Strengere regels in Fryslân tegen plasticvervuiling door menggranulaat

Op 4 februari 2025 hebben de Statenfracties van GrienLinks, SP, PvdD, D66 en PvdA schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten (GS) over de schadelijke gevolgen van menggranulaat in Fryslân. Menggranulaat, dat wordt gebruikt voor het verharden van paden en wegen, mag wettelijk tot 1% plastic bevatten. Dit betekent dat jaarlijks tot 2.000 ton plastic in het Friese milieu belandt—vergelijkbaar met de hoeveelheid plastic afval die nog op de zeebodem ligt na de containerramp met de MS Zoë.

Schadelijke gevolgen voor natuur en gezondheid
In de bossen van Beetsterzwaag en Olterterp is gebleken dat grote hoeveelheden plastic in en rond wandelpaden terecht zijn gekomen na het gebruik van menggranulaat. Hoewel dit materiaal aan de wettelijke eisen voldoet, leidt het op lange termijn tot de afbraak van plastic in microplastics, met ernstige gevolgen voor het milieu en de volksgezondheid. De eigenaar van de landgoederen heeft inmiddels erkend spijt te hebben van het gebruik van menggranulaat en de schadelijke impact ervan.

Oproep tot actie
De partijen vragen GS hoe de kwaliteit van menggranulaat wordt gecontroleerd en welke maatregelen genomen kunnen worden om verdere plasticvervuiling te voorkomen. Ook willen zij weten of GS bereid is om het gebruik van menggranulaat in eigen projecten te verbieden en strengere eisen te stellen aan het materiaal. Daarnaast pleiten de indieners ervoor dat GS bij het Rijk aandringt op strengere landelijke regelgeving, waaronder een forse verlaging van de toegestane hoeveelheid plastic in menggranulaat en een verbod op het gebruik ervan in halfverhardingen.

Plastic opruimen, maar ook voorkomen
Volgens de partijen is het ontmoedigend dat enerzijds vrijwilligers zich inspannen om zwerfafval op te ruimen, terwijl anderzijds plastic via menggranulaat bewust in het milieu terechtkomt. Zij roepen op tot een duurzaam alternatief en betere regelgeving om Fryslân schoon en gezond te houden.

De antwoorden van GS op deze vragen worden binnenkort verwacht.

Onze bodem, ons kapitaal – en nog twee moties van GL aangenomen

‘Zelfs als we onze tanden poetsen doen we een aanslag op onze bodem’, zei Jochem Knol in de Statenvergadering op 23 maart 2022 over de Startnotitie Bodem. ‘De bodem is letterlijk de basis van ons bestaan’. Hij diende drie moties in: over het niet mogen verslechteren van de bodemkwaliteit, over het in beeld brengen van bedreigingen van de bodem en een motie om te zorgen dat de kwaliteit van de handhaving in orde blijft. Alle drie de moties werden aangenomen! Verder lezen