Geplaatst op

Staalslakken vervuilen Friese bodem, wanneer neemt de provincie actie?

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) luidt de noodklok: het gebruik van LD-staalslakken – afval uit de staalindustrie – leidt tot milieuschade, ook als ze volgens de regels worden toegepast. In contact met regen- of grondwater veroorzaken deze slakken een extreem hoge pH-waarde, vergelijkbaar met gootsteenontstopper. Dat is schadelijk voor bodem, water, natuur en gezondheid.

Toch worden staalslakken al jarenlang in Fryslân gebruikt, onder andere in grote infrastructurele werken zoals De Haak om Leeuwarden en de Sintrale As. Provinciale Staten vroegen eerder unaniem om in beeld te brengen waar deze staalslakken zijn toegepast. Gedeputeerde Staten gaven toen aan dat ze alleen zicht hebben op het gebruik in eigen projecten en verder geen verantwoordelijkheid dragen voor toepassingen elders.

GrienLinks Fryslân vindt dat een onhoudbaar standpunt. De provincie heeft wél verantwoordelijkheid voor een gezonde leefomgeving, schoon water en bescherming van de natuur. Samen met de PvdA en de FNP hebben we daarom opnieuw schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten. We willen onder andere weten:
• hoe het staat met het verwijderen en duurzaam afvoeren van de staalslakken bij de Sintrale As en De Haak;
• of de provincie bereid is om – samen met gemeenten en Wetterskip Fryslân – álle locaties met staalslakken in beeld te brengen;
• en of GS bereid is bij het Rijk aan te dringen op strengere wet- en regelgeving voor zowel staalslakken als andere secundaire afvalstoffen zoals menggranulaat.

We mogen niet opnieuw de fout maken door blind te vertrouwen op ontoereikende regels, zoals ook gebeurde bij andere milieuproblemen. GrienLinks wil dat Fryslân stopt met het in de bodem stoppen van schadelijke afvalstoffen onder het mom van ‘hergebruik’. We kiezen voor een schone en veilige leefomgeving, en daar hoort het gebruik van secundaire afvalstoffen niet bij!

Geplaatst op

Boer en natuur de dupe van twijfels over nieuwe stikstoftechniek

Technische innovaties zoals emissiearme stalvloeren en de Lely Sphere zouden dé oplossing zijn voor de stikstofcrisis. Maar uit nieuw onderzoek van Wageningen Livestock Research blijkt dat deze technieken in de praktijk nauwelijks werken. Sommige innovatieve stalvloeren stoten zelfs méér stikstof uit dan een traditionele roostervloer.

Ondertussen zijn er ook in Fryslân forse bedragen aan subsidie uitgekeerd voor deze systemen. Boeren zijn op basis van te rooskleurige labresultaten verleid tot hoge investeringen. De natuur schiet er niets mee op, maar producenten en financiers hebben wél winst geboekt. Daarom hebben wij als GrienLinks Fryslân samen met de PvdA schriftelijke vragen gesteld aan het college van Gedeputeerde Staten.

Wij willen onder andere weten:
• hoeveel gemeenschapsgeld is er in Fryslân uitgegeven aan technieken waarvan nu blijkt dat ze niet werken?
• wordt er tot op het heden nog steeds subsidie verleend voor deze technieken in Fryslân?
• wie is verantwoordelijk voor de misgelopen stikstofwinst en de financiële schade bij boeren?
• en: is het college bereid om de subsidiëring van technieken zoals de Lely Sphere te stoppen totdat hun effectiviteit écht bewezen is?

Deze situatie legt een pijnlijk probleem bloot: er wordt ruimschoots geld geïnvesteerd in onvoldoende geteste technologische beloften. Dat is slecht voor de natuur én oneerlijk voor boeren die te goeder trouw hebben geïnvesteerd. GrienLinks vindt dat de provincie moet kiezen voor échte oplossingen: meer natuurherstel en eerlijk beleid voor boeren die wél willen verduurzamen.

Geplaatst op

Waddenzee verdient daadkracht, geen bestuurlijk getreuzel


De Waddenzee is Werelderfgoed, Natura 2000-gebied en een van de meest unieke natuurgebieden van Nederland. Maar uit de evaluatie van de Beheerautoriteit Waddenzee (BAW), uitgevoerd door Evaluatie Beheerautoriteit Waddenzee, blijkt dat er geen zicht is op een eenduidige en heldere doelstelling en dat nog steeds wordt gepraat over de organisatie en het proces. Concrete stappen om te komen tot beter beheer van de kwetsbare Waddenzee lijken nog niet in beeld. En dat terwijl de natuurwaarden van het Waddengebied onder grote druk staan.

GrienLinks Fryslân en de PvdA maken zich zorgen. Samen hebben we schriftelijke vragen gesteld aan het college van Gedeputeerde Staten. We willen onder andere weten waarom er nog altijd geen bestuurlijke duidelijkheid is en waarom sommige betrokken partijen zelfs de hogere doelstelling – verbetering van de natuurkwaliteit – niet onderschrijven.
De evaluatie van Berenschot spreekt duidelijke taal: op dezelfde voet doorgaan is geen optie. Als opdrachtgevers zich onvoldoende voorbereiden, als er geen draagvlak is voor natuurbescherming en als samenwerking stokt op bestuurlijk niveau, dan moet er wat veranderen. Dáár ligt voor ons als provincie een verantwoordelijkheid.

GrienLinks wil weten: welke kaders stelt de provincie? Hoe zorgen we dat natuur en leefbaarheid in balans zijn? Welke alternatieve bestuursvormen zijn mogelijk om eindelijk wél de natuurkwaliteit te verbeteren? En welke rol neemt Fryslân daarin? De provincie heeft een uitstelbrief gestuurd. Op antwoord zullen we nog even moeten wachten.
Maar de Waddenzee heeft geen tijd voor bestuurlijke stilstand. Het is tijd voor keuzes, voor duidelijke doelen en voor effectieve uitvoering. De natuur wacht niet.

Geplaatst op

Woo-verzoeken provincie Fryslân blijven liggen

Iedereen heeft het recht om te weten wat de overheid doet, waarom en hoe. Daarom bestaat de Wet open overheid (Woo). Die wet verplicht overheden om informatie actief te delen en informatieverzoeken binnen zes weken af te handelen. In de praktijk blijkt dat echter een probleem—zeker in Fryslân.
Uit onderzoek van o.a. het Instituut Maatschappelijke Innovatie en de Open State Foundation blijkt dat onze provincie in 2024 gemiddeld 139 dagen nodig had voor een Woo-besluit. De wettelijke termijn is 42 dagen. Alleen Zeeland scoorde nog slechter.

Openbaarheid is een grondrecht. Als inwoners maanden moeten wachten op informatie, tast dat het vertrouwen in de overheid aan.
Hierom stelde Charda Kuipers namens GrienLinks het college schriftelijke vragen. Uit de antwoorden blijkt dat de provincie recentelijk het Woo-team heeft uitgebreid en dat dat team nu uit 6 mensen bestaat. Er is bovendien software aangeschaft om persoonsgegevens sneller te kunnen anonimiseren. Toch blijft de achterstand groot. Sinds de invoering van de wet in 2022 is de provincie in 12 rechtszaken in het ongelijk gesteld. Er werden al voor bijna een ton aan dwangsommen betaald en duizenden euro’s aan juridische kosten gemaakt.

GrienLinks vindt dat het college te lang heeft gewacht met investeren in transparantie. Het werkproces is nog niet op orde en de publieke informatiehuishouding loopt achter. Tegelijk ziet GrienLinks ook kansen: met goed getrainde ambtenaren, betere digitale ondersteuning en duidelijke communicatie kan Fryslân wél een voorbeeldfunctie vervullen.

Geplaatst op

Hoe schoon zijn autowasstraten nu eigenlijk?


We kennen het allemaal wel; de rijen auto’s op zondagmiddag bij autowasstraten. Maar hoe schoon zijn nu eigenlijk deze wasstraten?

Op 4 maart jl. stond er in Trouw een interessant krantenartikel over autowasstraten en de mogelijke verontreiniging van het oppervlakte water en waterbodems als gevolg van de lozingen van het afvalwater. Jochem en Elsa waren vanuit hun eigen portefeuilles (gezonde bodem en skjin wetter) getriggerd en hebben op 6 maart jl. hierover schriftelijke vragen gesteld.

Want wat blijkt? De eigenaren van de wasstraten zijn niet of nauwelijks op de hoogte van de aanwezigheid van PFAS in de gebruikte shampoo en wax. Een woordvoerder van de BOVAG geeft aan dat deze problematiek binnen de branche niet op de agenda staat. Gezien de grote onrust die onder meer is ontstaan bij de vliegbasis Leeuwarden rond het lozen van PFAS en de zorg die de provincie en het Wetterskip hebben voor de kwaliteit van het water en de (water)bodems is het onbegrijpelijk dat inzicht in de gevolgen van het lozen van afvalwater vanuit autowasstraten en op de bodem op de terreinen van autowasstraten ontbreekt.

Jochem en Elsa willen onder meer weten of het college van Gedeputeerde Staten bereid is om samen met het Wetterskip Fryslân in beeld te brengen hoe en waar lozingen vanuit autowasstraten plaatsvinden en wat de gevolgen zijn op het oppervlaktewater en bodem. En of de vergunningen op dit vlak adequaat zijn of wellicht in overleg met het Wetterskip Fryslân moeten worden geactualiseerd.

We zijn dan ook heel benieuwd naar de antwoorden van GS in hoeverre wasstraten nu écht schoon zijn!

Geplaatst op

Vrees gevaarlijke situaties op’t water door afschaffen Watersport-app

In maart 2021 introduceerde de provincie Fryslân grutsk haar eigen Watersport-app. Dit was een ware primeur in Nederland! In de app zitten routeplanners en informatie voor watersporters, maar ook een functie om een verzoek tot opening van onbemande bruggen in te dienen. Dit verzoek komt dan binnen op het Swettehûs in Leeuwarden, van waaruit inmiddels 40 bruggen in Fryslân worden bediend.
Maar wat blijkt nu, uit de krant moet onze GrienLinks lezen dat per 1 april aanstaande onze provinciale Watersport-app wordt afgeschaft. Natuurlijk hebben wij direct even gebeld met onze achterban. Helaas waren ook zij (onaangenaam!) verrast, en niet op de hoogte van dit besluit.

Veiligheid in het geding
Omdat Elsa haar continu inzet voor veilig verkeer op de weg, maar ook op’t water heeft ze namens de fractie schriftelijke vragen ingediend. In de gesprekken geven de betrokkenen aan dat het stoppen met deze Watersport-app kan leiden tot gevaarlijke (vaar)situaties op het water. Helemaal als er geen overgangsperiode of partner is die de Watersport-app integreert. Er zijn afgelopen jaren steeds meer bruggen op afstand bediend (van 15 naar 40). En niet alle pleziervaarders beschikken over een marifoon.

Reactie van de provincie
In het LC-stuk wordt bovendien aangegeven dat de provincie Fryslân in haar schriftelijke reactie aangeeft wel op de hoogte te zijn dat sommige pleziervaarders grote moeite hebben om de knoppen langs het water te bereiken. Onze fractie vraagt zich dan ook af waarom er, ondanks deze veiligheidszorgen, toch gekozen is voor de optie om zo snel, per 1 april aanstaande, de app af te schaffen? En op welke manier de provincie zich ervan heeft vergewist dat de veiligheid van onze pleziervaarders, ook bij afschaffing van de app, blijft geborgd?

Grutsk op us Frysk!
Elsa is ook onze pleitbezorger voor het stimuleren van de Fryske taal! En juist dat is nu het mooie van deze Watersport-app: je kan kiezen uit verschillende talen, waaronder het Frysk. GrienLinks wil dan ook weten of door de provincie is onderzocht of andere watersport-apps het Frysk aanbieden. Jullie snappen dat wij dan ook zeer ‘nijsgjirrich’ zijn naar de antwoorden van Gedeputeerde Staten.