Op 4 juli j.l. publiceerde het College de beoordeling van de adviescommissie over de subsidies voor musea en kunstinstellingen in Fryslân. Veel organisaties die sinds 2020 subsidie ontvingen en nu met een voldoende zijn beoordeeld, vielen dit maal buiten boord. Dit heeft toen al geleid tot protest vanuit de sector. Hierom is het onderwerp op verzoek van de PvdA, GrienLinks en VVD op de agenda gezet tijdens de commissievergadering van 17 september j.l.. Ook toen zijn mensen uit de sector in grote getalen gekomen en hebben enkelen ingesproken. Kortom; er is veel onvrede. De Commissieleden waren het er roerend over eens; dit moet besproken worden tijdens de besluitvormende Provinciale Statenvergadering zodat er voorstellen ingediend kunnen worden.
Namens GrienLinks was Elsa van der Hoek er niet over te spreken: er is onvoldoende geld gereserveerd. En het argument dat er onvoldoende middelen beschikbaar zijn kon niet op. Het college heeft begin september namelijk besloten extra geld uit de reserve te halen om zowel het subsidieverzoek van het landbouw museum en het Hindeloopen museum te honoreren. Hoezo is dit niet mogelijk voor de kunstinstellingen? Verder is de verdeelsleutel voor kunstinstellingen oneerlijk voor kleinere organisaties die het moeten opboksen tegen de grote festivals in dezelfde categorie.
Tijdens de Statenvergadering werd er gediscussieerd over twee voorstellen.
Het voorstel ‘repareren cultuursubsidies’ (VVD, BBB, FNP, JA21, PvdD) dat enkele organisaties van subsidie voorziet en het voorstel ‘herstel culturele keten’ (PvdA, GL, D66, SP, PvdD) welke alle organisaties die met een voldoende zijn beoordeeld voorziet van subsidie.
Debat
Het ging er in het debat hard aan toe. De VVD stelde dat hun voorstel de meeste kans zou hebben van slagen, gezien het al afgestemd was met een meerderheid van de zetels. Echter, steun voor maar enkelen van de organisaties die dat verdienen is willekeurig en onvoldoende. Hierom steunen wij de motie van de PvdA, die geld voorziet aan alle instellingen met een voldoende. Daarbij riep indiener Christa Oosterbaan op aan de Staten; kunnen we deze discussie en motie bespreken tijdens de begroting (in november), dan is er immers meer te regelen voor de sector. Vanuit GrienLinks stond Elsa haar bij;
“Wat ons vooral tegenstaat, is dat er nu keuzes worden gemaakt voor organisaties die nog wel iets krijgen, we nu zelf als staten een soort ranking gaan maken. En daarbij bekruipt mij het gevoel, en dat is zacht uitgedrukt, dat hier naar willekeur keuzes worden gemaakt. Dat voelt onrechtvaardig. We zetten organisaties en makers tegenover elkaar, terwijl we allemaal weten dat zij samen de rijkdom van het Friese culturele leven vormen. Er zijn nu instellingen die niet verder kunnen en onze Mienskip kan straks niet meer leren dansen, schilderen, muziek maken en onze jongeren hebben straks geen plek meer waar ze zichzelf kunnen zijn of zich kunnen ontplooien.”
Verder schaarden D66, SP, PBF en de PvdD schaarden zich achter de motie van de PvdA. Zij vroegen zich af of de motie van de VVD invloed heeft op de bezwaarprocedures die al lopen. Zou een toekenning aan geld een precedent scheppen voor organisaties die wel met een voldoende zijn beoordeeld maar buiten de boot vallen? Verder werd gesteld dat deze bezuinigingen het culturele veld verder zal uitkleden, waarom kiest het college voor afbraak?
CDA, FNP en BBB stonden in het debat achter de motie van de VVD. Zij stelden dat het culturele veld divers blijft, ook na deze bezuinigingen. Wanneer organisaties buiten de boot vallen moeten zij dit zien als een ‘ondernemersprikkel’. Zij zien graag dat er een brede afweging wordt gemaakt met het geld dat over is gezien er ook andere provinciale opgaven op de plank liggen met onvoldoende gelden.
Reactie college
Gedeputeerde Knol stelt dat er binnen de advies geldt dat musea een rijk veld is met een krappe jas. Ondanks de vermijdelijke bezuinigingen blijft het culturele veld heel divers. Hij ontkent de afbraak van het culturele veld op het platteland; ‘dat gebeurd echt niet, we investeren al miljoenen. We moeten ons aan het advies verhouden. Het is niet onze gedachte om iedereen met een voldoende geld te geven.’ Wat betreft de precedentschepping en invloed op beroepsprocedures als een gedeelte van de organisaties alsnog subsidie ontvangt? In dat geval verwacht Gedeputeerde Knol dat de lijst bezwaren minder zal worden.
Stemming
Tijdens de stemming kwam de voorspelling die ’s ochtends in de krant stond uit:
De motie ‘repareren cultuursubsidies’ (VVD, BBB, FNP, JA21, PvdD) werd met 28 stemmen voor en 15 stemmen tegen aangenomen.
De motie ‘herstel culturele keten’ (PvdA, GL, D66, SP, PvdD) werd met 13 stemmen voor en 30 stemmen tegen verworpen.