Geschiedenis aanpak veenweide en uitvoering daarvan (veenweidedossier):
In 2002 t/m 2004 was de discussie over de problemen in het veenweidegebied al aanleiding geweest voor onderzoeken (van Alterra) in opdracht van de Staten naar grondwaterpeilverhoging en experimenten met hogere zomerpeilen (-60 cm onder het maaiveld).
Uitkomst van deze onderzoeken was dat een peil van -60 cm maximale drooglegging onder het maaiveld geen grote schade aan boeren toebracht, maar wel een positieve invloed had op de verdroging, paalrot en natuurtoestand.
In oktober 2006 werd deze uitkomst besproken in de Staten. Het besluit in de Staten was (onder druk van de lobby van de LTO): meer onderzoek en het peil nog niet verhogen. (Het college bestond toen uit CDA, PvdA, VVD.)
Februari 2011: bij een bespreking van de voortgang op het gebied van de onderzoeken (er werd een startnotitie toegezegd waarin ‘out of the box’ gedacht zou worden. Motie van GL hiervoor (met ook kijken naar peilverhoging om veen te behouden) werd weggestemd met 1 stem verschil (college bestond toen uit CDA, PvdA, ChristenUnie) PvdA stemde wel voor, maar er waren een aantal mensen ziek. grienlinks.nl/2011/02/21/ferdwinend-fean-kin-wer-oangroeie/
Maart 2011: nieuwe coalitie: CDA, PvdA, FNP (GrienLinks heeft mee onderhandeld, maar de standpunten over landbouw en waterpeil lagen te ver af van de andere partijen).
In januari 2012 vroegen de Provinciale Staten – nu met klem – om een veenweidevisie. Omdat er geen schot in zaak van de waterpeilen, de bodemdaling en verdroging zat.
In januari 2015 (!) is de Veenweidevisie 2015 Veenweidevisie vastgesteld. Er werd besloten de drooglegging te beperken tot maximaal 90 centimeter beneden het maaiveld. Ook wezen PS negen kansrijke gebieden aan om pilotprojecten en nieuwe strategieën te testen.
Het gaat om De Mieden, de benedenloop Koningsdiep, het Bûtenfjild, de Alde Feanen, de omgeving Groote Brekkenmeer, Rottige Meenthe-Brandemeer, Aldeboarn-De Deelen, Snitsermar en Idzegea. In deze gebieden is de kans het grootst dat het veen voor de toekomst behouden blijft.
Reactie GrienLinks (samen met GL SudWest Fryslân) op de Veenweidevisie: Kinst der eins neat mei! grienlinks.nl/2015/02/06/grienlinks-fracties-doen-oproepveengrond-behouden-tegen-bodemdaling-en-tegen-co-2-uitstoot/
Maart 2015: nieuwe coalitie CDA VVD SP FNP (PvdA voor het eerst in de oppositie)
Februari 2016: Uitvoeringsprogramma (UP) 2016-2017 met het voornemen om draagvlak ‘van onderen op’ te creëren en gebiedsprocessen op te starten, en proeven te doen met natte teelten en onderwaterdrainage.
Zomer 2016: “De praktijkproeven onderwaterdrainage zijn in de zomer van 2016 van start gegaan, op 7 locaties, buiten de kansrijke gebieden. Dat hoeft ook niet per se in de kansrijke gebieden, als het maar gebeurt op veengronden die ook in de kansrijke gebieden voorkomen en dat is het geval. In 2017 worden 2 proeflocaties toegevoegd, toevallig komen we dan uit op 9, maar dat heeft niets met het aantal kansrijke gebieden te maken.
De planvorming voor de kansrijke gebieden is dus een andere poot. Bij gebiedsontwikkelingsprojecten voer je eerst een voorverkenning in de streek uit, als er wat speelt gevolgd door een verkenning, als je verder wilt volgt de planvorming en dan pas de uitvoering.”
December 2016: Voortgangsrapportage UP 2016-2017. Opsomming van voornemens zoals ook al bekend in Uitvoeringsprogramma 2016-2017, nog geen resultaten.
Maart 2017: Brief GS met de aankondiging van vertraging in het proces wordt in de commissie besproken. Zie reactie GrienLinks: grienlinks.nl/2017/03/22/hoger-grondwaterpeil-een-enorm-issue/ In de brief staat – kort samengevat – dat het langer gaat duren.
Er komt geen resultaat uit het Uitvoeringsprogramma in het voorjaar 2017 naar PS maar eind 2017. Dat heet dan het Uitvoeringsprogramma 2.0. Daarin worden de resultaten van de (negen) praktijkproeven met onderwaterdrainage gepresenteerd, de resultaten van het verhogen van de zomerpeilen in sommige peilvakken, of het gelukt is om heel Friesland naar minimaal 90 cm drooglegging te brengen en de resultaten van de (negen) pilots/planvorming/gebiedsprocessen in de kansrijke gebieden (dit zijn dus de resultaten van de gesprekken met ‘ het veld’ over maatregelen).
Zie de brief van GS uit oktober 2017 over de ‘Tussenstap uitvoeringsprogramma’.
Januari 2018: Uitvoeringsprogramma Veenweidevisie 2018-2019 bekend (met de aankondiging dat de te behalen resultaten in de Tussenstap worden beschreven, in april 2018). Reactie GrienLinks: grienlinks.nl/2018/01/25/waterpeil-omhoog-geen-kunstmest-gebruiken-en-biologisch-boeren-in-het-veenweidegebied/
Een motie van GrienLinks om het uitgangspunt van de veenweidevisie: ‘landbouwfunctie behouden’ te veranderen in ‘balans tussen landbouw_natuur en_milieu’ wordt aangenomen!
In diezelfde vergadering dienen we een motie in om het waterpeil omhoog te zetten naar – 0.60 cm onder het maaiveld. Om de aanpak om te keren dus. Want boeren die daar niet mee kunnen werken, kunnen bij het Wetterskip goed onderbouwd om een ander waterpeil vragen. Deze motie werd niet aagenomen.. 🙂
Mei 2018: Zes partijen (GL, PvdA, D66, PvdD, 50plus, CU) dienen samen een initiatiefvoorstel in om de aanpak van de veenweiden te versnellen. grienlinks.nl/2018/04/16/initiatiefvoorstel-zes-partijen-voor-balans-tussen-landbouw-natuur-en-milieu/
Voorstel wordt door de coalitiepartijen (CDA, VVD, FNP, SP) (en PVV) na een pittig debat afgewezen. grienlinks.nl/2018/05/25/initiatiefvoorstel-natuurherstel-veenweiden-ingetrokken/
Partijen kondigen aan dat het voorstel inzet zal zijn van de verkiezingen in maart 2019.
Juli 2018: De Tussenstap (in plaats van een uitvoeringsprogramma 2020 dus) kwam na verschillende keren uitstel in juli 2018 aan de orde in de Staten. Deze tussenstap hield uiteindelijk alleen het uittrekken van 1,25 miljoen euro in voor het lopende werk. De verschillende scenario’s voor de uitvoering zullen nog worden doorgerekend. Lees hier het verslag van de PS vergadering op 18 juli 2018. En hier de reactie van GrienLinks: grienlinks.nl/2018/07/19/voorlopig-125-miljoen-voor-veenweide/
De gedeputeerde beloofde tijdens die vergadering om bij die MKBA (maatschappelijke kosten en baten analyse) van de scenario’s ook het scenario van het initiatiefvoorstel mee te nemen in de doorrekening.
Op 18 december 2018 stuurde het college deze brief (nog invoegen) met een scopenotitie voor de uitvoering van de MKBA met daarin een rapport over onderwaterdrainage.
Ook de landbouwsector kwam met een alternatief: het landbouwvoorstel LINK.
Daarnaast werd door Places of Hope berekend welke verdienmodellen voor de boeren in het gebied mogelijk zouden zijn. Zie hier een filmpje met een uitleg over het probleem en de oplossingen.
Op 22 januari 2020 werd de MKBA besproken plus het voorstel van het college. Het college koos in haar voorstel LINK voor een combinatie van het landbouwvoorstel en het initiatiefvoorstel. Deze keuze werd voorgelegd aan de Staten als uitwerkingsrichting voor het maatregelenprogramma. Het uitvoeringsprogramma met maatregelen staat voor eind 2020 op de agenda.
Lees hier meer over het debat.
Opnieuw werd er tijdens dit debat een motie van GrienLinks aangenomen over maatregelen in het uitvoeringsprogramma opnemen voor balans tussen landbouw, natuur en milieu.
In 3 november 2020 werd het Veenweide uitvoeringsprogramma 2021-2030 gepresenteerd door het college van Gedeputeerde Staten. Daar was een spannende tijd aan voorafgegaan in de wandelgangen en in het veld. Het programma wordt nu ter inzage voorgelegd. In april 2021 staat het op de agenda in de Staten om vastgesteld te worden.
Stukken zijn te vinden op deze site van de provincie: https://www.veenweidefryslan.frl/veenweideprogramma-2021-2030
Dit overzicht wordt op dit moment bijgewerkt, excuses…
