Duidelijkheid over ecologische risico’s bij ‘Handreiking Kleine Initiatieven’

De foto toont een miniatuurscène van drie bouwvakkers die pauze houden bij een halfafgebouwd huis. Ze lijken in gesprek: één zit op een stapel houten planken, de andere twee staan erbij met een flesje in de hand. Op de achtergrond zijn nog enkele kleine figuurtjes te zien bij andere huisjes. Het geheel is een modelbouwtafereel dat het dagelijks leven op een bouwplaats voorstelt.
De provincie wil kleine bouwprojecten makkelijker maken met de nieuwe Handreiking Kleine Initiatieven. Maar GrienLinks vreest dat hierdoor natuur in het gedrang komt en stelt vragen aan het provinciebestuur.

Grenzen van de handreiking worden opgerekt
De handreiking is bedoeld om huiseigenaren en kleine ondernemers – bijvoorbeeld bij energiebesparende renovaties – minder onderzoeks- en procedurekosten te laten maken. Fractievoorzitter Charda Kuipers hoort echter dat de grenzen van de regeling steeds verder worden opgerekt:

“De handreiking is bedoeld voor kleine initiatieven, niet voor grote verbouwingen of sloopprojecten. We krijgen signalen dat regels ruim worden uitgelegd, waardoor beschermde planten en dieren in de knel kunnen komen.”

Vragen over juridische borging en duidelijke grenzen
GrienLinks wil weten hoe de juridische toetsing van de handreiking heeft plaatsgevonden en welke adviezen daarbij zijn ingewonnen. Ook vraagt de fractie hoeveel projecten er al gebruik van hebben gemaakt en of dat alleen particulieren betreft of ook bedrijven.

Daarnaast roept de vage formulering van begrippen als ‘regulier woonhuis’ en ‘met of zonder bijgebouwen’ vragen op. Kuipers:
“We willen voorkomen dat een regeling voor één woonhuis wordt misbruikt om meerdere gebouwen te slopen. Ecologische waarden moeten voorop blijven staan.”

Natuur mag niet de dupe worden
GrienLinks vraagt Gedeputeerde Staten om de grenzen van de handreiking strikt te handhaven en duidelijkheid te geven over de toepassing ervan. Lees de volledige schriftelijke vragen van GrienLinks over de Handreiking Kleine Initiatieven 2025-08-15_GL_Handreiking Kleine Initiatieven.
De Gedeputeerde Staten hebben op 9 september Antwoordbrief GrienLinks over de Handreiking Kleine Initiatieven HKI (geanonimiseerd).

Boer en natuur de dupe van twijfels over nieuwe stikstoftechniek

Technische innovaties zoals emissiearme stalvloeren en de Lely Sphere zouden dé oplossing zijn voor de stikstofcrisis. Maar uit nieuw onderzoek van Wageningen Livestock Research blijkt dat deze technieken in de praktijk nauwelijks werken. Sommige innovatieve stalvloeren stoten zelfs méér stikstof uit dan een traditionele roostervloer.

Ondertussen zijn er ook in Fryslân forse bedragen aan subsidie uitgekeerd voor deze systemen. Boeren zijn op basis van te rooskleurige labresultaten verleid tot hoge investeringen. De natuur schiet er niets mee op, maar producenten en financiers hebben wél winst geboekt. Daarom hebben wij als GrienLinks Fryslân samen met de PvdA schriftelijke vragen gesteld aan het college van Gedeputeerde Staten.

Wij willen onder andere weten:
• hoeveel gemeenschapsgeld is er in Fryslân uitgegeven aan technieken waarvan nu blijkt dat ze niet werken?
• wordt er tot op het heden nog steeds subsidie verleend voor deze technieken in Fryslân?
• wie is verantwoordelijk voor de misgelopen stikstofwinst en de financiële schade bij boeren?
• en: is het college bereid om de subsidiëring van technieken zoals de Lely Sphere te stoppen totdat hun effectiviteit écht bewezen is?

Deze situatie legt een pijnlijk probleem bloot: er wordt ruimschoots geld geïnvesteerd in onvoldoende geteste technologische beloften. Dat is slecht voor de natuur én oneerlijk voor boeren die te goeder trouw hebben geïnvesteerd. GrienLinks vindt dat de provincie moet kiezen voor échte oplossingen: meer natuurherstel en eerlijk beleid voor boeren die wél willen verduurzamen.

Lees hier de antwoorden van het college.

Waddenzee verdient daadkracht, geen bestuurlijk getreuzel


De Waddenzee is Werelderfgoed, Natura 2000-gebied en een van de meest unieke natuurgebieden van Nederland. Maar uit de evaluatie van de Beheerautoriteit Waddenzee (BAW), uitgevoerd door Evaluatie Beheerautoriteit Waddenzee, blijkt dat er geen zicht is op een eenduidige en heldere doelstelling en dat nog steeds wordt gepraat over de organisatie en het proces. Concrete stappen om te komen tot beter beheer van de kwetsbare Waddenzee lijken nog niet in beeld. En dat terwijl de natuurwaarden van het Waddengebied onder grote druk staan.

GrienLinks Fryslân en de PvdA maken zich zorgen. Samen hebben we schriftelijke vragen gesteld aan het college van Gedeputeerde Staten. We willen onder andere weten waarom er nog altijd geen bestuurlijke duidelijkheid is en waarom sommige betrokken partijen zelfs de hogere doelstelling – verbetering van de natuurkwaliteit – niet onderschrijven.
De evaluatie van Berenschot spreekt duidelijke taal: op dezelfde voet doorgaan is geen optie. Als opdrachtgevers zich onvoldoende voorbereiden, als er geen draagvlak is voor natuurbescherming en als samenwerking stokt op bestuurlijk niveau, dan moet er wat veranderen. Dáár ligt voor ons als provincie een verantwoordelijkheid.

GrienLinks wil weten: welke kaders stelt de provincie? Hoe zorgen we dat natuur en leefbaarheid in balans zijn? Welke alternatieve bestuursvormen zijn mogelijk om eindelijk wél de natuurkwaliteit te verbeteren? En welke rol neemt Fryslân daarin? De provincie heeft een uitstelbrief gestuurd. Op antwoord zullen we nog even moeten wachten.
Maar de Waddenzee heeft geen tijd voor bestuurlijke stilstand. Het is tijd voor keuzes, voor duidelijke doelen en voor effectieve uitvoering. De natuur wacht niet.

Lees de antwoorden van het college hier.

Geen tijd meer te verliezen voor onze natuur

Het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is het ruggengraat van het Nederlandse natuurbeleid: een robuust netwerk van beschermde natuurgebieden, essentieel voor biodiversiteit, klimaatadaptatie en een gezonde leefomgeving. De afspraak was: klaar in 2027. Maar die afspraak dreigt nu niet alleen te worden uitgesteld, maar ook uitgehold.

“We spelen roulette met onze natuur, onze afspraken én onze provinciale portemonnee.”

Tijdens het debat in Provinciale Staten van 23 april uitte onze woordvoerder Jochem Knol stevige kritiek op het uitblijven van actie. De vrijwillige aanpak loopt vast, cruciale hectares blijven liggen, en geld wordt opgemaakt aan ganzencompensatie in plaats van natuurbescherming. Jochem: “Als we nú niet handelen, worden boeren straks alsnog met keiharde onteigening of zelfs faillissement geconfronteerd. Dat willen wij juist voorkomen.

Om die reden diende GrienLinks een amendement in dat het college opdraagt om de financiële risico’s, ecologische gevolgen en consequenties voor PAS-melders inzichtelijk te maken. Dit inzicht is essentieel voor zorgvuldige besluitvorming én voor het beschermen van natuur én boerenbelangen.

Daarnaast diende GrienLinks samen een motie in voor een Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA). Hiermee willen we in kaart brengen wat de brede maatschappelijke waarde van het NNN is – voor natuur, klimaat, recreatie én toekomstbestendige landbouw. Deze motie hebben we op een later moment ingetrokken.

Reactie gedeputeerde
De gedeputeerde ontraadde vrijwel alle moties, waaronder ook die van GrienLinks. Hij vond het voorstel om financiële en ecologische risico’s inzichtelijk te maken ‘te complex’ en stelde dat veel al ‘in gang is gezet’. Daarmee liet hij weinig ruimte voor het doortastend optreden dat nu nodig is.

Nog geen definitieve besluitvorming
Een amendement van de BBB, dat onteigening categorisch wil uitsluiten, eindigde in een 21-21 stemming – wat betekent dat het hele besluit over de NNN, inclusief moties en amendementen, op 28 mei opnieuw in stemming wordt gebracht.

Rekening houden met planetaire grenzen bij de inrichting van Fryslân – Omgevingsvisie Startnotitie

Op 29 mei 2024 werd in de Statenvergadering de ‘Startnotitie POVI’ (Provinciale Omgevings Visie) besproken. Charda Kuipers: “In de provinciale omgevingsvisie geven we aan hoe we met onze omgeving in Fryslân omgaan. Door de grote druk op de ruimte ontstaat er een enorme spanning in wat wij als mensen willen en de kwaliteiten die die omgeving herbergt. Onze planeet kan veel aan, maar de grenzen van wat kan zijn bereikt. We dienen daarom richtinggevend een voorstel samen met de PvdD en de SP in om de hoofdambitie voor brede welvaart in een vitaal, veerkrachtig, karakteristiek en gezond Fryslân (uit 2020) aan te passen aan de problemen van nu en planetaire grenzen als uitgangspunt te gebruiken voor de te maken keuzes.” Het voorstel van GrienLinks werd niet aangenomen. Verder lezen

GrienLinks: te weinig visie in Kadernota 2025

“Voorzitter, met het goedkeuren van de kadernota geven wij akkoord op het wegzetten van geld. Zónder dat voldoende helder is welk beleid hiermee uitgevoerd gaat worden. Een deel van het beleid is zelfs nog niet geschreven of zal de Staten nooit bereiken. Toch vraagt GS een vrijbrief om de middelen in eigen beheer te houden. Daar kan GrienLinks niet zomaar mee instemmen”, zei fractievoorzitter Charda Kuipers tijdens het debat over de Kadernota 2025 op 29 mei 2024. Haar motie voor het doorgaan met de uitvoering van het initiatiefvoorstel voor de afbouw van het gebruik van pesticiden (door provincie, inwoners, bedrijven en landbouw) werd aangenomen.Verder lezen