Bezuinigingen Friese taal en cultuur passen niet bij de ambities

Op 8 april werd het goede nieuws bekend dat het Rijk flink meer zal investeren in de Friese taal en cultuur. Samen met de provincie zijn hier mooie afspraken over vastgelegd in de nieuwe BFTK: de Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer. Het Rijk stelt in totaal 18 miljoen beschikbaar. Groot was dan ook de teleurstelling dat het college in de nieuwe taalnota Fansels Frysk 2025-2028 acht ton aan bezuinigingen wilde doorvoeren. Elsa van der Hoek van GrienLinks diende in het debat op 19 juni 2024 verschillende voorstellen van andere fracties mee in om dat tegen te gaan. Ook diende GrienLinks een plan in van Afûk en de Fryske Sriuwersbûn voor het meer schrijven en promoten van Friese boeken. Helaas gingen de bezuinigingen toch door.Verder lezen

Fryske Akademy, het Fries en de kennis- en wetenschapsagenda

“Wy hawwe as provinsje út de funksje as ’Taalskipper’ wei de plicht ús yn te setten om de Fryske taal en kultuer te fersterkjen. Ik hoopje dat wy dy ferantwurdlikheid ek de kommende jierren nimmen bliuwe en de Fryske Akademy en harren gearwurkingspartners yn de útfiering stypjen bliuwe. Wy tsjinje mei D66 in moasje mei yn oer de gearwurking binnen Europa.” Elsa van der Hoek spruts wurdearjend oer de ynset fan de Fryske Akademy en stimde foar it foarstel om in (bettere) kennis- en wittenskipsynfrastruktuer yn Fryslân út te wurkjen.”Verder lezen

Opkomen voor amateurkunst en Fries in het onderwijs

Klik hier voor de tekst in het Nederlands

“It profesjonele fjild betsjut in soad foar ús provinsje en past by de ambysjes fan in ynternasjonale útstrieling. Mar Fryslân hat noch folle mear te bieden. Dêrom freegje wy mear omtinken foar de amateurkeunst, de uteringen fan kultuer dy’t de maatskippij leefber hâlde”, sei Charda Kuipers yn it debat op 22 jannewaris 2020 oer de nije kultuernota Nij Poadium. Se tsjinne foarstellen (mei) yn om de posysje fan amateurkeunst te fersterkjen, it helpen fan nij talint en in stypjend en oanfoljend programma om it Frysk op skoallen te befoarderjen.Verder lezen

Motie GrienLinks aangenomen voor Friese in plaats van Engelse termen

Klik hjir foar de Fryske tekst

“Taskforce veenweidegebied, potato valley, dairy valley, living lab, legacy,” etc. De Engelse termen vliegen je in het provinciehuis om de oren. Terwijl we in onze provincie twee talen hebben: Nederlands en Fries. En terwijl er beleid voor is om de Friese taal te beschermen en het gebruik ervan te stimuleren. Dat moet toch anders kunnen?”, vindt GrienLinks fractievoorzitter Matthijs Sikkes-van den Berg. Daarom pleitte hij er in de Statenvergadering op 26 juni over het coalitieakkoord voor dat namen die door de provincie bedacht worden Fries zijn. Hij diende een motie in, die mee ingediend werd door D66 en de PVV. De motie werd in grote meerderheid aangenomen.

FRYSKE TEKST

“Taskforce feangreidegebiet, potato valley, dairy valley, living lab, legacy,” ensfh. De Ingelske termen fleane je yn it provinsjehûs om ‘e earen. Wylst we yn ús provinsje twa talen hawwe: Nederlânsk en Frysk. En wylst der belied foar is om de Fryske taal te beskermjen en it gebrûk dêrfan te stimulearjen. Dat moat dochs oars kinne?”, fynt GrienLinks fraksjefoarsitter Matthijs Sikkes-van den Berg. Dêrom pleite er der yn de Steategearkomste op 26 juny oer it koälysje-akkoart foar dat nammen dy’t troch de provinsje betocht wurde Frysk binne. Hy tsjinne in moasje yn, dy’t mei yntsjinne waard troch D66 en de PVV. De moasje waard yn grutte mearderheid oannaam.

Fryske Steaten al wer ienriedich oer stavering Frysk

Ofgeand op de reboelje oer de stavering fan it Frysk, yn 2013 en 2014, soe men ek reboelje, of alteast ferskil fan miening ferwachtsje oer dit ûnderwerp yn Provinsjale Steaten. Mar sawol op 24 april 2013 as op 10 en 17 desimber 2014 wiene Provinsjale Steaten ienriedich oer in tal wizigings yn de stavering fan it Frysk.

Dat is mei te tankjen oan it feit, dat it giet om in beheind tal wizigings. Neffens in berekkening fan de Fryske Akademy, dy’t de wizigings betocht hat, giet it om 332 wurden. Fan de rom 83.000 wurden dy’t yn it nije ‘griene boekje’ komme te stean, of better sein: op ‘Taalweb’ fan dyselde Akademy. Dat moat in rike, digitale boarne wurde foar it skreaune Frysk, ynklusyf oersethelp Frysk – Nederlânsk en Nederlânsk – Frysk. It is foaral dy digitale help, dêr’t de Steaten wakker nei útseagen (en –sjogge). GrienLinks hat der ta bydroegen, dat er der komt.Verder lezen

Stavering Frysk wurdt justjes oanpast

staveringOp ûnderdieltsjes wurdt de stavering (‘spelling’) fan it Frysk justjes oanpast. Provinsjale Steaten hawwe dat 24 april 2013 yn begjinsel besletten. Dat barde ienriedich, yn tsjinstelling ta 1976. Want doe wiene net allinne de Steaten, mar ek de measte fraksjes ferdield oer de oanpassing fan de stavering.

De Fryske Akademy kin no fierder oan ‘e slach mei it útwurkjen fan de oanpassing. Letter dit jier of begjin 2014 – is it stribjen – sille de Steaten gear oer de feitlike oanpassings. Wannear’t dy fan krêft wurde is lykwols noch ûnwis.
In pear skriftlike fragen fan GrienLinks yn april 2011 hawwe dit yn gong setten.Verder lezen