Op 23 mei 2024 vroegen de fracties van GrienLinks, PvdA, D66 en PvdD via schriftelijke vragen aan het Friese college wat de gevolgen zijn van de – in het hoofdlijnenakkoord voorgestelde – verhoging van de maximum snelheid op snelwegen van 100 km naar 130 km per uur. De fracties vragen zich af welke gevolgen het verhogen van de snelheid heeft voor de natuur, de boeren en de woningbouw in Fryslân. Ook vragen ze of het college bereid is deze zorgen over te brengen aan de minister.
In het hoofdlijnenakkoord dat landelijk is gepubliceerd door PVV, VVD, NSC en BBB is aangegeven dat de maximum snelheid op de snelwegen waar mogelijk zal worden verhoogd van 100 naar 130 km per uur. Dat zal extra CO2 en stikstofuitstoot tot gevolg hebben. Dit is in strijd met de doelstellingen om de CO2- en stikstofuitstoot te reduceren.
In een artikel in Trouw van 21 mei 2024 geeft TNO aan dat op elke kilometer snelweg waar de snelheid wordt verhoogd va 100 naar 130 km per uur de stikstofuitstoot met 36 % verhoogd wordt en dat dat overeenkomt met de uitstoot van de bouw van honderd woningen per jaar. De woningbouwopgave komt dus verder onder druk te staan. Hier wordt nog voorbij gegaan op de nadelige effecten op de instandhoudingsdoelen voor de natuur.
Wat betreft het reduceren van de stikstofuitstoot ligt de bal momenteel erg bij de agrarische sector en zijn er weinig stikstofmaatregelen die de overige inwoners van Fryslân raken. Solidariteit met de agrarische sector lijkt in de praktijk dan ook ver weg. Dat de problematiek rond de PAS-melders opgelost moet worden, wordt politiek gezien breed gedragen. GS heeft recent aangegeven dat de stikstofruimte om PAS-melders nu al te helpen uiterst beperkt is. Daarnaast blijkt uit diverse publicaties dat de kwaliteit van de (stikstofgevoelige) natuur steeds verder achteruit gaat en blijkens de natuurdoelen in Natura2000 gebieden steeds verder uit zicht raken. Dat betekent ook dat druk op de agrarische sector nog groter wordt. Het voornemen om de maximumsnelheid op snelwegen te vergroten is derhalve niet in het belang van de PAS-melders, niet voor de natuur en vergroot de stikstofopgave voor de andere (agrarische) bedrijven.
Update 28 juni 2024:
Lees hier de antwoordbrief van het college.
Update 25 juni 2024:
GrienLinks vindt dat het college de vragen onvoldoende heeft beantwoord. Daarom heeft Jochem Knol aanvullende schriftelijke vragen gesteld, mee ingediend door PvdA, D66 en PvdD. Lees de aanvullende vragen hier.