belangrijke adviesorganen, zoals het PCLG (Provinciale Commissie Landelijk Gebied), niet vooraf zijn geraadpleegd. Bovendien werd het advies van deze partijen pas op het laatste moment ontvangen, wat wij onzorgvuldig vinden. Ook vroeg Jochem zich af waarom er haast gemaakt werd met dit nieuwe beleid, aangezien het vorige beleid breed gedragen werd en slechts twee jaar geleden is vastgesteld. Het antwoord van gedeputeerde Folkerts was dat het beleid vóór oktober moest worden vastgesteld vanwege de uitgifte van pachtgronden, maar dat de Staten konden besluiten tot uitstel.

Verbieden van gewasbeschermingsmiddelen
GrienLinks heeft een amendement ingediend om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden) op Provinciale pachtgronden te verbieden. Dit gebruik is in strijd met de doelen die de provincie heeft gesteld voor het beschermen van onze natuur, bodem en waterkwaliteit. Gedeputeerde Eke gaf toe dat niet met alle belanghebbenden was gesproken en erkende dat dit in de toekomst beter kan. Helaas werd ons amendement weggestemd, met 15 stemmen voor en 26 stemmen tegen.

Wij blijven ons inzetten voor een eerlijk en duurzaam pachtbeleid dat rekening houdt met álle belangen en dat onze bodem, water en natuur beschermt.

In de Statenvergadering van 25 september heeft Jochem een motie ingediend over het actualiseren van lozingsvergunningen door Rijkswaterstaat. De motie verzoekt de Gedeputeerde Staten aan te dringen bij het rijk om de vergunningen zo snel mogelijk te actualiseren.

Organisaties die verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit voor ons drinkwater hebben weken geleden alarm geslagen. Steeds meer wordt duidelijk dat tot dusver vrijwel onbekende stoffen op een ongecontroleerde manier in de bodem en het water terecht komen.

Een groot punt van zorgen zijn lozingen vanuit de industrie. Voor een aantal van de vergunningen voor deze lozingen is Rijkswaterstaat verantwoordelijk. Uit de berichtgeving blijkt dat landelijk gezien ongeveer driekwart van deze vergunningen verouderd zijn. Dat vinden we een zeer zorgwekkende ontwikkeling, juist om dat er meer bekend wordt over zeer zorgwekkende stoffen zoals pfas een enorme impact hebben.

Jochem benadrukt in zijn bijdrage; ‘Met de nieuwe kennis die we hebben, moeten we nu actie ondernemen. Als we dat niet doen draait veelal de overheid later voor de kosten op, maar vooral, het is slecht voor onze gezondheid en voor het milieu.‘

De motie is met 20 stemmen voor en 21 stemmen tegen helaas verworpen.

Dat de Fryske Energievisie een belangrijk onderwerp is, blijkt wel uit de 34 amendementen/moties die door de PS zijn ingediend. GrienLinks is positief dat er een gedragen (concept) Energievisie ligt. Charda geeft dan ook in haar betoog haar complimenten voor het proces met breed betrokken gemeenten en stakeholders. GrienLinks is bij deze concept Fryske Energievisie “dan ook bewust niet met voorstellen gekomen, dit om de consensus niet te doorbreken. Het mag overigens helder zijn dat de ambitie van GrienLinks wel degelijk hoger ligt! Rekening houdend met het Friese landschap en draagvlak bij bewoners, zien we veel mogelijkheden om de transitie naar schone, hernieuwbare en goedkopere energie te versnellen en gelijktijdig vol in te zetten op energiebesparing. En voor vergisting en kernenergie ziet GrienLinks daarbij geen toekomstbestendige rol”. Jochem was namens de fractie GrienLinks dan ook aanwezig bij het protest tegen Kernenergie.

Vinger aan de pols houden
Het moge duidelijk zijn dat GrienLinks in dit dossier vinger aan de pols wil houden. Het amendement dat PS wél bedenkingen in kunnen brengen bij de Friese Energievisie, dient GrienLinks dan ook mee in. Dit amendement heeft het gehaald met 40 voor en 1 tegen.

Kernenergie
De door Ja21, BBB, VVD, D66, PVV en Steatelid Van Dijk ingediende motie om kernenergie binnen – en buiten – de voorliggende energievisie 2050 alsnog als duurzaam te beschouwen en de concept energievisie dienovereenkomstig aan te passen, heeft GrienLinks niet gesteund. Helaas heeft deze motie het met 26 voor en 15 tegen helaas aangenomen.

Netcongestie
Ook blijft GrienLinks zich inzetten voor netcongestie, want “we hebben NU een probleem. Netcongestie moet NU aangepakt worden, de ruimtelijke kaders hebben NU een update nodig”. De motie ‘meer aandacht voor netcongestie’ dient GrienLinks mee in, zodat bij de definitieve versie van de Fryske Energievisie meer aandacht wordt besteed aan het probleem netcongestie. Ook dit amendement van PBF, BBB, FNP, PvdA, GrienLinks, VVD heeft het gehaald met 39 voor en 2 tegen.

Energie van en voor de dorpen
GrienLinks vindt dat we bij de energietransitie zuinig moeten zijn op de kracht die ‘fan underop’ komt, en dit zijn onder meer onze energiecoöperaties. Echter, maar liefst 44 (!) van de energie coöperaties hebben een oproep gedaan aan onze provincie om meer mogelijkheden te creëren voor het vervangen en opwaarderen van huidige windmolens door een dorpsmolen. GrienLinks dient dan ook graag de motie “Energie van en voor de dorpen” van de PvdA mee in, om zo snel mogelijk (voor Q2 2025) in samenspraak met de dorpen en energiecoöperaties, uitvoering te geven aan de inventarisatie naar de behoefte van dorpsmolens. De motie is aangenomen met 33 (PvdA, GrienLinks, PvdD, CDA, FNP, BBB, CU, SP, Steatelid Jonker) voor en 8 tegen.

Energiehub Hallum
Tijdens het debat vraagt Charda expliciet aandacht voor alle andere casussen in de onze provincie die problemen hebben met het energienet. De motie EnergieHub Hallum, welke is ingediend door de BBB, ziet namelijk op één specifieke casus in Hallum. Charda vraagt het college om “de motie dan ook rekkelijk op te vatten, zodat ook andere casussen in de provincie kunnen profiteren van deze motie”, mocht deze worden aangenomen. Gedeputeerde Knol geeft aan “we moeten ergens beginnen. Hallum krijgt inderdaad een voortrekkersrol, maar wel in het algemeen belang”. Deze specifieke casus in Hallum wordt, in combinatie met het Stimuleringsfonds EnergieHubs gebruikt om expertise op te doen in de regio. GrienLinks heeft daarom ingestemd met de motie Energiehub Hallum.

Evaluatie zonneladder
Tijdens de Provinciale Staten vergadering van 22 april 2020 is de motie ‘Tapassen Sinneledder yn Verordening Romte’ aangenomen, waarin is gevraagd om de Zonneladder op te nemen in de Feroardening Romte. Ten tijde van het opnemen van deze Zonneladder was er nog weinig ervaring met het werken van deze zonneladder. Er heeft tot nu toe geen evaluatie plaatsgevonden en het is onduidelijk of het toepassen van dit instrument uit de omgevingsverordening bijdraagt aan de doelen en doelstellingen van de klimaatambities. GrienLinks dient namens D66 (afwezig wegens ziekte) de motie “Evaluatie zonneladder” in. De motie heeft het niet gehaald met 10 voor (GrienLinks, D66, PvdD, PBF, VVD, Steatelid Jonker) en 31 stemmen tegen (JA21, PvdA, CU, FNP, CDA, BBB en Staetelid Van Dijk).

Helaas stelt de Bestuursrapportage (Berap) van 2024 teleur. GrienLinks blijft grote zorgen houden over de realisatie van provinciale ambities en verplichtingen. Charda gaf tijdens de Provinciale Statenvergadering in haar bijdrage aan dat “we met smart wachten op de beloofde verbeteringen bij het volgende stuk in de P&C-cyclus: de begroting 2025.” Ze herinnerde de gedeputeerde eraan dat er harde toezeggingen zijn gedaan bij de jaarstukken, vooral over de kwaliteit van de verantwoording die het college aflegt.

Ganzenbeleid
Daarnaast brengt Charda twee belangrijke punten in bij de Berap: “Ten eerste betreuren wij alle onrust en onduidelijkheden rond het ganzenbeleid.” GrienLinks verzoekt het college dan ook via een motie om in IPO-verband een regiegroep samen te stellen, waarin alle betrokkenen bij de uitvoering van het ganzenbeleid vertegenwoordigd zijn en deze regie groep opdracht te geven op basis van bestaande onderzoeken maatregelen voor te stellen voor een effectief haalbaar en betaalbaar ganzen beleid en deze maatregelen juridisch te toetsen. De gedeputeerde De Vries reageerde dat er al een ambtelijke regie groep in IPO-verband is ingesteld en dat er al gesprekken hebben plaatsgevonden. Deze motie is door de fractie GrienLinks ingetrokken.

Inhoud heeft het zwaar
Ten tweede vraagt Charda aandacht voor de openbaar gemaakte nulmeting. GrienLinks is zich ervan bewust dat een reorganisatie altijd ingrijpend is. Charda benadrukt in haar betoog dat “we zien dat medewerkers aangeven dat ze hard werken en veel werk verzetten. Dat onderschrijven wij volledig, GrienLinks is trots op de ambtelijke dienst. Het onderzoek bevestigt wel een aantal zorgpunten die wij al langer signaleren. Zo zien wij dat de, op de interne organisatiegerichte afdelingen positief scoren. Het beeld is echter zorgwekkend bij medewerkers op beleid en programma’s. Dit strookt volledig met ons beeld dat de inhoud het zwaar heeft. Dat zien we concreet terug in de onderbestedingen en achterblijvende resultaten op inhoudelijke dossiers. Ondercapaciteit op de beleidsvelden is een terugkerend probleem.”

Gedeputeerde Folkerts geeft in haar reactie aan dat ze “een lerende organisatie zijn en er zeker geen sprake is van een verbetertraject. Ook vragen de (nieuwe) politieke context en de actualiteiten vragen om (deze) koerswijzingen”, aldus de gedeputeerde. Ter afsluiting geeft Charda aan dat GL het volste vertrouwen heeft dat er ambtelijk keihard wordt gewerkt aan verbetering, “maar voor GrienLinks staat buiten kijf dat het staat of valt met goed bestuur”.

Zo ook in het artikel van 10 september jongstleden waarin Charda haar zorgen uit over het welbevinden van onze mensen op het Provinciehuis en de achterblijvende resultaten op inhoudelijke dossier. Voor wat betreft GrienLinks zal dit dossier dan ook onze blijvende aandacht hebben.