Energie is vrijwel dagelijks in het nieuws: netcongestie, hoge kosten, energiecrisis en de energietransitie. Maar volgens onze Jochem blijft er één cruciale oplossing blijft vaak onderbelicht
“energie die we niet gebruiken, hoeven we ook niet op te wekken, te transporteren en te betalen. En juist daarom is energiebesparing zo’n krachtig instrument!”.
De Noordelijke Rekenkamer bracht recent het rapport Af-en-toezicht uit, over de energiebesparingsplicht bij bedrijven onder gemeentelijk en provinciaal toezicht. Een degelijk en scherp rapport, dat laat zien dat veel bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen, maar dat toezicht en handhaving nodig blijven om de wettelijke energiebesparingsplicht ook daadwerkelijk effect te laten hebben.
Toezicht als ondersteuning, niet als straf
Voor GrienLinks is toezicht, zoals Jochem het in zijn betoog mooi aangaf “geen doel op zich. Het gaat niet om “het mes op de keel”, maar om ondersteunen, helpen en het creëren van een gelijk speelveld. Goedwillende bedrijven mogen niet de dupe worden van minder welwillenden. Juist daarom is effectief toezicht nodig”. De FUMO (Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing) wil die rol actief en ondersteunend invullen en GrienLinks is blij dat het college van Gedeputeerde Staten alle aanbevelingen van de Noordelijke Rekenkamer heeft overgenomen.
Het bijbehorende PS-voorstel onderstreept dat energietoezicht een wettelijke taak is binnen vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). De Rekenkamer laat zien dat het effectiever kan en moet. Dat vraagt om duidelijke prioritering, betere informatie en samenwerking tussen provincie, gemeenten en uitvoeringsdiensten.
Zorgen over transparantie en democratische controle
Tijdens het betoog en in het debat maakte Jochem de zorgen van GrienLinks kenbaar over de opstelling van enkele Friese gemeenten. “Twee gemeenten weigerden zonder toelichting informatie aan te leveren aan de FUMO, waardoor de Rekenkamer haar onderzoeksrol niet goed kon uitvoeren. Dat vinden wij zorgelijk”, aldus Jochem. En daarom diende Jochem samen met D66, SP en PvdD een toch wel bijzondere motie in, waarin Provinciale Staten van Fryslan zich uitspreekt:
• dat het van essentieel belang is dat de provincie Fryslân en alle Friese gemeenten in gezamenlijkheid meewerken aan het leveren van informatie om het onderzoekswerk van de Noordelijke Rekenkamer mogelijk te maken;
• Dat als de provincie Fryslân en de Friese gemeenten dit niet doen, dit gedegen dient te worden onderbouwd en gemotiveerd.
Vertrouwen én verantwoordelijkheid
In het debat werd ook gepleit voor terughoudendheid door onder anderen de BBB in haar amendementVertrouwen in Friese bedrijven, waarin de aanbeveling van de Rekenkamer wordt geschrapt in het besluitstuk. Om concurrerend te blijven hebben bedrijven voortdurend aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing. En daarom is het volgens de indienende partijen dan ook legitiem om te vertrouwen in onze ondernemers en het huidige energietoezicht vanuit de provincie geen hogere prioriteit te geven.
Jochem kiest namens onze fractie voor een andere balans: “vertrouwen waar het kan, toezicht waar het moet”. Energiebesparing is geen vrijblijvende ambitie, maar een wettelijke plicht en een noodzakelijke stap richting een duurzaam en eerlijk energiesysteem.
Stemming
Gedeputeerde De Vries reageert terecht op onze motie terughoudend, omdat het een oproep is van de Provinciale Staten. Echter, de gedeputeerde doet wel de toezegging dat hij tijdens de eerstkomende vergadering van de FUMO het punt wat GrienLinks aandraagt in de motie zal benoemen tijdens de rondvraag. En de Provinciale Staten spreekt haar helaas tegen de oproep uit, met:
18 Voor: GL, PvdA, PvdD, SP, CU, D66, VVD en FNP
24 Tegen: BBB, CDA, PVV, JA21 en Steatelid Jonker.
Lees hier het betoog van Statenlid Jochem Knol